- جلد سوم 1
- 1- سر آغاز این جلد 1
- اشاره 4
- 2- استدراک زنان صحابیه 4
- 1- فاطمۀ زهرا (س) 7
- [عصمت فاطمه] 7
- فدک 12
- - 2- عائشه 28
- - 3- حفصه 30
- - 4- امّ بجید 32
- - 5- سلمی 34
- اشاره 36
- 3- تعلیقات استدراکی (بر جلد اول) 36
- «تبصره 57
- 4- باز گویی فهرست مطالب 59
- اشاره 64
- 5- مدخل جلد سیم 64
- 1- حدیث ثقلین 70
- - 2- حدیث سفینه و حدیث حطّه 74
- 6- اختلاف اساسی در طرز تفقه و اجتهاد 79
- 7- اوضاع عمومی در عهد دوم 84
- اشاره 84
- عهد دوم 85
- اشاره 90
- 8- دورۀ اموی از لحاظ فقهی 90
- معاویه و نسب و حسب او 97
- اشاره 97
- [معاویه] 97
- ابو سفیان پدر معاویه 98
- هند مادر معاویه 102
- آکله الاکباد 104
- طلقاء 106
- معاویه و صفات شخصی او 110
- اشاره 110
- سلطنت معاویه 41- 60 116
- ولایت عهد یزید و تزویر معاویه 154
- امر معاویه به لعن علی (ع) 172
- زنان با ایمان و معاویه 177
- معاویه و بیت المال 191
- عقائد در بارۀ معاویه 194
- عمّال معاویه 196
- واقعۀ حجر بن عدی 206
- اولیّات معاویه و آخر کار او 213
- اخلاف معاویه 219
- اشاره 219
- - 1- یزید بن معاویه 60- 64 221
- - 2- معاویه بن یزید 231
- - 3- مروان بن حکم 64- 65 232
- - 4- عبد الملک 65- 86 237
- اشاره 243
- 5- ولید 86- 96 243
- مسجد دمشق 245
- - 6- سلیمان 96- 99 251
- - 7- عمر بن عبد العزیز 99- 101 259
- - 8- یزید بن عبد الملک 101- 105 263
- - 9- هشام بن عبد الملک 105- 125 268
- - 10- ولید بن یزید 125- 126 275
- - 11- یزید بن ولید بن عبد الملک 126- 126 278
- - 12- ابراهیم بن ولید بن عبد الملک 127- 126 279
- - 13- مروان حمار 127- 132 280
- پایان سخن از خاندان اموی 282
- 9- تخلیص اوضاع عمومی 290
- اشاره 301
- 10- چگونگی فقه و فتوی و طبقات فقیهان (بطور کلی) 301
- اشاره 302
- فصل اول چگونگی فقه و فتوی و طبقات فقیهان بطور کلی و عام. 302
- تابعان 303
- تنبیه 307
- 11- فقاهت و فقیهان مشهور در دورۀ نخست از عهد دوم 311
- اشاره 311
- [توجیه از میان رفتن مرکز بودن مدینه برای فقاهت و تفرقه آن در سائر بلاد اسلامی] 312
- اشاره 318
- 1- فقیهان تابعی مدینه و طبقات ایشان 318
- طبقۀ نخست از فقیهان تابعی مدینه 321
- اشاره 321
- - 1- عروه 322
- - 2- سعید بن مسیّب 326
- - 3- ابو بکر بن عبد الرحمن 337
- - 4- سلیمان ابن یسار 339
- - 5- عبید اللّٰه بن عتبه 341
- - 6- خارجه بن زید 343
- - 7- قاسم بن محمد بن ابی بکر 345
- طبقۀ دوم از فقیهان تابعی مدینه 350
- اشاره 350
- - 1- محمد حنفیّه 352
- - 2- ابو سلمه 358
- - 3- حسن بن محمّد حنفیّه 358
- - 4- سالم 361
- - 5- محمد بن مسلم 363
- - 6- عبد اللّٰه بن ذکوان 374
- - 7- ربیعه الرأی 377
- - 8- ابو عبد اللّٰه بن یزید 384
- طبقۀ سیم از فقیهان مدینه 385
- اشاره 385
- - 1- ابن ابی ذؤیب 387
- - 2- ماجشون 394
- - 4- کثیر 398
- - 3- ابن ابی سبره 398
- اشاره 400
- 2 فقیهان تابعی مکه و طبقات ایشان 400
- اشاره 402
- طبقۀ نخست از فقیهان تابعی مکه 402
- - 1- مجاهد 403
- - 2- عکرمه 406
- - 3- عطاء 408
- - 4- ابن ابی ملیکه 413
- - 5- عمرو بن دینار 414
- اشاره 417
- طبقۀ دوم از فقیهان تابعی مکه 417
- ابن جریج 419
- طبقۀ سیم از فقیهان تابعی مکه 424
- طبقۀ چهارم از فقیهان تابعی مکه 426
- 3 فقیهان تابعی یمن و طبقات ایشان 428
- اشاره 428
- طبقۀ نخست از فقیهان تابعی یمن 430
- اشاره 430
- - 1- طاوس 431
- - 2- وهب بن منبّه 435
- - 3- عطاء 439
- - 4- شراحیل 441
- - 5- حنش 441
- اشاره 446
- طبقۀ دوم از فقهاء تابعی یمن 446
- - 1- معمر 448
- - 2- عبد الرزّاق 449
- 4 فقیهان تابعی شام و جزیره و طبقات ایشان 455
- (طبقۀ اوّل) 455
- اشاره 455
- - 1- خولانی 457
- - 2- ابن حوشب 460
- طبقۀ دوم از فقیهان تابعی شام و جزیره 462
- اشاره 462
- - 1- مکحول 464
- - 2- اشدق 465
- طبقۀ سیّم از فقیهان تابعی شام و جزیره 467
- اشاره 467
- - 1- میمون بن مهران 468
- - 2- غسّانی 470
- - 3- زبیدی 472
- - 4- اوزاعی 472
- - 5- تنوخی 477
- اشاره 480
- شاگردان اوزاعی 480
- - 1- ابن مبارک 481
- - 2- ولید بن مسلم 487
- - 3- محمد بن یوسف 488
- اشاره 490
- 5 فقیهان تابعی مصر و طبقات ایشان 490
- - 1- صنابحی 491
- نخستین طبقۀ از فقهاء تابعی مصر 491
- - 2- جیشانی 492
- طبقۀ دوم از فقیهان تابعی مصر 493
- طبقۀ سیم از فقیهان تابعی مصر 495
- 6 فقیهان تابعی کوفه و طبقات ایشان 500
- اشاره 500
- - 1- علقمه 501
- طبقۀ نخست از فقیهان تابعی کوفه 501
- - 2- مسروق 503
- - 3- عبیده 506
- - 4- اسود نخعی 509
- - 5- شریح 511
- - 6- حارث بن اعور 518
- اشاره 522
- طبقۀ دوم از فقیهان تابعی کوفه 522
- 1- سعید بن جبیر 523
- - 2- ابراهیم نخعی 533
- - 3- شعبی 537
- طبقۀ سیم از فقیهان تابعی کوفه 545
- اشاره 545
- - 1- ابن عیینه 546
- - 2- ابن ابی ثابت 548
- - 3- حمّاد 550
- - 4- ابن شبرمه 552
- - 5- ابن ابی لیلی 554
- طبقۀ چهارم از فقیهان تابعی کوفه 559
- اشاره 559
- - 1- حسن بن صالح 560
- - 2- سفیان ثوری 565
- - 3- شریک بن عبد اللّٰه 580
- اشاره 590
- 7 فقیهان تابعی بصره و طبقات ایشان 590
- طبقۀ نخست از فقیهان تابعی بصره 591
- - 1- جابر بن زید 591
- - 2- رفیع بن مهران 594
- - 3- عبد اللّٰه بن زید 596
- - 4- ابن سیرین 598
- - 5- حسن بصری 603
- - 6- مسلم بن یسار 611
- - 7- حمید بن عبد الرحمن 613
- اشاره 614
- طبقۀ دوّم از فقیهان تابعی بصره 614
- - 1- قتاده 615
- - 2- سختیانی 618
- خاتمه 623
- 8 چند کس از فقیهان خراسان (قدماء) 628
- اشاره 628
- - 1- عطاء بن ابو مسلم 629
- - 3- اسحاق [ابن راهویه] 630
- - 2- ضحاک بن مزاحم 630
- اشاره 633
- 12 تفقّه در خصوص مذاهب چهار گانه 633
- نظری تاریخی در بارۀ حدوث مذاهب فقهی و چگونگی نشر آنها «1» 640
- 1- مذهب حنفی 643
- 2- مذهب مالکی 651
- 3- مذهب شافعی 659
- 4- مذهب حنبلی 669
- خاتمه 674
- اشاره 679
- 13 ترجمۀ مختصری از ائمۀ چهار مذهب 679
- - 1- ابو حنیفه 80- 150 681
- - 2- مالک 95- 179 712
- - 3- شافعی 150- 204 723
- - 4- احمد بن حنبل 164- 241 742
- - 14- داود 202- 290 758
- اشاره 758
- شافعی 763
- - 15- طبری 224- 310 764
- اشاره 772
- 16 عنوان طبقات و کتبی باین عنوان 772
- اشاره 776
- [طبقه اول] 778
- - 1- ابو یوسف 778
- - 2- زفر 786
- - 4- حفص 792
- طبقه دوم از اصحاب و شاگردان ابو حنیفه 797
- طبقه سیم از اصحاب و شاگردان ابو حنیفه 802
- طبقه چهارم از اصحاب و شاگردان ابو حنیفه 804
- طبقه پنجم از شاگردان و اصحاب ابو حنیفه 806
- طبقه ششم از اصحاب و شاگردان ابو حنیفه 809
- طبقه هفتم از اصحاب و شاگردان ابو حنیفه 812
- اشاره 815
- شاگردان و اصحاب مالک بن انس 815
- طبقه نخست از شاگردان و اصحاب مالک 816
- طبقه دوم از اصحاب و شاگردان مالک 821
- طبقه سیم از اصحاب مالک 823
- 3 شاگردان و اصحاب شافعی 828
- اشاره 828
- ابو اسحاق شیرازی شافعی 861
- شاگردان و اصحاب احمد حنبل 868
- شاگردان و اصحاب داود بن علیّ اصفهانی 872
- شاگردان و اصحاب طبری 876
چرا بدان اقرار و اذعان نکنند مگر تو آن را صحیح نمی دانی؟ گفت: چرا صحیح می دانم و خودم هم روایت دارم. گفت: پس چرا به آن اعتراف و اقرار نیارند و حال این که حبیب بن ابی ثابت از ابو طفیل از زید بن ارقم روایت کرده که علیّ در «رحبه» مردم را سوگند داد که هر کس از پیغمبر شنیده که گفت: «من کنت مولاه. الخبر.»؟
- 3- حمّاد
«ابو اسماعیل حمّاد بن ابی سلیمان مولی ابراهیم بن ابی موسی الاشعری «رض».
این عنوانی است که ابو اسحاق برای حمّاد بن ابی سلیمان آورده و پس از آن گفته است:
نزد ابراهیم فقه آموخته و در سال یک صد و نوزده (119) و به قولی دیگر در سال یک صد و بیست (120) در گذشته است.
عبد الملک بن ایاس گفته است: از ابراهیم نخعی پرسیده اند: بعد از تو به کی باید مراجعه کنیم؟ او حمّاد را معرّفی و معیّن کرده است.
شیخ طوسی در «رجال» در «اصحاب حضرت باقر (ع)» چنین آورده «حمّاد بن ابی سلیمان الاشعری، مولی ابی موسی کوفی» و در «اصحاب حضرت صادق» (ع) نخست «حمّاد بن ابی سلیمان الاشعری مولی ابی موسی تابعیّ کوفیّ» عنوان کرده و بعد از او «حمّاد بن ابی سلیمان استاذ ابی حنیفه» و برای هیچ یک از این دو، کنیۀ (ابو اسماعیل) نیاورده چنانکه در آنجا هم
که در «اصحاب حضرت