ادوار فقه (شهابی) صفحه 876

شاگردان و اصحاب طبری

محمّد بن اسحاق ندیم در کتاب الفهرست ذیل عنوان «و من اصحابه المتفقّهین علی مذهبه» چنین آورده است:

«علیّ بن عبد العزیز بن محمّد دولابی که او را مصنّفاتی است از جمله کتاب

«الرّدّ علی ابن المغلّس» کتاب «فی بسم اللّٰه الرّحمن الرّحیم» کتاب..

«و ابو بکر، محمّد بن احمد بن محمّد بن ابی الثّلج الکاتب که او را نیز مصنفاتی است.

«و ابو القاسم.. ابن العرّاد «1» که از تصنیفات او است در فقه، کتاب الاستقصاء..

«و ابو الحسن احمد بن یحیی بن علیّ بن یحیی بن ابی منصور منجّم، متکلّم که کتاب «المدخل إلی مذهب الطّبری و نصره مذهبه» و هم کتاب «الاجماع، فی الفقه علی مذهب ابی جعفر از تصانیف او است.

«و ابو الحسن، دقیقی حلوانی «2» طبری که کتاب الشّروط و کتاب الرّد علی المخالفین از تألیفات او است.

______________________________
(1) بفتح عین مهمله و راء مشدده و بعد از الف دال مهمله. به گفتۀ ابن اثیر نسبت است برای کسی که عراده، سنگ انداز به حصارها را می سازد. و بدین نسبت اشتهار یافته است ابو عیسی احمد بن محمد بن موسی بغدادی معروف به «ابن العراد».
(2) ابن اثیر حلوانی، بضم حاء و سکون لام و پیش از یاء نسبت نونی، که به گفتۀ همو بشهر حلوان آخر سواد عراق، نرسیده به جبل منسوب است و هم حلوانی بفتح مهمله و سکون لام و پیش از یاء نسبت، نون که به گفتۀ او به ساختن حلوا و فروش آن انتساب است یاد کرده و فقیهانی منسوب بهر دو بر شمرده که در هیچ کدام ابو الحسن دقیقی یاد نشده است در ذیل «الدقیقی» که نسبت به دقیق (آرد) و فروش و آسیای آنست نامی از این طبری نبرده است بهر حال چون «طبری» بوده و دقیقی هم شاید به مناسبت حلوایی بودن پدر یا یکی از اجدادش این نسبت

را داشته است.