دائرة المعارف فقه مقارن صفحه 479

یباعدکم من الجنّة إلّا و قد نهیتکم عنه)

. «1» در حدیث دیگری از عبد اللّٰه بن مسعود می‌خوانیم:

قال رسول اللّٰه صلی الله علیه و آله أیّها النّاس إنّه لیس من شی‌ء یقرّبکم من الجنّة و یبعدکم من النّار إلّا قد أمرتُکم به و إنّه لیس شی‌ء یقرّبکم من النّار و یبعدکم من الجنّة إلّا قد نهیتکم عنه. «2»

چنانکه در حدیث دیگری آمده است:

امیر مؤمنان علی علیه السلام در دوران زندگی خود همواره در توضیح و تبیین حقایق اسلام در میان امّت تلاش داشت. آن حضرت در کلامی فرمود: خدا را سپاس می‌گویم که مرا از دنیا خارج نساخت تا آن که همۀ احکام مورد نیاز امّت را برای آنان توضیح دادم:

(الحمد للّٰه الّذی لم یخرجنی من الدّنیا حتی بیّنت للأمّة جمیع ما تحتاج الیه)

. «3» در حدیث دیگری از امام صادق علیه السلام آمده است:

«ما من شی یحتاج إلیه ولد آدم إلّا و قد خرجتْ فیه السنّة من اللّٰه و من رسوله

؛ چیزی نیست که فرزندان آدم به آن نیاز داشته باشد، جز اینکه حکم آن از جانب خدا و رسولش بیان شده است».

امام علیه السلام در ادامۀ این حدیث، به آیۀ «الْیَوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَیْکُمْ نِعْمَتِی … » «4» تمسّک می‌جوید و می‌فرماید:

«فلو لم یکمل سنّته و فرائضه و ما یحتاج إلیه النّاس، ما احتجّ به

؛ اگر خداوند سنّت و فرایض خود را و آنچه مردم به آن نیاز دارند، کامل نمی‌کرد به اکمال و اتمام دینش در این آیه احتجاج نمی‌فرمود». «5»

و در حدیث دیگری از امام موسی بن جعفر علیه السلام آمده است که فرمود:

«أتاهم رسول اللّٰه بما اکتفوا به فی عهده و استغنوا به من بعده

؛ رسول خدا آنچه را مردم عصرش بدان نیاز داشتند، از جانب خداوند آورد و نیاز آیندگان نیز از این طریق مرتفع شد». «6»

جمع‌بندی:

از مجموع اینگونه از احادیث استفاده می‌شود که اسلام از جامعیّتی برخوردار است که می‌تواند پاسخگوی همۀ نیازمندیهای بشر باشد و شکی نیست یکی از مهمترین نیازمندیهای مردم هر عصری حکومت و ادارۀ جامعه است؛ زیرا اوّلًا، دین اسلام آخرین دین الهی برای بشریت است و هرگز دین و کتابی غیر آن برای آدمیان نخواهد آمد. چرا که پیامبر اسلام «خاتم النبیّین» است، چنانکه در قرآن کریم آمده است: «وَ لٰکِنْ رَسُولَ اللّٰهِ وَ خٰاتَمَ النَّبِیِّینَ». «7»

و از قول پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله رسماً به جهانیان خطاب کرده می‌فرماید: «قُلْ یٰا أَیُّهَا النّٰاسُ إِنِّی رَسُولُ اللّٰهِ إِلَیْکُمْ جَمِیعاً» «8» و پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نیز فرمود:

«أیّها النّاس لا نبیّ بعدی و لا سنّة بعد سنّتی» «9»

و نیز فرمود:

______________________________
(1). کافی، ج 2، ص 74، ح 2.
(2). در المنثور، ج 5، ص 94.
(3). تهذیب، ج 6، ص 319، حدیث 86.
(4). مائده، آیۀ 3.
(5). بحار الأنوار، ج 2، ص 169، ح 3.
(6). همان مدرک، ح 4.
(7). احزاب، آیۀ 40.
(8). اعراف، آیۀ 158.
(9). وسائل الشیعة، ج 18، ص 555، ح 3.