دائرة المعارف فقه مقارن صفحه 527

همۀ آن افراد می‌توانند گرد آیند و شورایی را برای طایفه یا اقلیم خود تشکیل دهند و در آن، احکامی را برای آن اقلیم یا طایفه وضع کنند. ولی بر آنان لازم است که پس از تشکیل آن شورا، احکام و مقرّراتی را که در شورای خود وضع می‌کنند، برای بررسی نهایی به شورای ترِنْت تقدیم کنند؛ و این به مقتضای قانون قدیمی است که پاپ سیکستوس 5 در یکی از فتواهای خویش مقرّر داشته و دربارۀ شورای ترِنْت گفته است: «این شورا باید قاطعانه امر کند که احکام شوراهای اقلیمی، هر جا که تشکیل شود، به آن تقدیم شود تا آن احکام را یکی پس از دیگری نقد و بررسی کند».

همچنین از سخن بندیکت 14 در سینود شبانی که گفت: «اینکه سیکستوس 5 امر کرده است آن احکام پیش از ابلاغ، به این شورا تقدیم شود، برای برخوردار شدن از تأیید مقام پاپی نیست، بلکه برای این است که اگر در آن حکم سختگیری شدید یا چیزی که موهم نااستواری است دیده شود، اصلاح گردد. ولی گاهی اتفاق می‌افتد که احکام شوراهای اقلیمی پس از نقد این شورا و اصلاح از تأیید و توشیح اسقف اعظم پاپ برخوردار می‌شوند و این در پاسخ به تقاضای مطران‌هایی است که آن شوراها را تشکیل می‌دهند». به هر حال تأیید مقام پاپی نسبت به شوراها به صورت عام یا به صورت خاص ممکن است. «1»

ولی در مورد احکام سینودهای شبانی، وجوب تقدیم آنها به شورا و تأیید آنها از جانب مقام پاپی شرط نشده است. «2»

*** 2. فرمانروایان

در آموزه‌های مسیحیت امروزی دومین گروهی که برخوردار از مقام تشریع می‌باشند فرمانروایان و حکما می‌باشند. آنان می‌توانند جهت رسیدن به مقاصد کلان مدیریتی به جعل احکام تشریعی دست بزنند. در کتاب امثال سلیمان می‌خوانیم که خداوند فرمود: «به وسیلۀ من پادشاهان سلطنت می‌کنند و با اذن من قانون‌گذاران به تشریع قوانین استوار دست می‌زنند». «3»

همچنین در رسالۀ پطرس رسول آمده است:

«[از فرمانها] پیروی کنید … خواه از پادشاه باشد که فوق همه امّت و یا از حکّام که رسولان وی هستند». «4»

روشن است که این تعابیر می‌رساند که فرمانروایان و امرا حق صدور احکام و وضع قوانین تشریعی را دارند و این حق از ناحیۀ خداوند به آنان تفویض شده است.

گذشته از این مستندات نقلی، آنان معتقدند عقلًا نیز طبیعی به نظر می‌رسد که اگر برابر آیینی، مدیریت رعایا از جانب خداوند به فرمانروایان و حکما واگذار شده باشد، طبعاً مقام تشریع نیز به آنان واگذار شده است. «5»

***

______________________________
(1). ر. ک: سینود شبانی بندیکت 14، کتاب 13، فصل 5 و کتاب 12، فصل 5، شمارۀ 13.
(2). همان مدرک.
(3). کتاب اعمال رسولان 15: 29.
(4). رسالۀ اوّل پطرس 2: 13.
(5). ر. ک: مختصر اللاهوت، شمارۀ 104.