منابع فقه شیعه جلد 23 صفحه 255

762- (5) صفوان با واسطه از امام صادق علیه السلام روایت می‌کند که فرمود: «معاملۀ گندم و آرد به صورت سر به سر، اشکال ندارد.»

763- (6) ابو بصیر گوید: «از امام صادق علیه السلام دربارۀ معاملۀ گندم با جو و گندم با آرد، سوال کردم. امام فرمود: هرگاه به یک اندازه باشند، اشکال ندارد. در غیر اینصورت صحیح نیست.»

764- (7) محمد بن مسلم گوید: «به امام باقر علیه السلام گفتم: شخصی گندم تحویل آسیابان می‌دهد و با او قرار می‌گذارد که در برابر هر ده رطل [پیمانه] گندم، دوازده پیمانه آرد به او تحویل دهد.

امام علیه السلام فرمود: نه.

گفتم: عصّار تعهد می‌کند که در مقابل هر صاع کُنجد، مقدار معینی روغن تحویل دهد.

امام علیه السلام فرمود: نه.»

765- (8) درکتاب فقه الرضا آمده است: «از امام علیه السلام دربارۀ مرز میان ربا و عینه سوال شد. امام فرمود:

هرچه بر آن معامله شود، حلال است و هر چه با آن از حرام به حلال فرار کنی، حلال است و هر آنچه به صورت نسیه به قیمتِ روز- بدون کاهش- معامله شود، مثل معاملۀ درهم و دینار به صورت نسیه و معاملۀ دینار با دینار و یک حبه «1» تا بیشتر و معاملۀ درهم به درهم و طلا به طلا به صورت نابرابر در وزن و حتی معاملۀ نان خشک با نان نرم و معاملۀ نان مرغوب با نان نامرغوب با افزوده [همۀ اینها] جایز نیست و رباست؛ مگر آن‌که به یک اندازه باشند و مثل این و اشباهش، همه ربا هستند.»

ارجاعات

گذشت:

روایات باب پیشین را بنگر؛ چرا که می‌توان مطالبی دربارۀ این باب از آنها برداشت کرد.

باب 8 جواز دریافت جو یا خرما به جای گندم

766- (1) علی بن جعفر گوید: «به برادرم- امام موسی بن جعفر علیه السلام- گفتم: شخصی از دیگری گندم طلبکار است، آیا به همان اندازه جو یا خرما به جای آن بگیرد؟

امام علیه السلام فرمود: در صورتی که هر دو راضی باشند، اشکال ندارد.»

(1). واحد وزن برابر با وزن دو جو یا یک ششم دینار و سه دهم نخود م.