مناسک حج : مطابق با فتاوای حضرت آیه الله العظمی امام خمینی (ره) و مراجع معظم تقلید صفحه 61

و در صورت شك در صحت، حكم به صحت می‌شود؛ و استنابه صحیح است هرچند قبل از عمل شك داشته باشد.

5- آشنایی نایب با احكام حج هرچند با فراگیری در حال عمل‌

وظیفه نایب در تقلید

106- نایب باید اعمال حج را طبق فتوای مرجع تقلید خود انجام دهد، و میزان، وظیفه خود اوست؛ ولی اگر به كیفیت خاصی اجیر شده، باید طوری عمل كند كه مراعات وظیفه خودش و كیفیت ذكر شده، بشود.

107- اجیر و مستأجر، لازم نیست كه سؤال كنند كه مقلّدِ چه كسی هستند؛ و اجیر، مطابق تقلید خودش عمل می‌كند.

______________________________
(1). آیة اللَّه بهجت: وقتی ذمه منوبٌ‌عنه فارغ و بری‌ء می‌شود كه یقین حاصل شود كه نایب عمل را به‌طورصحیح به‌جا آورده یا آن‌كه اماره معتبره باشد بر به‌جا آوردن. (مناسك، مسأله 101).
(2). آیة اللَّه مكارم: احتیاط واجب عدم استنابه در این دو مورد است.
(3). آیة اللَّه بهجت: در نیابت از میّت به وظیفه خودش عمل می‌كند و در نیابت صحیح از زنده فی الجمله‌احتیاط می‌كند (مناسك، س 23).

آیة اللَّه تبریزی، آیة اللَّه خویی: چنانچه منوبٌ‌عنه حیّ باشد، باید طبق تقلید منوبٌ‌عنه عمل كند و چنانچه منوبٌ‌عنه مرده باشد، اگر وصیت كرده، باید به تقلید منوبٌ‌عنه عمل كند. در غیر این دو صورت، مراعات تقلید منوبٌ‌عنه لازم نیست. آیة اللَّه تبریزی اضافه فرموده‌اند: و بنابر احتیاط لازم است آن عمل بنا به تقلید وصیّ و ورثه هم صحیح باشد و اگر وصیتی نكرده، نایب به حسب تقلید خودش عمل كند و طوری باشد كه به حسب وظیفه ورثه هم مجزی باشد.

آیة اللَّه سیستانی: باید طبق تقلید خودش عمل كند ولی اگر اجیر شده باشد كه طبق نظر منوبٌ‌عنه یا مستأجر عمل كند، چه به صراحت ذكر شده باشد و چه اطلاق منصرف به آن باشد، باید به همان نحو عمل كند، مگر در صورت یقین به فساد عمل.

(4). آیة اللَّه بهجت: به مسأله قبل مراجعه شود.

آیة اللَّه تبریزی: بنابر احتیاط مراعات تقلید منوبٌ‌عنه را بنماید.

آیة اللَّه خویی: اگر اجیر بتواند اعمال را به‌نحوی انجام دهد كه بداند مطابق تقلید منوبٌ‌عنه واقع می‌شود، و در صورتی كه عمل طبق فتوای مقلَّد منوبٌ‌عنه به نظر نایب باطل باشد، باید عمل به احتیاط كند.