مناسک حج : مطابق با فتاوای حضرت آیه الله العظمی امام خمینی (ره) و مراجع معظم تقلید صفحه 72

را به صاحبش برگرداند، مگر این‌كه از طرف صاحب پول، مجاز در استنابه در اصل حج باشد كه در این صورت می‌تواند با فرض امكان، دیگری را در اصل عمل حج، نایب قرار دهد؛ هر چند اگر بدون اجازه، نیابت را به دیگری واگذار نماید و او عمل را انجام دهد، حج از طرف منوبٌ‌عنه واقع می‌شود ولی پول را باید به صاحبش برگرداند و صاحب پول، ضامن چیزی نیست، و اجرت نایب دوّم را باید امر كننده بپردازد.

نیابت افرادی كه وقوف اضطراری دارند

130- كسانی كه باید همراه عجزه، وقوف اضطراری انجام دهند، حج خودشان صحیح است ولی اگر نایب هستند نیابتشان درست نیست. 131- خدمه‌ای كه وقوف اختیاری مشعر را درك نكرده‌اند، و از روی جهل به مسأله اجیر

______________________________
(1). آیات عظام تبریزی، خویی، سیستانی: اگر منوب عنه زنده است نیابت بدون اذن او مجزی نیست. (مناسك، مسأله 66)
(2). آیة اللَّه مكارم: مگر این‌كه صاحبش راضی گردد.
(3). آیة اللَّه خویی: كسانی كه ناچارند همراه زنان و بیماران باشند، اگر بتوانند ولو یك لحظه از وقوف‌اختیاری مشعر را درك كنند باید برگردند و اگر نمی‌توانند باید قبل از ظهر روز عید به آنجا برگردند و در فرض عجز از آن هم حج آنان صحیح است و چنانچه این وظیفه را از روی جهل به حكم ترك كرده باشند حجّشان صحیح است ولی باید یك گوسفند كفّاره بدهند. (مناسك، مسأله 378 و 379 و 380) و در حاشیه مسأله 124 «حكم نیابت معذور به عذر طاری» گذشت.
(4). آیة اللَّه صافی: به حاشیه مسأله 117 به بعد مراجعه شود.

آیة اللَّه فاضل، آیة اللَّه گلپایگانی: اگر عذر ایشان طاری بوده نیابت صحیح است.

(5). آیة اللَّه بهجت: به ذیل مسأله 117 و 133 مراجعه شود.

آیة اللَّه تبریزی: نیابت ایشان محل اشكال است.

آیة اللَّه سیستانی: صحّت نیابت در این فرض بعید نیست.

آیة اللَّه مكارم: نیابتشان هم درست است.

آیة اللَّه فاضل: نیابت آنها در حج واجب در صورتی كه از اول می‌دانسته‌اند كه باید همراه زنها بروند و نمی‌توانند برگردند و وقوف اختیاری را درك كنند، صحیح نیست، یعنی كفایت از حج واجب منوب‌عنه نمی‌كند.