نگاهی عرفانی- اخلاقی به مناسک حج صفحه 53

و با طهارت و قداست آشنا می سازد. انسان باید به غنای روحی برسد و از مادیات دوری جوید و به تصفیه روح و روان بپردازد و برای آراستن نفس بکوشد تا به مقام قرب الهی و کمال انسانیت دست یابد. می توان گفت «خدا هر چه را که خواسته به آدمی بگوید، در حج ریخته است. حج تمام اسلام است».(1)

اگر فلسفه و اسرار اعمال این مناسک را به خوبی درک کنیم، حج برای همه یک دوره کامل پالایش روح و سازندگی معنوی به شمار می آید. در این سفر مقدس، هر کس که معرفتش بیشتر باشد، سود او بیشتر خواهد بود. پس بر منادیان حرم الهی است که با مطالعه و تأمل درباره فلسفه اعمال و مناسک حج، با جنبه های گوناگون این عبادت آشنا شوند و در خود تحول روحی و اخلاقی ایجاد کنند. شاید نتوان با همه اسرار و فلسفه حج آشنا شد، ولی به اندازه توان خود باید کوشید.

آب دریا را اگر نتوان کشید

هم به قدر تشنگی باید چشید(2)

1. میقات، مقدمه ورود به حرم کبریایی

واژه میقات به معنای وقت است،(3) وقت دوری از خودپسندی و بندگی.

1- [1] . علی شریعتی، تحلیلی از مناسک حج مجموعه آثار شماره 6، تهران، انتشارات الهام، 1376، چ 6، ص 19.
2- [2] . مولوی.
3- [3] . لغت نامه دهخدا، ج 13، ص 19433.