ادوار فقه (شهابی) صفحه 611

«لیکن ابن ابی العوجاء، شاگرد حسن بصری، که رای و اعتقاد استاد خود را در این مسأله، خوب می شناخته و می دانسته هنگامی که از او پرسیده اند: چرا مذهب استاد خود را رها کردی و مذهبی را که حقیقت و اصلی ندارد اختیار کردی؟ پاسخ داده است:

«استاد را عقیده و رأیی ثابت و پا برجا نمی بود: گاهی از نظر «قدر» دفاع و آن را تایید می کرد، و گاهی «جبر» را درست می دانست و به آن می گفت!» باز ممقانی از سیّد نقل کرده که این مضمون را آورده است:

«یکی از متقدمان که به عقیده و مذهب «عدل» تظاهر داشته (عدلیّه مذهب بوده) حسن بن ابی الحسن بصری است که از اهل دیه میشان (دشت میشان) بوده و عمرش به نود و نه سال (99) بالغ شده است.

علی بن ابی الجعد گفته است: حسن را شنیدم که می گفت: «من زعم انّ المعاصی

من اللّٰه جاء یوم القیامه وجهه مسودّا»

- 6- مسلم بن یسار

ابو عبد اللّٰه مسلم بن یسار.

ابو اسحاق در بارۀ مقام علمی مسلم بن یسار از قتاده نقل کرده که گفته است:

«کان مسلم بن یسار یعدّ خامس خمسه من فقهاء اهل البصره» و هم ابو اسحاق از ابن عون نقل کرده که این مضمون را گفته است: