حج و عمره صفحه 172

و همچنین دیوار حجر اسماعیل را.

و بهتر است که انگشتان پای خود را نیز به اساس حجر و شاذروان نرساند.

5 _ طواف بین خانه و مقام ابراهیم باشد و بیش از فاصله بین دیوار خانه و مقام ابراهیم درحال طواف از خانه دور نباشد، بنابراین خانه سمت چپ و مقام ابراهیم سمت راست می افتد (و فاصله بین دیوار و مقام 5 / 26 ذراع است که 13 متر یا بیشتر می شود و چنانچه طواف در بیشتر از مقدار فاصله(1) مزبور بیاورد و فرقی در اعتبار این شرط بین چهار طرف خانه نیست حتی در قوس حجر اسماعیل باید این فاصله بین خانه و جای طواف مراعات شود که در بیش از فاصله طواف نکند.

از این رو جای طواف کردن دراین قسمت خصوصاً  مقابل ناودان کم شده و در دورترین نقطه قوس به دیوار خانه کعبه به 5/6 ذارع تقریباً  می رسد و باید مواظب بود که دورتر نشود. گرچه بعضی طواف را بیش از این فاصله در هر طرف (با صدق عرفی) و یا در خصوص جهت حجر اسماعیل جایز دانسته اند(2)

لکن علاوه از آنکه خلاف مشهور بلکه بتوان گفت خلاف اجماع و خلاف احتیاط است وجهی درست هم ندارد (مگر آنکه نظر آقای خویی به روایت صحیح حلبی(3) از امام صادق(علیه السلام) باشد که دارد: سأل الصادق(علیه السلام) عن الطواف خلف المقام فقال ما أحب ذلک و ما أری به بأساً فلا تفعله الا أن لا تجد منه) لکن جهاتی از اشکال در استدلال به این روایت هست که نمی توان آن را مستند قرار داد. از جمله

اشکال گفته آیه الله خوئی و گلپایگانی

1 _ روایت مورد اعراض مشهور بوده، فقط صاحب جواهر دارد که قیل بل قد یظهر المیل الیه من المختلف و التذکره والمنتهی.

2 _ صورت اضطرار را ترخیص کرده و در غیر آن صورت نهی دارد گرچه نهی کراهت است.

1- [1] . آن مقدار را دوباره با حفظ موالات در کمتر از فاصله آورد.
2- [2] . 5آیت الله خویی طواف را پیش از فاصله 5/26 ذراع (باصدق عرفی طواف کعبه) کافی دانسته و آیت الله گلپایگانی در خصوص سمت حجر اسماعیل مطاف را 5/26 ذراع قرار داد.
3- [3] . وسائل9، باب28 طواف حدیث1.