ادوار فقه (شهابی) صفحه 83

عبارت مسعودی در «مروج الذّهب» در قول دوم صریح می باشد چه او در آن کتاب در طی بیان کیفیت ورود پیغمبر (ص) به مدینه پس از این که گفته است هر کس از مردم مدینه آن حضرت را به خانه خویش می خواند و مهار ناقه او را می کشید و پیغمبر می فرمود: «خلّوا عنها فانّها مأموره» چنین گفته است «حتّی ادرکته الصّلاه فی بنی سالم فصلّی فیهم الجمعه و کانت اوّل جمعه صلّیت فی الاسلام» مقریزی «1» نیز در کتاب امتاع الاسماع گفته است «فلما اتی مسجد بنی سالم جمّع بمن کان معه من المسلمین و هم اذ ذاک مائه و قیل کانوا اربعین و هی اوّل جمعه اقامها صلّی اللّٰه علیه و سلّم فی الاسلام» گر چه عبارت منقول از مسعودی و مقریزی صریح در این است که نماز جمعه در اسلام نخستین بار در مدینه خوانده شده یعنی این حکم اول هجرت صادر و اجراء شده لیکن از برخی از کتب سیره چنان استفاده می شود که پیش از هجرت نماز جمعه در مدینه گزارده می شده است.

از جمله ابن هشام در زیر عنوان «اوّل جمعه اقیمت بالمدینه» این مضمون را نوشته است:

«ابن اسحاق از محمد بن ابی امامه و از پدر خود، ابو امامه، و او از عبد الرحمن بن کعب بن مالک حدیث کرده که عبد الرحمن گفته است: هنگامی که پدرم کور شده بود و من او را برای نماز جمعه می بردم هر وقت صدای اذان می شنید

زیاد داشته که از آن جمله است کتاب «امتاع الاسماع بما للرّسول من الانباء و الاموال و الحفده و المتاع» و از آن جمله است کتاب «المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الآثار» در تاریخ مصر. به مناسبت این که از حارۀ، مقارزه، بوده (این حاره- دیه- در بعلبک بوده) به مقریزی مشهور گردیده است در سال هشتصد و چهل و پنج (845) هجری قمری وفات یافته است.