ادوار فقه (شهابی) صفحه 424

طبقۀ سیم از فقیهان تابعی مکه

ادوار

فقه (شهابی)، ج 3، ص: 433

طبقۀ سیّم از فقیهان تابعی مکّه ابو اسحاق پس از این که از فقهاء مکّه ابو یسار و ابن جریج را بعنوان طبقۀ دویم یاد کرده فقه را به طبقه سیم منتقل دانسته و از طبقۀ سیم تنها مسلم بن خالد بن سعید زنجی مکّی را که به گفتۀ او در سال یک صد و هفتاد و نه (179)، و به قولی دیگر در سال یک صد و هشتاد (180) وفات یافته نام برده و در بارۀ او این مضمون را آورده است:

«پس از این که ابن جریج در گذشته، مسلم بن خالد در مکّه متصدّی فتوی گردیده و مردم از او فتوی اخذ می کرده اند و شافعی فقه را از او فرا گرفته است» در کتاب «اللّباب» ذیل کلمۀ «الزّنجی» این مضمون آورده شده است:

«این نسبت به زنج است و زنج نوعی از سیاهانند که سمعانی گفته است من از ایشان هیچ اهل علمی را نشان ندارم و نمی شناسم.

«و مشهور باین نسبت ابو عبد اللّٰه، و به قولی ابو خالد، مسلم بن خالد بن مسلم بن سعید قرشی مخزومی، مولی ایشان و معروف به زنجی است. مسلم در اصل، از مردم شام بوده و سفید و ملیح و مخضوب می بوده از این رو که سفید بوده او را از باب تسمیۀ بضدّ، به زنجی ملقّب ساخته اند. امام اهل مکّه و از فقیهان حجاز بشمار است.

امام شافعی پیش از این که به مالک بن انس برخورد از وی فقه فرا گرفته است. او از عمرو بن دینار و از زهری و از ابن جریج روایت دارد و ابن مبارک و شافعی و

حمیدی و جز اینان، از او روایت می کنند. یحیی بن معین او را «ثقه» دانسته و ابن مدینی او را چیزی ندانسته است»