دائرة المعارف فقه مقارن صفحه 525

چنانچه در کتاب مقدّس از قول خداوند می‌خوانیم: «پادشاهان بوسیلۀ من حکمرانی می‌کنند و تشریع کنندگان به اذن من، قانون [الهی] وضع می‌نمایند». «1»

برابر آموزه‌های دینی مسیحیّت، خداوند این حقّ تشریع را به دو دسته تفویض نموده است، که عبارتند از:

1. اربابان کلیسا

آنان می‌توانند در مواردی به تشریع احکام دست زده و آن را به عنوان شریعت (و فرمان خداوند) قلمداد کنند. چنانکه در کتاب مقدّس می‌خوانیم حضرت مسیح به پطرس فرمود:

«آنچه را که در زمین ببندی، در آسمان بسته خواهد شد، و آنچه که در زمین‌گشایی در آسمان گشوده خواهد شد». «2»

مقصود از این کلام- چنانکه «یوحنا پطرس غوری» تصریح کرده‌اند- آن است که هرچه که مقام کلیسایی به عنوان شریعت وضع کند به عنوان فرمان و حکم خداوند محسوب شده و پیروی آن بر همگان واجب است. «3»

همچنین در کتاب مقدّس می‌خوانیم که حضرت عیسی علیه السلام به حواریون فرمود: «هرکس سخن شما را بشنود (و از شما اطاعت کند) سخن مرا شنیده است، و هرکس (احکام) شما را حقیر شمارد مرا حقیر شمرده است و هرکس مرا حقیر شمارد در حقیقت خدایی که مرا فرستاده است حقیر شمرده است». «4»

«یوحنا پطرس غوری» در کتاب «مختصر اللاهوت الأدبی» می‌نویسد: از این تعبیر: «هرکس سخن شما را بشنود سخن مرا شنیده است» استفاده می‌شود که متولّیان کلیسا از مقام جعل و تشریع احکام برخوردارند.

وی با استناد به استدلال عقلی می‌گوید:

«متولّیان کلیسا از آنجا که در نوع خود یک هیئت کاملی هستند که مدیریت دینی جامعه را به عهده دارند، لازم است برای إعمال این مدیریت، متناسب با مسئولیت سنگین خویش، از مقام تشریع احکام برخوردار باشند.

علاوه بر این انجام وظایفی چون منع مردم از ارتکاب منکرات و تشویق آنان به انجام اموری که موجب تقرب به خداوند است خود چنین حقی را برای آنان ضروری و لازم می‌کند». «5»

وی سپس می‌افزاید: «علاوه بر اینها عملًا نیز سنّت و رویۀ همیشگی کلیسا چنین بوده است که احکام و فرایضی را به عنوان احکام تشریعی وضع کرده و می‌کنند و حتّی شورایی را بدین منظور در کلیسا تشکیل داده تا در موارد لزوم به تشریع احکام جدید دست بزنند». «6»

*** امّا اینکه چه کسانی در کلیسا از حق وضع احکام

______________________________
(1). کتاب امثال سلیمان 8: 16- 15؛ مختصر اللاهوت، ص 114.
(2). انجیل متّی، 16: 19.
(3). ر. ک: مختصر اللاهوت، ص 115- 114.
(4). انجیل لوقا، 10: 16.
(5). ر. ک: مختصر اللاهوت، 115- 114.
(6). ر. ک: همان مدرک.