دائرة المعارف فقه مقارن صفحه 556

و مطالعۀ دقیق و طاقت‌فرسای همۀ سطرها و عبارت‌های طور بود. او سپس یک دورۀ دوازده سالۀ دیگر در بیت یوسف بازنگری کرده، آن را خلاصه کرد و شولحان عاروخ به معنای سفرۀ مرتب (1564) را پدید آورد. مراجع مهم وی در این اثر عبارت بودند از الفاسی، ابن میمون و آشری. او معمولًا دیدگاهی را می‌پذیرد که دو نفر از این سه نفر آن را پذیرفته باشند، گرچه گاه آرای مستقلی نیز دارد.

این کتاب کاستی‌هایی داشت و انتقاداتی را نیز در پی داشت و اطلاعات چندانی از اعمال، آداب اشکنازی‌ها (یهودیان لهستانی- آلمانی) ارائه نمی‌داد. به همین جهت موسی ایسرلس اهل لهستان این کمبود را در کتابی به نام مپّا (رومیزی) جبران کرد. همچنین سلیمان بن لوریا انتقادات زیاد به شولحان عاروخ وارد آورد. وی با این ادعا که شولحان عاروخ از تلمود دور شده است قانون نامۀ خود را به جای آن عرضه کرد. با این همه، شولحان عاروخ به عنوان اثری مهم در شریعت یهودی برجای ماند. «1»

هشتم. آثار پس از شولحان عاروخ

درجۀ اعتبار و حجیّت شولحان عاروخ بدانجا رسید که پس از انتشار آن دورۀ جدیدی در شریعت یهودی آغاز گشت. عالمان و شارحان دوران پس از شولحان عاروخ را به عنوان احرونیم، یعنی مراجع متأخر می‌شناسند. ایشان شولحان عاروخ را به عنوان کتاب معیار پذیرفتند و آنچه پس از آن انجام گرفت شرح و تفسیر این کتاب بود. مهم‌ترین آثار این دوره همه شرح و تفسیر شولحان عاروخ اند.

از جملۀ این آثار عبارت‌اند از طوره زاهاو «2» اثر داوود بن سموئیل هلوی، و سیفته کوهن، «3» اثر ربّی شبتای بن مئیر هکوهن در سدۀ هفدهم. اینها به جهت مقبولیتی که یافتند در حاشیۀ شولحان عاروخ به چاپ می‌رسند. در سال 1863، ربّی سلیمان کنز فرید شولحان عاروخ را خلاصه کرد و یک کتاب راهنما حاوی قوانین روزانه برای مردم عادی تدوین کرد. وی این کتاب را قیصور (خلاصۀ) شولحان عاروخ نامید. با این همه در این عصر فتاوای زیادی از سوی عالمان صادر شد.

*** 2- منابع قانونی شریعت یهود

اشاره

منظور از منابع قانونی در یک نظام حقوقی منابعی است که خود آن نظام آنها را به عنوان منابع معتبری که قواعد حقوقی قدرت الزام‌آورشان را از آنها می‌گیرند به رسمیّت شناخته است. منبع قانونی منبع مستقیمِ وضع قاعده است. برای مثال، ممکن است قاعده‌ای به یک «رویۀ قضایی» مستند باشد و خود آن رویه ریشه‌های تاریخی خاصّی داشته باشد.

______________________________
(1). M. E.، op. cit.، p. 647- 650،.

به نقل از: ساختار حقوق یهود، ص 108- 106.

(2). Turei Zahav.
(3). Siftei Cahen.