مناسک حج : مطابق با فتاوای حضرت آیه الله العظمی امام خمینی (ره) و مراجع معظم تقلید صفحه 84

چه ذكر شد، مستحق نیست، اگر چه در این فرض، حج از میت ساقط می‌شود؛ و اگر بعد از انجام بعضی از اعمال فوت كند، مستحق اجرت آن اعمال نیز می‌باشد.

میزان كفایت از منوب‌عنه در فرض فوت نایب‌

160- اگر اجیرِ برای حَجّةالاسلام، بعد از احرام بستن و داخل شدن در حرم فوت كند، از منوبٌ‌عنه كفایت می‌كند؛ و اگر قبل از احرام یا بعد از آن و قبل از داخل شدن در حرم فوت كند، باید دو مرتبه اجیر بگیرند، و كسی كه برای خودش به حج برود نیز، همین حكم را دارد.

______________________________
(1). آیة اللَّه گلپایگانی: ظاهراً مستحق تمام اجرت می‌باشد علی الاقوی و هم‌چنین است حكم صورت بعد.
(2). آیات عظام صافی، فاضل: مگر آن‌كه اجیر برای تفریغ ذمّه شده باشد، كه در این صورت تمام اجرت را می‌برد.
(3). آیة اللَّه تبریزی، آیة اللَّه خویی: چنانچه بعد از احرام بمیرد كفایت از منوبٌ‌عنه می‌كند هرچند مردنش قبل از دخول حرم باشد (مناسك، مسأله 114).

آیة اللَّه خامنه‌ای: مجزی نیست بنابر احتیاط واجب.

آیةاللَّه سیستانی، آیةاللَّه مكارم: اگر بعد از احرام وقبل از دخول حرم بمیرد این‌حكم احتیاطی است.

(4). آیة اللَّه سیستانی: كسی كه حج بر او مستقر شده است اگر بعد از احرام حج در حرم بمیرد حَجّةالاسلام از او ساقط است؛ چه تمتّع باشد چه قِران و چه افراد و اگر در عمره تمتّع بمیرد نیز ساقط است و اگر قبل از آن بمیرد؛ چه بعد از احرام قبل از دخول حرم و چه بعد از دخول حرم بدون احرام ساقط نمی‌شود و باید از او قضا كند و این حكم در حج واجب غیر از حَجّةالاسلام و در عمره مفرده جاری نیست و اما كسی كه حج بر او مستقر نشده است، اگر بعد از احرام بمیرد قضا واجب نیست هر چند قبل از دخول حرم باشد.

تفصیل این مسأله در ذیل مسأله 99 و 158 گذشت.