مناسک حج : مطابق با فتاوای حضرت آیه الله العظمی امام خمینی (ره) و مراجع معظم تقلید صفحه 498

كرده؛ ولی اگر غیر از جماع از كارهای دیگر- مثل تقبیل و لمس و غیر آن- اگر اجتناب نكرده، بیتوته شب سیزدهم، واجب نمی‌شود.

125- كسی كه در احرام عمره تمتع، از صید و زن اجتناب نكرده، باید شب سیزدهم بماند؛ و این حكم به احرام حج، اختصاص ندارد. سوم- كسی‌كه در روز دوازدهم از منی كوچ نكرده و غروب شب سیزدهم را درك كرده است.

حكم عود به منی بعداز غروب دوازدهم‌

1216- اگر حاجی قبل از غروب آفتابِ شب سیزدهم، از منی خارج شده و بعد از غروب، به منی مراجعت كرده، واجب نیست شب را بماند و رمی روز سیزدهم بر او واجب نمی‌شود.

درك غروب شب سیزدهم بعد از نفر

1217- كسی كه بعدازظهر روز دوازدهم از منی كوچ كرده و به جهتی سهواً یا جهلًا یا عالماً، مجدداً به منی برگردد،، و غروب شب سیزدهم را درك كند، آیا بیتوته آن شب در منی یا رمی روز سیزدهم بر او واجب می‌شود؟

تأخیر در بیتوته یا تعجیل در خروج‌

1218- اگر قسمتی از بیتوته اول شب را درك نكند، یا زودتر از نصف شب از منی خارج شود، احتیاط واجب آن است كه یك گوسفند قربانی كنند؛ و فرقی بین صورت عذر و عدم عذر نیست.

(1)- آیة اللَّه تبریزی: بنابر احتیاط.

(2)- آیة اللَّه مكارم: نصف اول یا نصف دوم فرق می‌كند.

(3)- آیة اللَّه سیستانی: كه در این صورت باید تا طلوع فجر در منی باشد.

(4)- آیة اللَّه فاضل: و نیز كسی كه بعد از ظهر دوازدهم كوچ كند و قبل از غروب برای كاری به منی برگردد و تا غروب بماند واجب نیست شب سیزدهم را بماند و همچنین رمی روز سیزدهم بر او واجب نیست.

(5)- آیة اللَّه بهجت: احوط این است كه بیتوته آن شب و رمی فردا را بجا آورد.

آیت الله خامنه ایی: به هر جهت اگر حاجی در غروب روز دوازدهم در منی باشد، باید شب سیزدهم را در منی بیتوته كند و در روز سیزدهم رمی جمرات نماید.

آیت الله تبریزی: بلی، در این صورت باید آن شب را در منی بیتوته كند و روز سیزدهم هم رمی نماید.

آیت الله گلپایگانی: در فرض كه كوچ كرده بیتوته شب سیزدهم و رمی روز آن بر او واجب نیست.

آیت الله مكارم: لازم نیست.

آیت الله فاضل: در فرض مذكور كه نفر قبلا محقق شده است بیتوته شب سیزدهم و رمی روز سیزدهم واجب نیست.

(6)- آیة اللَّه فاضل: چنانكه بیتوته در منی را در نیمه دوم شب هم ترك كند.

(7)- آیة اللَّه خامنه‌ای: مگر آن‌كه نیمه دوم شب را كاملًا در منی باشد.

آیة اللَّه صافی، آیة اللَّه گلپایگانی: كسی كه برای انجام اعمال به مكه آمده و نتوانسته خود را تا گذشت قسمتی از شب به منی برساند، بر او كفّاره واجب نیست، اگرچه بعد از نیمه شب به منی رسیده باشد. (آداب و احكام حج، مسأله 930). و در مسأله 938 آداب حج می‌فرمایند: در صورت عذر كفّاره واجب نیست.

نظر سایر آیات عظام نسبت به حكم این مسأله، از مسأله 1209 به دست می‌آید كه درك نیمه دوّم بیتوته هم كافی است و كفّاره ندارد.

آیة اللَّه بهجت: به ذیل مسأله بعد مراجعه شود.

آیة اللَّه مكارم: كافی است نصف اول یا نصف دوم شب را بماند.