مناسک حج : مطابق با فتاوای حضرت آیه الله العظمی امام خمینی (ره) و مراجع معظم تقلید صفحه 511

باید دوباره آنچه كه برخلاف ترتیب كرده بجا آورد، مثلًا اگر اول جمره وُسطی و بعد جمره اولی را رمی كرده، رمی جمره وُسطی كفایت می‌كند و بعد از آن جمره عقبه را رمی می‌كند و اعاده رمی جمره اولی لازم نیست.

رمی جمره دیگر بعد از اتمام چهار

1246- جایز است ابتدا چهار سنگ به جمره اولی و بعد چهار سنگ به جمره وُسطی و بعد مشغول جمره عقبه شود، و لازم نیست تمام هفت سنگ، مقدم باشد؛ و می‌تواند به هر ترتیب كه بخواهد، هفت سنگ جمره عقبه و سه سنگ آن دو تای دیگری را بیندازد، ولی كسی كه از روی علم و عمد این گونه رمی كرده- بنابر احتیاط واجب- رمی را اعاده كند.

2- مكان و زمان رمی و حكم معذورین‌

اشاره

1247- محل رمی، جمرات سه‌گانه است؛ و احكام مربوط به آن از جهت رمی از طبقه دوم و افزایش مساحت جمرات و غیر آن، در رمی روز عید، گذشت.

زمان رمی‌

1248- وقت انداختن سنگ، از اول طلوع آفتاب تا غروب آفتابِ روزی است كه شب آن روز را بیتوته كرده است و در شب، جایز نیست.

(1)- آیة اللَّه بهجت: اگر مخالفت ترتیب كند اعاده نماید آنچه را كه در غیر مرتبه خود كرده، بلی اگر چهارسنگ بر جمره انداخت و آن را ترك نمود و مشغول دیگری شد كفایت می‌كند در ترتیب، و سه سنگ را بعد از آن می‌زند، اگرچه احوط در اینجا نیز اعاده است (مناسك شیخ، ص 84).

آیة اللَّه تبریزی، آیة اللَّه خویی: اگر بعد از این كه جمره سابق را چهار ریگ زد فراموش نموده و به جمره بعدی رفت، واجب نیست رمی را تماماً اعاده كند بلكه اگر سه ریگ دیگر به جمره قبلی زد كفایت می‌كند. و آیة اللَّه تبریزی اضافه می‌كنند كه: در غیر این فرض باید برگردد و به نحوی رمی كند كه ترتیب حاصل شود.

آیة اللَّه سیستانی: اگر چهار ریگ را به یك جمره پرتاب كرد و به علت فراموشی یا ندانستن حكم شرعی، آن را رها كرد و جمره دیگری را پس از آن رمی نمود، برای او كفایت می‌كند كه جمره سابق را سه ریگ بزند و اعاده رمی جمره بعد لازم نیست.

آیة اللَّه صافی، آیة اللَّه گلپایگانی: اگر به جمره اولی چهار سنگریزه بزند و سپس از روی فراموشی جمره بعدی را هفت سنگریزه بزند، اگر كمبود اولی را جبران كند كفایت می‌كند. بلی اگر نقص مربوط به جمره سوّم باشد اكمال آن كافی است و لازم نیست رمی جمرات قبل را كامل كند. ولی اگر عمداً چهار سنگ به جمره اولی بزند و بعد جمره دوّم و سوّم را هریك هفت سنگ بزند احتیاط لازم آن است كه رمی تمام جمرات را اعاده نماید چنانچه احوط الحاق جاهل به عالم است.

آیة اللَّه مكارم: احتیاط آن است كه باقیمانده را نیز با ترتیب بزند.