منابع فقه شیعه جلد 23 صفحه 256

ارجاعات

گذشت:

بنگر به باب ششم.

باب 9 حکم معامله تمر با رطب، کشمش با انگور و آب انگور با درخت انگور

767- (1) داود بن سرحان از امام صادق علیه السلام روایت می‌کند که فرمود: «معاملۀ تمر- خرمای خشک- با رطب شایسته نیست؛ زیرا رطب، تر است و تمر، خشک است. پس وقتی که رطب خشک شود، کاهش می‌یابد.»

768- (2) داود ابزاری از امام صادق علیه السلام روایت می‌کند که فرمود: «معاملۀ تمر- خرمای خشک- با رطب شایسته نیست. تمر، خشک است و رطب تر.»

مرحوم شیخ طوسی می‌فرماید: «مقصود این احادیث، نوعی کراهت است نه حرمت.»

769- (3) درکتاب دعائم الاسلام از امیر مؤمنان علیه السلام روایت می‌شود که فرمود: «پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله از معاملۀ تمر- خرمای خشک- با رطب نهی کرد؛ به دلیل آن‌که رطب پس از خشک شدن، پیمانه‌اش کاهش می‌یابد.»

770- (4) در کتاب العوالی روایت می‌شود که از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله دربارۀ معاملۀ رطب با تمر سوال شد. آن حضرت فرمود: «آیا پس از خشک شدن کاهش می‌یابد؟

گفتند: آری.

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: من اجازه نمی‌دهم.»

771- (5) ابو ربیع گوید: «به امام صادق علیه السلام گفتم: دربارۀ معاملۀ تمر- خرمای خشک- با خرمای نارس سرخ به صورت هم اندازه چه نظری دارید؟

امام علیه السلام فرمود: اشکال ندارد.

گفتم: معاملۀ شیرۀ انگور با آب انگور (یا انگور) به صورت هم اندازه چطور؟

امام علیه السلام فرمود: اشکال ندارد.»

772- (6) سماعه گوید: «از امام صادق علیه السلام دربارۀ معاملۀ انگور با کشمش، سوال شد. امام علیه السلام فرمود:

شایسته نیست مگر به صورت هم اندازه.

و فرمود: معامله رطب و تمر به صورت هم اندازه جایز است.»

(گفتم: تمر- خرمای خشک- و کشمش چطور؟ امام علیه السلام فرمود: به صورت هم اندازه.)

امام صادق علیه السلام درحدیث دیگری فرمود: «معاملۀ کالاهای متفاوت به صورت دو به یک و نقد و دست به دست اشکال ندارد.»