مناسک حج : مطابق با فتاوای حضرت آیه الله العظمی امام خمینی (ره) و مراجع معظم تقلید صفحه 39

كفارات و پول قربانی در حج بذلی‌

69- كفارات در حجّ بذلی، بر عهده باذل نیست؛ ولی پول قربانی بر عهده وی می‌باشد؛ و اگر آن را بذل نكند، حج واجب نمی‌شود، مگر در صورت وجود شرایط دیگر استطاعت.

مناسك حج با حواشی مراجع تقلید (1387)؛؛ ص43

بذل نفقه حج به شخص ناتوان و مسأله استنابه‌

70- اگر به شخصی كه استطاعت مالی و قدرت بدنی بر حج ندارد و از قادر شدن هم مأیوس است، بذل نفقه حج نمایند، قبولِ آن برای نایب گرفتن، واجب نیست.

بخشش مال برای حج‌

71- اگر مالی به اندازه هزینه حج، به كسی ببخشند تا حج به‌جا آورد، باید قبول كند و حج

______________________________
(1). آیة اللَّه صافی، آیة اللَّه گلپایگانی: در صورتی كه هدی بر مبذول له واجب باشد پول آن بر عهده باذل‌است، و الّا تبدیل به صوم می‌شود. ولی در كفّارات اگر محرم موجب و سبب آن را مرتكب شود پس اگر عمداً باشد كفّاره‌اش بر عهده خود او می‌باشد و اگر از روی فراموشی یا جهل و یا اضطرار و ناچاری باشد و به این سبب كفّاره واجب شود، پس اگر مبذول له تمكّن از ادا داشته باشد و كفّاره یافت شود، پول آن به‌عهده باذل می‌باشد و الّا باید مبذول‌له به وظیفه غیر متمكّن از كفّاره عمل نماید. (آداب و احكام حج، مسأله 56).
(2). آیة اللَّه نوری: اگر عملِ موجبِ كفّاره را از روی عمد و اختیار انجام داده باشد، و در غیر این صورت به عهده باذل است علی الأحوط.

آیة اللَّه مكارم: احتیاط در غیر عمد، آن است كه باذل بپردازد.

(3). آیة اللَّه تبریزی: مگر در صورتی‌كه بتواند بدون حرج بدل هدی روزه بگیرد.

آیة اللَّه سیستانی: در وجوب حجِ برگیرنده، در این صورت اشكال است، مگر در صورتی كه خود توانایی خرید آن را از مال خود داشته باشد، بلی‌اگر پرداخت قیمت قربانی موجب حرج و مشقّت باشد قبول بر او واجب نخواهد بود. (مناسك، م 52).

آیة اللَّه فاضل: واجب می‌شود لكن پول قربانی بر عهده باذل است.

(4). آیة اللَّه بهجت، آیة اللَّه خویی: مگر در صورتی كه خود توانایی خرید آن را از مال خود داشته باشد، بلی اگر پرداخت پول قربانی موجب ناراحتی مالی او شود، قبول بر او واجب نخواهد بود.
(5). آیة اللَّه بهجت: در این صورت استنابه می‌كند علی الأحوط.

آیة اللَّه تبریزی و آیة اللَّه خویی: اگر مالی را به او اباحه كنند، به اندازه‌ای كه با آن می‌تواند حج برود و مجاز در نایب گرفتن هم باشد، بنابراحتیاط واجب (آیة اللَّه خویی بنابر فتوی) نایب بگیرد.