مناسک حج : مطابق با فتاوای حضرت آیه الله العظمی امام خمینی (ره) و مراجع معظم تقلید صفحه 401

جهل به زمان وقوف اختیاری مشعر

981- اگر حج‌گزار با جهل به این كه وقوف اختیاری مشعر، بین الطلوعین است، آن را ترك و وقوف اضطراری را درك كند، اگر جهل او قصوری باشد، و ترك وقوف اختیاری، از روی عذر شده باشد، مانع ندارد.

رفتن شب عید به منی و بازگشت قبل از فجر

982- خدمه‌ای كه از ذوی الأعذار نیستند، اگر قبل از طلوع فجر، به منی بروند و خود را قبل از طلوع آفتاب به‌مشعر برسانند و وقوف ركنی مشعر را درك كنند، نیابت آنها صحیح است؛ هرچند مرتكب حرام شده‌اند.

رفتن شب به منی با قصد بازگشت و عدم توفیق‌

983- اگر شخصی وقوف عرفات و مقداری از وقوفِ شب عید را درك كند و با قصد بازگشت، به منی برود، ولی در منی خوابش ببرد و نتواند باز گردد، با فرض این‌كه ترك اختیاری مشعر، عمدی نبوده، اضطراری لیلی كافی است؛ ولی اگر شب، نیت وقوف نداشته،

(1)- آیة اللَّه سیستانی: وقوف اختیاری مشعر از شب است تا طلوع آفتاب.

(2)- آیة اللَّه بهجت: و نیز به ذیل مسأله 979 مراجعه شود.

آیة اللَّه خویی: نظر ایشان راجع به كسی كه از روی جهل به حكم وقوف مشعر تا طلوع آفتاب را درك نكرده روشن نیست بلی اگر كسی به خاطر فراموشی یا عذر دیگری متمكن از وقوف قبل از طلوع آفتاب نشد وقوف اضطراری برای او مجزی است. (مناسك، مسأله 380).

(3)- آیة اللَّه بهجت: و عذر طاری است.

(4)- آیة اللَّه نوری: با فرض ترك عمدی، نیابت محلّ اشكال است.

آیة اللَّه مكارم: اگر لازم بوده است با زنها به منی بروند گناهی نكرده‌اند.

(5)- مراجعه شود به شرط هفتم نایب.

آیة اللَّه سیستانی: نیابت آنها به هر حال صحیح است.

(6)- آیة اللَّه تبریزی: بنابر احتیاط، وقوف اضطراری روز را درك كند و در فرض مذكور كه عذر طاری است‌حج او مجزی از منوبٌ‌عنه است.

آیة اللَّه خویی: باید وقوف اضطراری روز را در فرض تمكن درك كند و حكم نایب معذور به عذر طاری قبلًا گذشت.

آیة اللَّه سیستانی: حجش صحیح است و نیابتش مجزی است.

آیة اللَّه مكارم: حج او صحیح است و اگر می‌تواند اضطراری روز مشعر را بجا آورد احتیاط آن است كه بجا آورد و اگر نایب است و عذر مزبور قابل پیش‌بینی نبوده نیابتش نیز صحیح است.