مناسک حج : مطابق با فتاوای حضرت آیه الله العظمی امام خمینی (ره) و مراجع معظم تقلید صفحه 404

فصل دوم: اقسام درك وقوفین‌

اشاره

986- با توجه به این كه: وقوف عرفات و مشعر، بر دو گونه اختیاری و اضطراری است؛ و مشعر دارای دو وقوف اضطراری است؛

و ممكن است كسی هر دو موقف، یا یكی از آنها را در وقت اختیاری یا اضطراری، درك كند؛

و با توجه به این كه ترك بر سه گونه است: عمدی، جهلی و نسیانی؛

درك وقوف، صور گوناگونی پیدا می‌كند كه برخی از صور مورد ابتلای آن، به این ترتیب است:

درك یا ترك هر دو موقف‌

اول- درك هر دو موقف در وقت اختیاری، كه مسلماً حج صحیح است.

دوم- عدم درك هیچ وقوفی كه مسلّماً حج باطل است؛ و باید با همان احرام، عمره مفرده، به‌جا آورد و اگر گوسفند همراه داشته باشد، احتیاطاً ذبح كند؛ و اگر ترك وقوفها از روی عذر بوده، با دارا بودن شرایط استطاعت در سال بعد، حج به‌جا آورد.

987- و اگر عدم درك دو موقف، از روی تقصیر بوده، حج بر او مستقر می‌شود و باید

(1)- آیة اللَّه سیستانی: در بیان صور هشتگانه وقوفین، تفاوتهایی با متن وجود دارد. (مناسك، ص 275).

(2)- آیة اللَّه بهجت: با نیّت عدول به عمره مفرده علی الأحوط، و وجوب ذبح گوسفند كه همراه داشته باشدمحتاج به تأمّل است، بلی موافق احتیاط و مرویّ در خبر داود رقیّ و صحیح ضُریس به نقل فقیه است و در سال آینده حج می‌كند اگر شرایط مقرّره وجوب حج درباره او متحقّق بشود. (مناسك شیخ، ص 68 و 69).

آیة اللَّه فاضل: و بهتر است قصد عدول به عمره مفرده بنماید.

(3)- آیة اللَّه خویی: متعرض این فرع نشده‌اند.

آیة اللَّه صافی، آیة اللَّه گلپایگانی: گوسفند را قربانی كند.

(4)- آیة اللَّه صافی، آیة اللَّه گلپایگانی: اگر حج بر او مستقر بوده به حج برود، چه مستطیع باشد یا نباشد.