ادوار فقه (شهابی) صفحه 102

هند مادر معاویه

سوابق هند مادر معاویه نیز چه از لحاظ عفاف و پاکدامنی و چه از لحاظ دشمنی با اسلام و مسلمین و اذیّت و آزار پیغمبر (ص) و محاربۀ با او و دناءت و قساوت و سنگ دلی و بی ادبی نسبت به سرور شهیدان و سالار دلیران حمزه، عمّ گرامی پیغمبر (ص)، و هم چگونگی اسلام آوردن اجباری و اضطراری وی با وضع و حال شوهر بی اعتقادش ابو سفیان مناسب می بوده است.

نسبت به عفاف و پاکدامنی هند در زمان جاهلیّت سخنانی می بوده و مردم چیزهایی می گفته اند به طوری که یک بار، چنانکه در کتب معتبر اهل سنت به تفصیل آورده شده، طبق معمول زمان به کاهن رجوع کرده اند «1». در برخی از همان کتب آمده است که معاویه سند و نتیجۀ خیانت هند بوده است.

عزّ الدین بن ابی الحدید در جزء اول از شرح خود بر «نهج البلاغه» از کتاب «ربیع الابرار» تألیف جار اللّٰه علّامۀ زمخشری «2» که از اکابر دانشمندان اهل سنت است مطلبی به مضمون زیر نقل کرده است:

______________________________
(1) سیوطی در تاریخ الخلفاء (ص 197- 198) ذیل ترجمۀ معاویه از کتاب «الهواتف» تألیف خرائطی به اخراج او از حمید بن وهب قضیۀ هند مادر معاویه را که نخست زن فاکه بن مغیره بوده و در خانۀ او مورد سوء ظن شده و از این

رو به کاهن مراجعه کرده اند به تفصیل یاد کرده است.

(2) «ابو القاسم محمود بن عمر بن محمد الخوارزمی المعتزلی استاد فن بلاغت، ملقب به جار اللّٰه، به جهت این که چندی مجاورت مکه را اختیار کرده. او را مصنفات بسیاری است از اشهر آنها است «کشاف» که در حق آن گفته شده:

انّ التّفاسیر فی الدّنیا بلا عدد و لیس فیها لعمری مثل کشّاف

ان کنت تبغی الهدی فالزم قرائته فالجهل کالدّاء و الکشّاف کالشّاف

وفاتش به جرجانیۀ خوارزم شب عرفه سنه 538 (ثلح)..» (هدیه الاحباب)