دائرة المعارف فقه مقارن صفحه 568

حکومت کاهنی:

کاهن به روحانی و عالم دینی یهود و نصارا گفته می‌شود که متولّی انجام شعائر دینی بود و رئیس کاهنان نظارت بر «هیکل» (معبد) را نیز بر عهده داشت و «رجال کَهَنوت» (کَهَنُوت وظیفۀ کاهن) همان رجال دینی یهود و نصارا هستند، در نتیجه «حکومت کاهنی» به معنای حکومت دینی است. (قاموس کتاب مقدّس، المعجم الوسیط و فرهنگ عمید).

داوران:

به بزرگانی از بنی اسرائیل گفته می‌شود که پس از یوشع، رهبری قوم را به عهدۀ آنان بود و در عین حال که پادشاه بودند، داوری و قضاوت را نیز بر عهده داشتند. (قاموس کتاب مقدّس، ص 371).

دِاوَریتا:

م تَقانا

دِرَبانان:

م تَقانا

دِواریم:

م تورات

دین:

(جمع آن: «دینیم») نزدیک به معنای قانون است و عمدتاً دو گروه از قوانین را شامل می‌شود:

«دینه‌مامونوت» که تقریباً معادل حقوق مدنی (احکام مالی) است و دیگر «دینه نِفاشوت» که کمابیش با حقوق کیفری برابر است. البتّه واژۀ «دین» دائرۀ وسیع تری از واژۀ قانون دارد زیرا شامل احکام فردی و ناظر به روابط انسان و خدا نیز می‌شود.

راشی:

م پروشیم

راو:

م ربّی

ربّی:

عنوانی بود برای آمورا (شارح) و عبارت بود از مقام رسمی که فقط به دست «ناسی» یعنی رهبر سنهدرین نصب می‌شد و چون سنهدرین در سرزمین فلسطین قرار داشت به آموراهای غیر فلسطینی یعنی بابلی عنوان رسمی «راو» را دادند.

رُش:

م آشری

ریشونیم:

نام دورۀ برجستۀ شریعت یهود پس از تلمود است (سدۀ یازدهم تا شانزدهم) و به معنای متقدّمان یا مراجع نخستین می‌باشد. در این دوره، قانون‌گذاری اجتماعی رونق بسیاری یافت و قانون نامه‌هایی چون کتاب شولحان عاروخ تألیف یکی از عالمان یهودی به نام «یوسف قارو» تدوین شد.

زوگوت:

م سَنْهِدْرین

ساوورائیم:

به معنای «حکما» است و به عالمان بابلی گفته می‌شود که پس از پایان تلمود بابلی حدود سال 500 میلادی تا پایان قرن ششم کارشان ویرایش، تنظیم و فصل‌بندی تلمود بود.

سِدِر:

به معنای بخش است. به هر بخش از میشنا، «سِدِر» گفته می‌شود که هر سِدِر دارای تعدادی مَسِخِت (رساله) است.

سرزمین موعود:

مقصود، «کنعان» است یعنی همان سرزمینی که فرزندان یعقوب از آنجا به مصر منتقل شدند و پس از آنکه مصریان با آنان بنای ناسازگاری گذاشتند به رهبری موسی علیه السلام از مصر خارج گشتند و پس از سالها سردرگمی، پس از وفات موسی و در زمان جانشین او یوشع بن نون به کنعان، سرزمین موعود برگشتند.

سرزمین یهودا:

«یهودا» چهارمین پسر یعقوب، همان است که برای رهایی یوسف از مرگ، رأی به