مناسک حج : مطابق با فتاوای حضرت آیه الله العظمی امام خمینی (ره) و مراجع معظم تقلید صفحه 44

استطاعت در میقات‌

81- اگر استطاعت در میقات حاصل شود، برای تحقق حَجّةالاسلام كافی است، ولی رجوع به كفایت شرط است.

سوم وچهارم وپنجم:

استطاعت بدنی، طریقی و زمانی‌

اشاره

82- شرط دیگر وجوب حج، استطاعت بدنی، و استطاعت از جهت باز بودن راه، و استطاعت زمانی است؛ پس بر مریضی كه قدرت رفتن به حج ندارد، یا بر او حرج و مشقت زیاد دارد، حج واجب نیست؛ و نیز بر كسی كه راه برای او باز نیست، یا وقت تنگ است- به طوری كه نمی‌تواند به حج برسد، واجب نیست.

______________________________
(1). آیة اللَّه بهجت: در مسأله 76 معنای رجوع به كفایت گذشت كه زندگی او از یُسر به عسر تغییر نكند.

آیة اللَّه تبریزی: مگر برای كسی كه اگر آنچه دارد در راه حج خرج كند به حرج نمی‌افتد.

آیة اللَّه خویی، آیة اللَّه سیستانی: به شرحی كه در ذیل مسأله 76 شرایط وجوب گذشت.

آیة اللَّه صافی، آیة اللَّه گلپایگانی: مگر برای كسی كه اگر آنچه دارد در راه حج خرج كند زندگی او قبل و بعداز حج تفاوتی ندارد.

آیة اللَّه مكارم: اگر چنانچه انجام حج در این شرایط تأثیر چندانی در وضع و حال او نداشته باشد حج او صحیح است و رجوع به كفایت شرط نیست.

(2). آیة اللَّه خویی: بر مریض یا شخصی كه استطاعت مالی دارد ولی از تمكن از رفتن به حج ناامید است یا براو حرجی است واجب است نایب بگیرد و وجوب آن فوری است. (مناسك، مسأله 63).
(3). آیة اللَّه بهجت: در صورت یأس از خوب شدن، استنابه می‌كند، به‌نحو فوری بنابر اظهر.

آیة اللَّه تبریزی: بنابر احتیاط باید نایب بگیرد و وجوب آن فوری است مگر این‌كه اطمینان به تمكّن از مباشرت در سال‌های بعد داشته باشد.

آیة اللَّه سیستانی: اگر امید به تمكّن از حجّ بدون حرج و مشقّت بعد از آن هم نداشته باشد در این فرض گرفتن نایب واجب است و وجوب آن فوری است.

آیة اللَّه صافی، آیة اللَّه گلپایگانی: اگر از جهت مالی قدرت دارد و از جهت صحّت بدن استطاعت ندارد و امید خوب شدن ندارد، واجب است نایب بگیرد درصورتی كه حج بر او مستقر شده، و اگر حج بر او مستقر نشده باشد، نایب گرفتن مطابق احتیاط است، اگرچه امید به زوال عذر هم وجود داشته باشد. (آداب و احكام حج، مسأله 90).