منابع فقه شیعه جلد 23 صفحه 265

مقصود خداوند این است که رباخوار آنچه را که بیش از سرمایه‌اش دریافت کرده بازگرداند حتی گوشتی که از ربا بربدنش روییده است، آن را ذوب کند. پس وقتی که موفق به توبه شد، پیوسته به حمام رود تا گوشت بدنش کاهش یابد.»

802- (4) در کتاب دعائم الاسلام روایت می‌شود که امیرمؤمنان علیه السلام فرمود: «از مال‌های پلید، هدیه‌ای است که هدیه دهنده‌اش به وسیلۀ آن جویای هدیۀ برتر باشد و آن مصداق این سخن خداوند است: «و به انگیزۀ زیاده‌طلبی، احسان نکن.»

باب 15 عدم حرمت ربای پدر و فرزند، زن و شوهر و کافر و مسلمان

803- (1) عمرو بن جمیع از امام صادق علیه السلام روایت می‌کند که امیر مؤمنان علیه السلام فرمود: «میان پدر، فرزند، برده و مولایش ربایی نیست.»

804- (2) زراره و محمد بن مسلم از امام باقر علیه السلام روایت می‌کنند که فرمود: «میان انسان، فرزندش، برده‌اش و همسرش ربایی نیست. همانا ربا میان تو و کسانی است که اختیاردارشان نیستی.

زراره گفت: آیا میان من و مشرکان ربا هست؟

امام علیه السلام فرمود: آری.

زراره گفت: آنان برده و مملوک هستند.

بروجری، آقا حسین طباطبایی - مترجمان: حسینیان قمی، مهدی - صبوری، م، منابع فقه شیعه، 31 جلد، انتشارات فرهنگ سبز، تهران - ایران، اول، 1429 ه ق

منابع فقه شیعه؛ ج‌23، ص: 493

امام علیه السلام فرمود: تو به تنهایی مالک آنها نیستی بلکه تو با دیگران مالک آنها هستی و تو و دیگران نسبت به آنان یکسان هستی و ربای میان تو و آنان از موارد گذشته نیست؛ زیرا بردۀ تو همانند بردۀ مشترک میان تو و دیگران نیست.»

مرحوم شیخ طوسی قدس سره در کتاب الاستبصار یک بار مشرکان را بر اهل ذمّه حمل کرده است و بار دیگر بر این حمل کرده که از ما افزوده بگیرند و کمتر پرداخت کنند.

805- (3) در کتاب المقنع و فقه الرضا آمده است: «میان پدر و فرزندش، زن و شوهر، برده و مولا، مسلمان و ذمّی، ربا نیست.»