ادوار فقه (شهابی) صفحه 493

طبقۀ دوم از فقیهان تابعی مصر

پس از در گذشت عبد الرحمن بن عسیلۀ صنابحی و جیشانی، فقه و افتاء در مصر به طبقۀ دوم انتقال یافته است. از این طبقه (طبقه دوم) شمرده و نام برده شده است ابو الخیر، مرثد بن عبد اللّٰه یزنی.

ابو الخیر یزنی در اسکندریه منصب قضاء را به عهده داشته و قاضی اسکندریه بوده است. یزنی در سال نود هجری (90) وفات یافته است.

کسانی بسیار از یزنی علم فرا گرفته اند مانند بکیر بن عبد اللّٰه و عمرو بن حارث و از همه شاگردان یزنی معروفتر ابو رجاء است، که به همین کنیه مشهور شده است.

در کتاب «اللّباب..» ذیل عنوان «یزنی» این مضمون آورده شده است:

«بفتح یاء و زاء و بعد از آن نون. این نسبت به ذی یزن است که بطنی است از حمیر.. و باین

نسبت، شهرت یافته است ابو الخیر مرثد بن عبد اللّٰه یزنی مصری که از عمرو عاص و از پسرش عبد اللّٰه بن عمرو و از عقبه بن عامر و از ابو ایوب انصاری، و غیر اینان روایت می کند، و عبد الرّحمن بن شماسه و یزید بن ابی حبیب و غیر این دو، از او روایت می کنند. یزنی به سال نود (90) در گذشته است».

ابو رجاء که از شاگردان مشهور و نامی ابو الخیر است نامش یزید و نام پدرش ابو حبیب و بنی عامر را مولی بوده است.

گفته اند: نخستین کسی که در مصر بحث و مذاکرۀ علمی را در فروع احکام