مناسک حج : مطابق با فتاوای حضرت آیه الله العظمی امام خمینی (ره) و مراجع معظم تقلید صفحه 407

نهم- درك اضطراری عرفه به تنهائی كه در این صورت حج، باطل است.

درك اختیاری مشعر

دهم- درك اختیاری مشعر؛ در این صورت اگر ترك وقوف عرفه عمدی نباشد، حج او صحیح، و گرنه باطل است.

درك اضطراری مشعر به تنهایی‌

یازدهم- درك اضطراری روز مشعر به تنهائی، كه حج او باطل است. دوازدهم- درك اضطراری لیلی مشعر به تنهائی؛ در این صورت، اگر ترك وقوف عرفات عمدی نباشد، ظاهراً حج او صحیح است و گرنه باطل است.

(1)- آیة اللَّه سیستانی، آیة اللَّه مكارم: و باید عمره مفرده به جا آورد تا از احرام خارج شود.

(2)- آیة اللَّه فاضل: فقط.

(3)- آیة اللَّه بهجت: مورد تأمّل است هر دو اضطراری مشعر كه این صورت و صورت بعدی است.

آیات عظام تبریزی، خویی، صافی: آن‌كه فقط وقوف اضطراری مزدلفه را درك كند، كه در این صورت بعید نیست حجش صحیح باشد. ولی احتیاط این است باقی اعمال را به قصد فراغ ذمه از آنچه به او تعلق گرفته چه عمره مفرده و چه حج بجا آورد و در سال بعد حج را اعاده نماید.

آیة اللَّه سیستانی: حج او باطل است و بدل به عمره مفرده می‌شود.

آیة اللَّه فاضل: اگر اختیاری عرفه را عمداً ترك نكرده باشد، ظاهراً حج او صحیح است.

(4)- آیة اللَّه سیستانی: بلكه هر چند از صاحبان عذر نباشد.

آیة اللَّه صافی: در این صورت اگر چه صحّت حجّش بعید نیست ولی احتیاط ترك نشود به انجام اعمال به قصد ما فی الذمّه از عمره و حج و بجاآوردن حج در سال آینده در صورت استقرار حج بر او و بقاء استطاعت و در این جهت فرقی بین اضطراری لیلی و نهاری مشعر نیست.

آیة اللَّه فاضل: در این صورت اگر وقوف به عرفات را عمداً ترك كرده باشد، حج او باطل است و الّا بنابر احتیاط حج باطل است، اگر چه از ذوی‌الأعذار نباشد.

آیة اللَّه گلپایگانی: در این صورت بعید نیست حجش صحیح باشد، اگرچه احوط اعاده است.

آیة اللَّه مكارم: خالی از اشكال نیست.