منابع فقه شیعه جلد 23 صفحه 268

ارجاعات

گذشت:

در روایات باب چهل و سوم از باب‌های خرید و فروش، مناسب با این بحث گذشت.

می‌آید:

در روایات باب ششم از باب‌های صرف، مناسب با این بحث خواهد آمد؛ به آن مراجعه کنید.

باب 17 حکم رباخواری از روی ناآگاهی

816- (1) هشام بن سالم گوید: «به امام صادق علیه السلام گفتم: شخصی ربا می‌خورد و آن را حلال می‌داند.

امام علیه السلام فرمود: به او زیان نمی‌زند تا این‌که از روی عمد این کار را انجام دهد. پس هرگاه عمداً آن کار را انجام داد به منزلۀ کسی است که خداوند عز و جل می‌فرماید.»

817- (2) علی بن جعفر در کتابش می‌گوید: «از برادرم- امام موسی بن جعفر علیه السلام- دربارۀ شخصی سوال کردم که با اعتقاد به حلال بودن، ربا می‌خورد. امام علیه السلام فرمود: به او زیان نمی‌رساند تا این‌که از روی عمد به آن اقدام کند. پس آن، رباست.»

818- (3) حلبی از امام صادق علیه السلام روایت می‌کند که فرمود: «هرکس از مردم از روی ناآگاهی ربا بخورد و سپس توبه کند، در صورتی که توبه‌اش واقعیت داشته باشد، از وی پذیرفته می‌شود و فرمود: اگر شخصی مالی را از پدرش به ارث ببرد و بداند که در آن مال، ربایی است که در تجارت با مال حلال در آمیخته است، پاک و حلال خواهد بود و آن را می‌خورد و اگر بداند مال معینی رباست، باید اصل مال را از آن بردارد و مازاد را بازگرداند.

و فرمود: هرکس مال فراوانی به دست آورد که ربا در آن بسیار است و او حرمت ربا را نمی‌دانسته و پس از مدتی به آن پی برده است و تصمیم بگیرد خود را از آن وضع نجات بخشد، پس آنچه گذشته است، متعلق به اوست و در آینده آن را رها می‌کند.»