مناسک حج : مطابق با فتاوای حضرت آیه الله العظمی امام خمینی (ره) و مراجع معظم تقلید صفحه 557

خمس بدهد و طواف صحیح است هرچند احتیاط مطلوب است.

تهیه قربانی از غیر مخمّس‌

1354- اگر قربانی از وجه غیر مُخَمَّس باشد، كفایت نمی‌كند.

2- سپرده‌های حج و عمره و خمس آن‌

1355- آیا به سپرده‌های حج و عمره و سود آنها، خمس تعلق می‌گیرد؟

(1)- آیة اللَّه تبریزی: اگر احتمال می‌دهد از ربحی می‌خرد كه سال بر آن نگذشته اشكال ندارد.

آیة اللَّه خویی: صور مسأله مختلف است و احتیاط به مصالحه با حاكم شرع ترك نشود. (مستفاد از منهاج الصالحین، كتاب الخمس، ص 343).

آیة اللَّه سیستانی: اگر احتمال می‌دهد خمس به آن متعلق باشد به احتیاط واجب باید با حاكم شرع به نسبت احتمال مصالحه كند ولی طواف با فرض خرید به نحو كلّی فی‌الذمه صحیح است.

(2)- مراجعه شود به مسأله 1346.

آیة اللَّه بهجت: اگر معامله به ذمّه باشد، ظاهراً كافی است. (مستفاد از س 97 مناسك).

آیة اللَّه تبریزی، آیة اللَّه خویی: چون متعارف خرید به ثمن كلی است، قربانی صحیح است.

آیة اللَّه سیستانی، آیة اللَّه نوری: چون متعارف خرید به ثمن كلی است، قربانی صحیح است ولی ذمه‌اش به اندازه خمس مشغول است.

آیة اللَّه مكارم: كفایت می‌كند.

آیت‌اللَّه تبریزی: در فرض سؤال چنانچه بر اصل پول سال بگذرد؛ یعنی از وقت به‌دست آوردن پولی كه به بانك سپرده‌اند، سال گذشته، باید خمس آن را بپردازند و نسبت به مقداری كه زیادتر از اصل پول به آنها می‌دهند، اگر در همان سال به حج یا عمره بروند چیزی بر آنها نیست. واللَّه العالم.

آیت‌اللَّه خامنه‌ای: در فرض مرقوم، اگر در همان سالِ خمسی سپرده‌گذاری به حج یا عمره می‌رود، خمس ندارد، ولی اگر نوبت حج او پس از آن سال خمسی است، اصل پول خمس دارد لكن سود حاصله اگر پیش از سال عزیمت قابل وصول نبوده جزو درآمد سال وصول، محسوب است كه اگر در همان سال به حساب هزینه سفر محسوب شود، خمس ندارد.

آیت‌اللَّه سیستانی: به اصل پول خمس تعلق می‌گیرد و نیز به سود آن، اگر از طریق معامله شرعیّه ملك صاحب پول شده است، بلی اگر حج بر آنها مستقر شده و راه دیگری برای رفتن به حج در سال ثبت‌نام نداشته باشند خمس به آن تعلق نمی‌گیرد.

آیت‌اللَّه صافی: وجوب خمس معلوم نیست، هرچند احتیاط خوب است و نسبت به سود آن، اگر با آن پول معاملات شرعی، با رعایت شرایطش انجام شود و پرداختِ سود، طبق قرارداد باید در موقع تحویل اصل پول پرداخت شود، سود مذكور از منافع سال وصول است كه اگر در همان سال صرف مؤونه شود خمس ندارد و اگر باقی بماند آن هم خمس دارد.

آیت‌اللَّه فاضل: افرادی كه برای تشرف به حج یا عمره ثبت‌نام می‌كنند و در همان سال توفیق تشرّف پیدا نمی‌كنند، باید خمس اصل پول و سود متعلّقه مربوط به سنوات سابق را بپردازند، مگر برای افرادی كه حج بر آنها مستقر شده و تمكّن از خرید فیش را ندارند.

آیت‌اللَّه مكارم: هرگاه این پول از درآمد همان سالی باشد كه نام‌نویسی كرده است، نه به آن خمس تعلق می‌گیرد و نه به سود آن.

آیت‌اللَّه نوری: اگر همان سالی كه مستطیع شده است، آن پول را برای انجام حج در نوبت خود به حساب ریخته است، آن پول جزو مؤونه و مخارج آن سال محسوب می‌شود و خمس ندارد ولی اگر در سالهای قبل مستطیع بوده است و تأخیر انداخته و به حساب نریخته است باید خمس آن را بدهد.

و در عُمره نیز اگر به‌طور متعارف یك مرتبه یا در چند سال یك مرتبه باشد، پولی كه به حساب ریخته است خمس ندارد امّا سودی كه می‌گیرد از ارباح آن سالی است كه آن را تحویل می‌گیرد و اگر تا آخر سالِ خمسی خود آن را در مخارج لازم زندگی خرج كرد، خمس ندارد و اگر بماند و سال بر آن بگذرد خمس دارد.