- جلد سوم 1
- 1- سر آغاز این جلد 1
- اشاره 4
- 2- استدراک زنان صحابیه 4
- 1- فاطمۀ زهرا (س) 7
- [عصمت فاطمه] 7
- فدک 12
- - 2- عائشه 28
- - 3- حفصه 30
- - 4- امّ بجید 32
- - 5- سلمی 34
- 3- تعلیقات استدراکی (بر جلد اول) 36
- اشاره 36
- «تبصره 57
- 4- باز گویی فهرست مطالب 59
- اشاره 64
- 5- مدخل جلد سیم 64
- 1- حدیث ثقلین 70
- - 2- حدیث سفینه و حدیث حطّه 74
- 6- اختلاف اساسی در طرز تفقه و اجتهاد 79
- اشاره 84
- 7- اوضاع عمومی در عهد دوم 84
- عهد دوم 85
- اشاره 90
- 8- دورۀ اموی از لحاظ فقهی 90
- اشاره 97
- معاویه و نسب و حسب او 97
- [معاویه] 97
- ابو سفیان پدر معاویه 98
- هند مادر معاویه 102
- آکله الاکباد 104
- طلقاء 106
- اشاره 110
- معاویه و صفات شخصی او 110
- سلطنت معاویه 41- 60 116
- ولایت عهد یزید و تزویر معاویه 154
- امر معاویه به لعن علی (ع) 172
- زنان با ایمان و معاویه 177
- معاویه و بیت المال 191
- عقائد در بارۀ معاویه 194
- عمّال معاویه 196
- واقعۀ حجر بن عدی 206
- اولیّات معاویه و آخر کار او 213
- اخلاف معاویه 219
- اشاره 219
- - 1- یزید بن معاویه 60- 64 221
- - 2- معاویه بن یزید 231
- - 3- مروان بن حکم 64- 65 232
- - 4- عبد الملک 65- 86 237
- 5- ولید 86- 96 243
- اشاره 243
- مسجد دمشق 245
- - 6- سلیمان 96- 99 251
- - 7- عمر بن عبد العزیز 99- 101 259
- - 8- یزید بن عبد الملک 101- 105 263
- - 9- هشام بن عبد الملک 105- 125 268
- - 10- ولید بن یزید 125- 126 275
- - 11- یزید بن ولید بن عبد الملک 126- 126 278
- - 12- ابراهیم بن ولید بن عبد الملک 127- 126 279
- - 13- مروان حمار 127- 132 280
- پایان سخن از خاندان اموی 282
- 9- تخلیص اوضاع عمومی 290
- اشاره 301
- 10- چگونگی فقه و فتوی و طبقات فقیهان (بطور کلی) 301
- اشاره 302
- فصل اول چگونگی فقه و فتوی و طبقات فقیهان بطور کلی و عام. 302
- تابعان 303
- تنبیه 307
- اشاره 311
- 11- فقاهت و فقیهان مشهور در دورۀ نخست از عهد دوم 311
- [توجیه از میان رفتن مرکز بودن مدینه برای فقاهت و تفرقه آن در سائر بلاد اسلامی] 312
- اشاره 318
- 1- فقیهان تابعی مدینه و طبقات ایشان 318
- طبقۀ نخست از فقیهان تابعی مدینه 321
- اشاره 321
- - 1- عروه 322
- - 2- سعید بن مسیّب 326
- - 3- ابو بکر بن عبد الرحمن 337
- - 4- سلیمان ابن یسار 339
- - 5- عبید اللّٰه بن عتبه 341
- - 6- خارجه بن زید 343
- - 7- قاسم بن محمد بن ابی بکر 345
- اشاره 350
- طبقۀ دوم از فقیهان تابعی مدینه 350
- - 1- محمد حنفیّه 352
- - 2- ابو سلمه 358
- - 3- حسن بن محمّد حنفیّه 358
- - 4- سالم 361
- - 5- محمد بن مسلم 363
- - 6- عبد اللّٰه بن ذکوان 374
- - 7- ربیعه الرأی 377
- - 8- ابو عبد اللّٰه بن یزید 384
- اشاره 385
- طبقۀ سیم از فقیهان مدینه 385
- - 1- ابن ابی ذؤیب 387
- - 2- ماجشون 394
- - 4- کثیر 398
- - 3- ابن ابی سبره 398
- اشاره 400
- 2 فقیهان تابعی مکه و طبقات ایشان 400
- طبقۀ نخست از فقیهان تابعی مکه 402
- اشاره 402
- - 1- مجاهد 403
- - 2- عکرمه 406
- - 3- عطاء 408
- - 4- ابن ابی ملیکه 413
- - 5- عمرو بن دینار 414
- اشاره 417
- طبقۀ دوم از فقیهان تابعی مکه 417
- ابن جریج 419
- طبقۀ سیم از فقیهان تابعی مکه 424
- طبقۀ چهارم از فقیهان تابعی مکه 426
- 3 فقیهان تابعی یمن و طبقات ایشان 428
- اشاره 428
- طبقۀ نخست از فقیهان تابعی یمن 430
- اشاره 430
- - 1- طاوس 431
- - 2- وهب بن منبّه 435
- - 3- عطاء 439
- - 4- شراحیل 441
- - 5- حنش 441
- طبقۀ دوم از فقهاء تابعی یمن 446
- اشاره 446
- - 1- معمر 448
- - 2- عبد الرزّاق 449
- اشاره 455
- (طبقۀ اوّل) 455
- 4 فقیهان تابعی شام و جزیره و طبقات ایشان 455
- - 1- خولانی 457
- - 2- ابن حوشب 460
- اشاره 462
- طبقۀ دوم از فقیهان تابعی شام و جزیره 462
- - 1- مکحول 464
- - 2- اشدق 465
- اشاره 467
- طبقۀ سیّم از فقیهان تابعی شام و جزیره 467
- - 1- میمون بن مهران 468
- - 2- غسّانی 470
- - 3- زبیدی 472
- - 4- اوزاعی 472
- - 5- تنوخی 477
- اشاره 480
- شاگردان اوزاعی 480
- - 1- ابن مبارک 481
- - 2- ولید بن مسلم 487
- - 3- محمد بن یوسف 488
- 5 فقیهان تابعی مصر و طبقات ایشان 490
- اشاره 490
- - 1- صنابحی 491
- نخستین طبقۀ از فقهاء تابعی مصر 491
- - 2- جیشانی 492
- طبقۀ دوم از فقیهان تابعی مصر 493
- طبقۀ سیم از فقیهان تابعی مصر 495
- اشاره 500
- 6 فقیهان تابعی کوفه و طبقات ایشان 500
- - 1- علقمه 501
- طبقۀ نخست از فقیهان تابعی کوفه 501
- - 2- مسروق 503
- - 3- عبیده 506
- - 4- اسود نخعی 509
- - 5- شریح 511
- - 6- حارث بن اعور 518
- اشاره 522
- طبقۀ دوم از فقیهان تابعی کوفه 522
- 1- سعید بن جبیر 523
- - 2- ابراهیم نخعی 533
- - 3- شعبی 537
- اشاره 545
- طبقۀ سیم از فقیهان تابعی کوفه 545
- - 1- ابن عیینه 546
- - 2- ابن ابی ثابت 548
- - 3- حمّاد 550
- - 4- ابن شبرمه 552
- - 5- ابن ابی لیلی 554
- اشاره 559
- طبقۀ چهارم از فقیهان تابعی کوفه 559
- - 1- حسن بن صالح 560
- - 2- سفیان ثوری 565
- - 3- شریک بن عبد اللّٰه 580
- اشاره 590
- 7 فقیهان تابعی بصره و طبقات ایشان 590
- طبقۀ نخست از فقیهان تابعی بصره 591
- - 1- جابر بن زید 591
- - 2- رفیع بن مهران 594
- - 3- عبد اللّٰه بن زید 596
- - 4- ابن سیرین 598
- - 5- حسن بصری 603
- - 6- مسلم بن یسار 611
- - 7- حمید بن عبد الرحمن 613
- طبقۀ دوّم از فقیهان تابعی بصره 614
- اشاره 614
- - 1- قتاده 615
- - 2- سختیانی 618
- خاتمه 623
- اشاره 628
- 8 چند کس از فقیهان خراسان (قدماء) 628
- - 1- عطاء بن ابو مسلم 629
- - 2- ضحاک بن مزاحم 630
- - 3- اسحاق [ابن راهویه] 630
- اشاره 633
- 12 تفقّه در خصوص مذاهب چهار گانه 633
- نظری تاریخی در بارۀ حدوث مذاهب فقهی و چگونگی نشر آنها «1» 640
- 1- مذهب حنفی 643
- 2- مذهب مالکی 651
- 3- مذهب شافعی 659
- 4- مذهب حنبلی 669
- خاتمه 674
- اشاره 679
- 13 ترجمۀ مختصری از ائمۀ چهار مذهب 679
- - 1- ابو حنیفه 80- 150 681
- - 2- مالک 95- 179 712
- - 3- شافعی 150- 204 723
- - 4- احمد بن حنبل 164- 241 742
- - 14- داود 202- 290 758
- اشاره 758
- شافعی 763
- - 15- طبری 224- 310 764
- اشاره 772
- 16 عنوان طبقات و کتبی باین عنوان 772
- اشاره 776
- - 1- ابو یوسف 778
- [طبقه اول] 778
- - 2- زفر 786
- - 4- حفص 792
- طبقه دوم از اصحاب و شاگردان ابو حنیفه 797
- طبقه سیم از اصحاب و شاگردان ابو حنیفه 802
- طبقه چهارم از اصحاب و شاگردان ابو حنیفه 804
- طبقه پنجم از شاگردان و اصحاب ابو حنیفه 806
- طبقه ششم از اصحاب و شاگردان ابو حنیفه 809
- طبقه هفتم از اصحاب و شاگردان ابو حنیفه 812
- شاگردان و اصحاب مالک بن انس 815
- اشاره 815
- طبقه نخست از شاگردان و اصحاب مالک 816
- طبقه دوم از اصحاب و شاگردان مالک 821
- طبقه سیم از اصحاب مالک 823
- اشاره 828
- 3 شاگردان و اصحاب شافعی 828
- ابو اسحاق شیرازی شافعی 861
- شاگردان و اصحاب احمد حنبل 868
- شاگردان و اصحاب داود بن علیّ اصفهانی 872
- شاگردان و اصحاب طبری 876
چنین افاده کرده است: «برخی از ارباب معاجم احتمال داده اند که این حمّاد (استاد ابو حنیفه) همان حمّاد بن ابی سلیمان اشعری باشد پس دو نفر نباشند» ممقانی هم این دو حمّاد را عنوان و قول شیخ را نقل کرده آن گاه از «مختصر ذهبی» این مضمون را آورده است:
«حمّاد بن ابی سلیمان، مسلم، مولی ابراهیم بن ابی موسی اشعری کوفی فقیه ابو اسماعیل، از انس و از ابن مسیّب و از ابراهیم روایت می کند و پسرش اسماعیل و هم ابو حنیفه از او روایت می کنند.. به سال یک صد و بیست در گذشته است» آن گاه ممقانی به گفتۀ ذهبی استناد کرده که حمّاد استاد ابو حنیفه همان حمّاد اشعری است و دو نفر نیستند.
- 4- ابن شبرمه
ابو شبرمه عبد اللّٰه بن شبرمه.
ابن شبرمه در سال نود و دو (92) متولد شده و در سال یک صد و چهل و چهار (144) در گذشته است.
«از حمّاد زید نقل شده که می گفته است:
«ما رأیت کوفیّا افقه من ابن
شبرمه» «ابن شبرمه خود هم این مضمون را می گفته است.
«هر گاه من در یک مسأله با حارث عکلی «1» موافق باشم از مخالفت با هیچ کس پروا ندارم و مخالفت ایشان را به چیزی نمی گیرم»
______________________________
(1) «بضم العین و سکون الکاف و کسر اللام» (اللباب)