مناسک حج : مطابق با فتاوای حضرت آیه الله العظمی امام خمینی (ره) و مراجع معظم تقلید صفحه 386

فصل دوم: احكام خلل در وقوف عرفات‌

ترك وقوف‌

960- ترك وقوف ركنی عرفات با عمد و علم، موجب بطلان حج است، و در این فرض، وقوف در شب عید- كه وقوف اضطراری است- كفایت نمی‌كند.

اغما بعد از عرفات‌

961- اگر حج‌گزار قبل از درك مشعر، بیهوش شود، و تا بعد از اعمال حج به هوش نیاید، جهت احراز خروج از احرام، عمره مفرده به‌جا آورد و در سال بعد حج را اعاده كند.

(1)- آیة اللَّه سیستانی: یا جهل تقصیری.

(2)- آیة اللَّه خویی: اگر فقط وقوف اختیاری عرفات را درك نماید، اظهر بطلان حج و انقلاب آن به عمره‌مفرده است. (مناسك، ص 242).

آیة اللَّه سیستانی: حجّش باطل است و احرامش بدل به عمره مفرده شده است و باید مناسك عمره را انجام دهد.

آیة اللَّه صافی: به حاشیه مسأله 985 مراجعه شود.

آیة اللَّه فاضل: در فرض مرقوم رمی روز عید را نیابتاً از طرف او انجام دهند و پس از به هوش آمدن، بقیه اعمال را خودش انجام دهد و بنابر احتیاط واجب عمره مفرده‌ای بجا آورد و اگر حج بر او مستقر بوده و یا استطاعتش تا سال بعد باقی مانده حج را اعاده كند.

آیة اللَّه گلپایگانی: با درك وقوف اختیاری عرفه اگر بقیه اعمال را انجام دهد حج او صحیح است. (آداب و احكام حج، م 756)

آیة اللَّه مكارم: درك وقوف اختیاری عرفی برای صحت حج كافی است، پس اگر به هوش آید بقیه اعمال را بجا می‌آورد و اگر نتواند بجا آورد نایب می‌گیرد به شرط آن‌كه وقت اعمال باقی باشد در غیر این صورت صحت حج او مشكل است و برای خروج از احرام احتیاطاً عمره مفرده بجا آورد.

(3)- آیة اللَّه تبریزی: حج او باطل است و از احرام خارج شده و اگر استطاعت وی تا سال بعد باقی باشد حج بر او واجب است.