نگاهی عرفانی- اخلاقی به مناسک حج صفحه 25

همچنین امام کاظم علیه السلام می فرماید: «لا یَمْلِقُ حاج اَبدا؛ حج گزار هرگز فقیر و تهی دست نمی شود».

همچنین امام سجاد علیه السلام در این باره می فرماید:

حُجُّوا وَاعْتَمِرُوا تَصِحَّ اَبْدانُکُمْ وَ تَتَّسِعَ اَرْزاقُکُمْ.(1)

به حج و عمره بروید تا تن درست باشید و رزق شما توسعه یابد.

_فضل بن شاذان_ از حضرت رضا علیه السلام چنین نقل کرده است: «منافع اقتصادی نیز از ناحیه آن [حج] بر همه عالم می رسد».(2)

ب) سودرسانی به مسلمانان

با برگزاری مراسم حج، تاجران و فروشندگان کالاهای گوناگون نیز سود سرشاری به دست می آورند. همچنین کاسبان و فروشندگان دوره گرد که در اطراف حرم هستند، می توانند نیاز سالانه خود را در چند روز تأمین کنند.  «مسلمانان می توانند بعد از مراسم، محصولات و کالاهای خود را در معرض فروش بگذارند و بازرگانی خود را رونق دهند و کالاهای تجاری خود را از شهری به شهر دیگر منتقل کنند.»(3) امام رضا علیه السلام در این باره می فرماید:

یکی از علل وجوب حج، منافعی است که از آن برای همه خلق می رسد و منافعی است برای کسانی که در شرق و غرب یا خشکی و دریا هستند؛ چه آنهایی که حج می گزارند یا آنان که حج نمی آورند، اعم از تاجر و وارد کننده کالا، فروشنده یا خریدار، کاسب یا مستمند و نیز تأمین کننده نیازهای ساکنان اطراف و امکنه ای است که می توانند در موسم اجتماع کنند تا بدین

1- [1] . وسائل الشیعه، ج 8، ص 5.
2- [2] . همان، ص 15، ح 15.
3- [3] . علل الشرایع، ج 7، ص 46، ح 7.