منابع فقه شیعه جلد 1-22 صفحه 184

باب 1 وجوب اجتناب از حرام و حرمت کسب با محرّمات و جواز کسب با مباحات و مباح بودن صنایع و حرفه‌ها و رعایت تقوا و امانت

568- 31784- (1) ابو عبداللّٰه با واسطه از امام صادق علیه السلام روایت می‌کند که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود:

«ترسناک‌ترین چیزی که پس از خود بر امتم از آن بیمناکم، این کسب‌های حرام، امیال و شهوت‌های پوشیده و رباخواری «1» است.»

مرحوم فیض کاشانی به جای واژه «الربا»، «الریاء» آورده است و در لسان العرب می‌گوید: «در حدیث آمده است: «ان اخوف ما اخاف علیکم الریاء و الشهوة الخفیة». ابو عبید می‌گوید: «برخی از مردم آن را به شهوت جنسی و دیگر امیال تفسیر کرده‌اند و نظر من این است که اختصاص به مورد مشخصی ندارد و هرگونه گناهی را که انجام دهنده‌اش آن را مخفی کند و بر آن اصرار ورزد، شامل می‌شود. پس مقصود از آن پافشاری است؛ هرچند آن را انجام ندهد.» آن‌گاه در این‌باره نظرات دیگری را بیان می‌کند.

569- 31785- (2) خداوند متعال می‌فرماید: به سوی کارهایی که انجام داده‌اند روی می‌آوریم و آن‌ها را به گرد و غباری پراکنده در هوا تبدیل می‌کنیم.

ابن ابی عمیر از برخی دوستانش از امام صادق علیه السلام روایت می‌کند که در تفسیر این آیه فرمود:

«حتی اگر کارهای ایشان سفیدتر از پارچه‌های مصری باشد، خداوند به آن‌ها می‌گوید: غبار شوید! و این به دلیل آن است که هر گاه معاملۀ حرامی مرسوم و متداول می‌شود، به سوی آن روی می‌آورند.»

(1). علامه مجلسی بدون اشاره به نسخه دیگری از آن، «والریاء» نقل کرده است؛ مرآت العقول 19/ 88.