ادوار فقه (شهابی) صفحه 408

- 3- عطاء

ابو محمد عطاء ابن ابی رباح (بر وزن صباح).

عطاء به گفتۀ ابو اسحاق: پدرش ابو رباح را نام، اسلم بوده در سال یک صد و چهارده (114)، چنانکه از هیثم نقل شده، یا در سال یک صد و پانزده (115) به سن هشتاد و هشت، چنانکه از واقدی منقول می باشد، در گذشته است. عطاء مولی فهر یا مولی جمح و، بتعبیر ابو اسحاق، از «اجلّاء فقهاء» بوده است.

از قتاده منقول است که «عطاء از همۀ مردم به مناسک اعلم است» و از اوزاعی این مضمون حکایت شده که «عطاء روزی که از جهان در گذشت در نظر مردم محبوبترین و با جلالت ترین اهل زمین بود..»

ابن خلّکان پس از این که گفته است: عطاء از اجلّۀ تابعان و فقیهان و زاهدان مکّه بوده و از جابر بن عبد اللّٰه انصاری و عبد اللّٰه بن عباس و عبد اللّٰه بن زبیر و گروهی بسیار از صحابه شنیده (استماع حدیث داشته) و عمرو بن دینار و زهری و قتاده و مالک بن دینار و اعمش و اوزاعی و

جمعی زیاد از او استماع داشته و روایت کرده اند چنین گفته است:

«و الیه و إلی مجاهد انتهت فتوی مکّه فی زمانها» از ابراهیم بن عمرو بن کیسان این مضمون، نقل شده است:

«در زمان بنی امیه به فرمان ایشان در میان حاجّ کسی فریاد می زد که جز عطاء بن ابی رباح دیگری نباید به مردم فتوی دهد» ابن خلّکان گفته است: