مناسک حج : مطابق با فتاوای حضرت آیه الله العظمی امام خمینی (ره) و مراجع معظم تقلید صفحه 396

باب هشتم: كیفیت و زمان وقوف مشعر

فصل اول: كیفیت و زمان وقوف مشعر

اشاره

969- وقوف به مشعر، سومین عمل حج است و بعد از وقوف عرفات، در «مشعرالحرام» (مزدلفه) انجام می‌شود.

مقدار وقوف‌

970- وقوف از طلوع صبح تا كمی قبل از طلوع آفتاب، واجب است، ولی تمام آن، ركن نیست؛ بلكه ركن، وقوف مقداری از بین الطلوعین است اگرچه به اندازه یك دقیقه باشد؛ پس اگر كسی وقوف ركنی را ترك كند- به تفصیلی كه می‌آید - حج او باطل می‌شود.

بودن شب دهم در مشعر

971- بودن شب دهم تا طلوع صبح در مشعرالحرام- بنابر احتیاط واجب - لازم

(1)- آیة اللَّه بهجت: بنابر احتیاط ماندن تا طلوع آفتاب روز عید واجب است.

آیات عظام تبریزی، خویی، صافی، گلپایگانی، مكارم: وقوف در مزدلفه واجب است از طلوع فجر تا طلوع آفتاب روز عید قربان.

آیة اللَّه سیستانی: بلكه واجب قسمتی از شب است تا طلوع آفتاب و ركن، وقوف فی‌الجمله از آن است، پس اگر مقداری از شب را درك كند و قبل از طلوع فجر با علم و عمد كوچ كند حجّش صحیح است ولی گوسفندی را باید كفّاره بدهد و اگر جاهل باشد كفّاره ندارد و اگر فقط بخشی از بین‌الطلوعین بماند و كوچ كند- هرچند عمداً- باز هم حجش صحیح است و كفّاره ندارد گرچه گناه كرده است.

(2)- آیة اللَّه صافی، آیة اللَّه گلپایگانی: به مقداری كه عرفاً بگویند در آنجا توقّف كرده است.

(3)- نظر آیات عظام هم در آنجا خواهد آمد.

آیة اللَّه مكارم: اگر شب را در مشعر باشد حج او صحیح است.

(4)- آیة اللَّه بهجت: احتیاط این است كه شب عید را در مزدلفه بیتوته كند.

آیة اللَّه تبریزی، آیة اللَّه خویی: احتیاط این است كه شب عید را در مزدلفه بیتوته كند، هرچند وجوب بیتوته ثابت نشده است.

آیة اللَّه خامنه‌ای: وقت وقوف، از طلوع فجر عید قربان است تا طلوع شمس و احتیاط آن است كه از وقت رسیدن به مشعر در شب، قصد وقوف كند.

آیة اللَّه سیستانی: واجب است پس از حركت از عرفات مقداری از شب عید را تا صبح در مشعرالحرام بماند و پس از آن تا طلوع آفتاب نیز باید بماند گرچه كوچ كردن به طرف وادی محسر قبل از طلوع آفتاب به اندكی جایز است و جایز نیست از آن تجاوز كند. (مناسك، مسأله 372).

آیة اللَّه صافی، آیة اللَّه گلپایگانی: واجب است بیتوته در مشعر و احتیاط آن است كه در مشعر ذكر خدا را ترك نكند هر چند مختصر و كم باشد (مناسك فارسی، مسأله 156).

آیة اللَّه مكارم: و مقداری ذكر خدا بگوید.