منتخب مناسک حج مطابق با فتوای حضرت آیه الله العظمی امام خمینی با حواشی مراجع معظم تقلید صفحه 106

1- آیت الله فاضل: در حالی که هنوز ذبح یا حلق را انجام نداده.

2- آیت الله بهجت: اشکال ندارد. آیت الله سیستانی: اگر بعد از صدق عرفی فراغ باشد اعتنا نکند و اگر قبل از آن است باید تدارک کند. آیت الله صافی، آیت الله گلپایگانی و سایر آیات عظام قائلند: اگر شک در نقیصه کند باید برگردد و نقیصه را تمام کند.

3- آیات عظام تبریزی، خویی، سیستانی: و یا پس از فرا رسیدن شب باشد. آیت الله گلپایگانی، آیت الله مکارم: هرگاه شک در نقیصه کند باید اتمام نماید. و متعرض انصراف از محل و یا دخول در عمل بعدی نشده اند.

4- آیت الله فاضل: از رمی.

5- آیت الله بهجت: در مسأله 115 گذشت. آیت الله خویی: اگر شک کند سنگریزه به جمره رسید یا نه بنابر نرسیدن گذاشته و سنگ دیگری بزند مگر آن که شک وی در وقتی باشد که به واجب دیگری مشغول شده یا پس از فرا رسیدن شب باشد. آیت الله سیستانی: اگر بعد از صدق فراغ باشد عرفاً اعتنا نکند، مطلقاً. آیت الله فاضل: برای این استثناء وجهی به نظر نمی رسد.

دانست و احتمال داد که با پا انداخته باشد یا سنگ مستعمل انداخته باشد، اعتنا نکند.

دوم از واجبات منا، ذبح است

[170] م- واجب است بر کسی که حج تمتع به جامی آورد ذبح یک هدی، یعنی یک شتر یا یا یک گاو یا یک گوسفند، و شتر افضل است و پس از آن گاو بهتر است.

[171] م- در هدی چند چیز معتبر است و باید مراعات شود:

اول- آن که اگر شتر باشد سن آن کمتر از پنج سال نباشد و داخل در شش سال شده باشد و اگر گاو است بنابر

احتیاط(1) واجب، کمتر از دو سال نباشد و داخل در سه سال شده باشد و همچنین در «بز» کمتر از سن گاو نباشد(2) و در میش به احتیاط(3) واجب کمتر از یک سال نباشد و داخل در سال دوم شده باشد.