نگاهی عرفانی- اخلاقی به مناسک حج صفحه 37

نفس است. «تزکیه، نردبان مدارج عالی و کمالات انسانی است.»(1) برای پیمودن این مرحله ها و رسیدن به بالاترین جایگاه باید مراقب نفس بود و راه گناه و عصیان گری را بست و از آن مراقبت کرد؛ زیرا برای رسیدن به رستگاری باید راه تزکیه را پیمود. خداوند در این باره می فرماید: «قَدْ أَفْلَحَ مَنْ زَکّاها؛ رستگار شد  هر کس که نفس خود را پاک گردانید.» (شمس: 9)

ب) اثرپذیری روح انسان از عبادت

همان گونه که اشاره شد، راه های گوناگونی برای رسیدن به کمال حقیقی وجود دارد که عبادت یکی از این راه هاست. عبادت، گفت وگوی عاشقانه و خالصانه با خداوند است. _استاد مرتضی مطهری _در این باره بر این باور است:

عبادت برای رساندن انسان به معنویات، رنگ خدایی گرفتن کارها، گسسته شدن از تعلقات مادی است. پس می توان گفت عبادت نوعی رابطه خاضعانه، ستایش گرایانه و سپاس گزارانه است که انسان با خدای خود از روی معرفت و احساس و با اراده و اخلاص برقرار می کند.(2)

بر اساس این فلسفه، همه عبادت ها، ذکر خدا و برای پی بردن به فلسفه آفرینش است. با پیوندی که میان مخلوق و خالق است، می توان غبار جان ودل را زدود و به تمرین بندگی و خودسازی پرداخت و در سایه پرستش او،