حج و عمره صفحه 261

خود را به منی فرستاده تا در آنجا ریخته یا دفن شود و در صورت عدم تمکن چیزی بر او نیست.

مسئله 5_ در صورتی که ترتیب را در مناسک منی مراعات نکرد چیزی بر وی نیست به جز گناه در صورت عمد ولی احتیاط لازم است خصوصاً در متعمد که مناسک را به نحوی که ترتیب مراعات شود اعاده کند، و در هر صورت کفایت می کند که ذبح را قبل از تقصیر و بعد از آن تقصیر را بیاورد و اعاده رمی لازم نیست و بعضی گفته اند که گوسفندی هم کفاره بدهد.

مسئله 6_ همانگونه که ترتیب بین مناسک منی لازم است، ترتیب بین حلق یا تقصیر و طواف حج و سعی نیز لازم است که بعد از انجام تقصیر باید طواف بیاورد (مگر در مواردی که استثناء شده).

و اگر عمداً طواف را مقدم داشت گوسفندی کفاره لازم است و باید طواف و بعد از آن سعی را بیاورد و اگر از روی نادانی و یا فراموشی باشد دور نیست کافی باشد، ولی احتیاط ترک نشود، به هر حال کفاره ندارد و چنانچه طواف و سعی را اعاده نکرده مانند کسی است که آن را ترک کرده و اگر طواف و سعی را یا تنها طواف را بر رمی یا ذبح مقدم داشت احتمال دارد مانند تقدیم بر حلق باشد.

مسئله 7_ همانگونه که جایز است ترسان و زن ها و همراهان آنان افاضه از مشعر و ذبح و رمی را شب بیاورند، تقصیر نیز بر آنها در شب جایز است ولی در سایر شب ها خالی از شبهه نیست.

مستحبات تقصیر و حلق

1_ روی به قبله باشد (ولی دلیلی بالخصوص ندارد مگر از مقنع و فقه رضوی اذا اردت ان تحلق رأسک فاستقبل القبله الخ.

2_ نام خدای را بر زبان آورد یعنی بسم الله گوید و نیز حلاق بسم الله گوید.

3_ از سمت راست شروع کرده و برساند به دو استخوانی که روبروی برگه یا