ادوار فقه (شهابی) صفحه 377

- 7- ربیعه الرأی

ابو عثمان ربیعه بن ابی عبد الرحمن، فرّخ، مولی تیم بن مرّه معروف به «ربیعه الرأی».

«ربیعه به گفتۀ ابو اسحاق، از اصحاب پیغمبر (ص)، انس بن مالک و سائب بن یزید و از تابعان، عامۀ ایشان را ادراک کرده است. در مجلس درس ربیعه چهل تن

حضور می یافته و استفاده می کرده اند. مالک بن انس از جمله شاگردان او بوده است.

واقدی وفات ربیعه را در سال یک صد و سی و شش (136) دانسته و ابن ندیم نیز بر همین قول است.

خطیب در کتاب «تاریخ بغداد» قولی را که وفات ربیعه را به سال یک صد و سی 130 دانسته نقل کرده و پس از آن گفتۀ کسانی را که وفات او را به سال یک صد و سی و شش گفته اند اصح شمرده است.

ابن خلّکان در ترجمۀ ربیعه، این مفاد را یاد کرده است:

«فقیه اهل مدینه، گروهی از صحابه را ادراک کرده و مالک بن انس از او علم فرا گرفته است. بکر بن عبد اللّٰه صنعانی گفته است.

«نزد مالک بودیم و او ما را از ربیعۀ رای، حدیث می گفت و ما از او می خواستیم که از ربیعه زیادتر حدیث گوید. روزی بما گفت: با ربیعه چه کار دارید؟ ربیعه در آن خانه خوابیده است. ما بسوی ربیعه رفتیم و او را از خواب برانگیختیم و گفتیم:

آیا تو ربیعه بن ابی عبد الرحمن هستی؟ گفت: آری. گفتیم: ربیعه بن فرّخ؟ گفت:

آری. گفتیم: ربیعۀ رای؟ گفت: آری. گفتیم: تو همانی که مالک انس از تو