دائرة المعارف فقه مقارن صفحه 127

حقّانیت به این معنا که قرآن موجود در میان ما همان قرآنی است که بر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نازل شده است. این مطلب را از راه وجوه مختلف اعجاز و از راه تواتر قرآن در میان تمامی عصرها و نسل‌ها از صدر اسلام تا کنون می‌توان اثبات کرد.

مرحوم بلاغی تعداد وجوه اعجاز در قرآن را در حدود 12 مورد می‌شمارد. «1» مناهل العرفان آن را چهارده مورد، «2» و بالاخره کسانی همچون سیوطی در کتاب معترک الاقران تا سی و پنج وجه در اعجاز قرآن بیان نموده‌اند. «3»

تحریف‌ناپذیری قرآن:

به اعتقاد محقّقان اسلامی اعمّ از شیعه و اهل سنّت قرآن نه تنها در زمان نزول، دست خوش تغییر نشده، بلکه پس از آن تا به امروز نیز تغییری نکرده و آنچه هم اکنون در دست ماست همان قرآن نازل‌شدۀ بر پیامبر است. احتمال تحریف در قرآن از شبهات بی‌اساسی است که مطرح شده است. (مراد از تحریفی که مورد بحث ماست، کم یا زیاد یا تبدیل شدن قرآن موجود نسبت به قرآن واقعی است).

دربارۀ تحریف، روایاتی نقل شده، که بعضی ضعیف و بعضی به معنای تحریف معنوی و بعضی به معنای تفسیر کلمات و جمله‌های قرآن است. «4»

بعضی چنین می‌پندارند که این گونه روایات تنها در بعضی از کتب شیعه آمده است، در حالی که چنین روایاتی در کتب برادران اهل سنّت نیز دیده می‌شود، به عنوان نمونه به کتاب‌های ذیل مراجعه فرمایید. «5»

ولی این روایات علاوه بر آنچه گفته شد، مخالف با کتاب و سنّت معتبر است، زیرا قرآن کتابی است که هیچ گونه باطلی، از پیش رو و از پشت سر به سراغش نمی‌آید: «لٰا یَأْتِیهِ الْبٰاطِلُ مِنْ بَیْنِ یَدَیْهِ وَ لٰا مِنْ خَلْفِهِ». «6» این آیه نفوذ هر گونه باطلی را در قرآن (از جمله تحریف) در زمان نزول و در زمان‌های بعد، از سوی هر شخص یا گروهی نفی می‌کند.

در جای دیگر می‌فرماید: «ما قرآن را نازل کردیم و به طور قطع ما حافظ و نگهبان آن هستیم؛ «إِنّٰا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّکْرَ وَ إِنّٰا لَهُ لَحٰافِظُونَ»». «7» و همچنین حدیث ثقلین که تمسّک به کتاب را تا دامنۀ قیامت واجب و عدم جدایی آن از عترت را تا هنگام ورود بر حوض و در محضر پیامبر، فرض نموده، دلیل بر عدم تحریف قرآن تا پایان دنیاست، زیرا دستور تبعیت از کتاب تحریف یافته به کسی داده نمی‌شود.

حقیقت آن است که ادعای تحریف، محاربۀ با اساسی‌ترین رکن اسلام است و متأسّفانه برخی از نابخردان برای اختلاف‌افکنی میان مسلمانان و از کار انداختن صدای دلسوزانۀ منادیان وحدت اسلامی، همواره دنبال فتنه‌انگیزی بوده و یکی از

______________________________
(1). آلاء الرحمن، ج 1، ص 48- 33.
(2). مناهل العرفان، ج 2، ص 574 به بعد.
(3). معترک الاقران، ج 1، از اوّل تا آخر.
(4). توضیح کامل را در این زمینه در کتاب أنوار الأصول، ج 2، ص 340 مطالعه فرمایید.
(5). مسند احمد، ج 1، ص 394؛ صحیح ترمذی، ج 5، ص 191.
(6). فصلت، آیۀ 42.
(7). حجر، آیۀ 9.