مناسک حج : مطابق با فتاوای حضرت آیه الله العظمی امام خمینی (ره) و مراجع معظم تقلید صفحه 49

استنابه برای میت در میقات و انجام حج برای خود

90- كسانی كه با فیش میّت و به نیابت از وی به حج می‌روند، اگر خود نیز شرایط استطاعت را دارا باشند، بجز باز بودن راه، كه آنهم با فیش حج میّت حاصل شده است، آیا می‌توانند- مثلًا در مدینه یا جده (قبل از میقات)- برای متوفّی نایب بگیرند و خودشان حج واجب خود را انجام دهند؟

آیةاللَّه بهجت: مانعی ندارد اگر اجاره مطلق بوده و شرط مباشرت نشده است.

آیة اللَّه خامنه‌ای: اگر راه با فیش مورد وصیت برای پسر باز شده و یا اینكه ورثه فیش را به یكی از فرزندان بدهند كه به نیابت پدر به حج برود باید حج را به نیابت از پدر بجا آورد و چنانچه وصیتی نبوده و از او خواسته نشده كه نیابت كند، باید برای خودش حج به‌جا آورد و برای پدر نایب بگیرد.

آیة اللَّه سیستانی: اگر اجیر باشد و نیابت مشروط به آن سال باشد. باید حج نیابی را مقدّم بدارد و اگر مشروط نباشد یا اجیر نباشد، باید حج خود را مقدّم بدارد و می‌تواند برای میّت نایب بگیرد مگر این كه مطمئن باشد در آینده می‌تواند حج خود را انجام دهد كه در این صورت می‌تواند حجّ نیابی را انجام دهد.

آیة اللَّه صافی: در فرض مرقوم، استیجار شخص دیگری صحیح نیست، بلی اگر برای انجام حج، اعمّ از مباشرت و تسبیب اجیر شده باشد و حج مورد اجاره میقاتی باشد باید خودش حَجّةالاسلام خود را بجا آورد و برای میّت حج میقاتی استیجار كند. واللَّه العالم.

آیة اللَّه فاضل: در فرض سؤال، وظیفه انجام حج نیابی است. گرچه اگر برای خود حج انجام دهند صحیح است. هر چند معصیت كرده‌اند. و نایب گرفتن برای متوفّی در صورتی صحیح و مجزی است كه مجاز در استنابه باشند. و الّا مجزی نیست.

آیة اللَّه مكارم: در صورتی كه میت وصیت برای حج بلدی نكرده باشد، این كار مانعی ندارد.

آیة اللَّه نوری: این قبیل افراد نمی‌توانند نایب باشند و حجّ نیابی انجام بدهند، این شخص هم لازم است حجّ خود را انجام بدهد و گرفتن نایب باید با نظر ورثه و یا وصی و یا حاكم شرع، كه هر یك در مورد خود اختیار دارند، باشد.