ادوار فقه (شهابی) صفحه 778

[طبقه اول]

- 1- ابو یوسف

ابو اسحاق او را بدین مضمون یاد کرده است:

«ابو یوسف یعقوب بن ابراهیم بن حبیب بن سعد بن حمید انصاری از اولاد ابو دجّانه انصاری صحابی است که به سال یک صد و هشتاد و دو (182) در بغداد وفات یافته است.

«ابو یوسف نخست از اصحاب حدیث بوده از آن پس «رأی» بر او غلبه کرده وی در آغاز فقه را از محمد بن عبد الرحمن، ابو لیلی، گرفته و پس از آن از ابو حنیفه از طرف هارون، خلیفۀ عباسی مقام قضاء را می داشته است» ابن ندیم جدّ اعلی ابو یوسف را «حبته» «1» ضبط کرده و گفته است: سعد، بزرگ و سیّد بنی حبته بوده و ابو یوسف از اعمش و هشام بن عروه روایت می کرده و حافظ حدیث می بوده که ملازمت ابو حنیفه را یافته و به «رای» گراییده و «رای» بر او غالب شده است و در بغداد در خلافت رشید قضا را تا سال یک صد و هشتاد و دو که در گذشته

کشفت عن معنی هذا الاسم فی عده مواضع من کتب اللغه و غیرها فلم اجده» و «بجیر» را بفتح باء موحده و کسر حاء مهمله ضبط کرده آن گاه گفته است «و قیل: هو بضم الباء و بالجیم المفتوحه. و الاول اصح»