مناسک حج : مطابق با فتاوای حضرت آیه الله العظمی امام خمینی (ره) و مراجع معظم تقلید صفحه 47

وقت تمكن، به حج برود؛ و اگر متمكن نشد تا فوت شد، باید از تركه‌اش برای او حج بجا آورند؛ ولی اگر حج بر او مستقر نبوده، در فرض مزبور، مستطیع نیست.

استطاعت طریقی فرزند با نوبت پدر

87- اگر كسی كه برای حج ثبت‌نام نموده، فوت نماید، به هر كدام از فرزندانش اجازه حج داده شود، اگر غیر از باز بودن راه، شرایط دیگر استطاعت را دارا باشد، و قبل از تحقق استطاعت، برای آن حج اجیر نشده باشد، استطاعت طریقی نیز حاصل شده و حج بر او واجب می‌شود.

______________________________
(1). تفصیل این مسأله در ذیل مسأله 82 استطاعت گذشت.
(2). آیة اللَّه صافی: اگر به عنوان نیابت پدر است بر هیچ یك از آنها رفتن به حج و قبول نیابت واجب نیست مگر آن‌كه بالخصوص مورد وصیّت باشد و اگر منظور این است كه یكی از آن‌ها می‌تواند با استفاده از فیش پدر برای خود حج به‌جاآورد، در صورت داشتن سایر شرایط استطاعت، بر هر كدام كه می‌داند با استفاده از فیش مورد مزاحمت دیگران قرار نمی‌گیرد حج واجب است و اگر همه در این جهت مساوی باشند بر همه لازم است اقدام كنند و چنانچه یكی از آن‌ها بدون مسامحه دیگران موفّق به استفاده‌شد حج از دیگران ساقط است ولی با مسامحه، حكم به استقرار حج بر او خالی از وجه نیست. این در صورتی است كه فیش از تركه میّت محسوب نشود و اگر از تركه محسوب شود در صورتی‌كه هیچ یك از ورثه از حقّ خود نسبت به آن صرف نظر نكند، باید به فروش برسد و بهای آن بین ورثه- كما فرض اللَّه- تقسیم شود و بنابراین، هر یك از ورثه یا غیر ورثه باید اقدام به خرید فیش نماید، هر كس برایش فراهم شد حج بر او واجب است و چنانچه پدر واجب‌الحج بوده است باید برای او استیجار نمایند هر چند به فروش فیش باشد.

آیة اللَّه گلپایگانی: اگر به عنوان نیابت پدر است بر هیچ یك از آنها رفتن به حج و قبول نیابت واجب نیست، مگر آن كه بالخصوص مورد وصیّت باشد، و اگر منظور این است كه یكی از آنها می‌تواند با استفاده از فیش پدر برای خود حج به‌جا آورد، در صورت داشتن سایر شرایط استطاعت، باید هر كدام سعی كنند كه خودشان به حج بروند و در صورت مشاجره بین آن‌ها، با قرعه تعیین شود، و در هر صورت ارزش فیش را به ورثه مدیون است، و چنانچه پدر واجب الحج بوده است، باید برای او استیجار نمایند. (آداب و احكام حج، مسأله 144).

آیة اللَّه مكارم: ولی ورثه باید بر آن توافق كنند و حج واجبی هم بر عهده پدر نباشد.