- جلد بیست و سوم 1
- سخن ناشر 2
- [مقدمات پژوهش] 2
- اعداد و نشانههای اختصاری 3
- فقه و روابط مالی 4
- مقدمه [ی مترجم احمد اسماعیلتبار] 4
- حقایق شرعی و غیر شرعی در معاملات 5
- مباحث عقد 6
- ماهیتشناسی عمل فقهی 6
- فقه معاملات و اقتصاد جامعه 7
- استناد به کتاب و سنت در معاملات 8
- منابع و مآخذ جامع احادیث الشیعه جلد 23 9
- 1- برقی (؟- 274 یا 280 ق) 12
- تدوین کنندگان جامع احادیث الشیعه جلد 23 12
- 2- عبدالله اشعری قمی (؟- متوفی در عصر غیبت صغری) 13
- 3- محمد بن مسعود عیاشی (؟- حدود 320 ق) 14
- 4- علی بن ابراهیم قمی (؟- 329 ق) 15
- 5- شیخ کلینی (؟- 329 ق) 16
- 6- کشیّ (؟- حدود 340 ق) 17
- 7- نعمان بن محمد تمیمی (259- 363 ق) 18
- 8- شیخ صدوق (306 یا 307- 381 ق) 19
- 10- عبداللّٰه بن جعفر حمیری (؟-؟) 20
- 9- محمد بن محمد اشعث (؟-؟) 20
- 11- ابن شعبه (؟-؟) 21
- 13- ابو عبدالله کاتب نعمانی (؟-؟) 22
- 12- فرات بن ابراهیم کوفی (؟-؟) 22
- 14- جعفر بن احمد بن علی قمی (؟-؟) 23
- 15- سید رضی (359- 406 ق) 24
- 16- شیخ مفید (336- 413 ق) 26
- 17- شیخ طوسی (385- 460 ق) 27
- 18- فضل بن حسن طبرسی (حدود 469- 548 ق) 28
- 20- عبدالواحد بن محمد تمیمی آمُدی (510- 550 ق) 29
- 19- حسن بن فضل طبرسی (؟- 548 ق) 29
- 21- ابن شهر آشوب (489- 588 ق) 29
- 22- محمد بن ادریس (543- 598 ق) 30
- 23- احمد بن علی طبرسی (؟-؟) 31
- 24- ابوالفضل علی طبرسی (؟- اوایل قرن هفتم) 31
- 25- ورام بن ابی فراس (؟- 605 ق) 32
- 26- عمادالدین طبری (؟- زنده در 698 ق) 33
- 27- علامه حلّی (648- 726 ق) 33
- 28- ابن فهد حلّی (757- 841 ق) 34
- 29- حسن بن ابی الحسن دیلمی (؟- 841 ق) 35
- 30- ابن ابی جمهور احسائی (حدود 840- زنده در 902 ق) 36
- 31- محمد محسن فیض کاشانی (1007- 1091 ق) 37
- 32- حرّ عاملی (1033- 1104 ق) 38
- 33- مجلسی ثانی (1037- 1111 ق) 40
- 34- محدث نوری (1254- 1320 ق) 41
- 35- حاج سید حسین بروجردی (1292- 1380 ق) 42
- تشکر و اعتذار 45
- منابع و مآخذ تحقیق 47
- کتاب شغلها، کسبها، داد و ستدها، تجارتها، صنعتها، مناصب دولتی و آنچه مناسب با آنهاست 49
- اشاره 49
- فصل سوم: قرارداد و عقد بیع 50
- باب 2 مسؤولیت خریدار مال سرقتی 53
- باب 3 هر کسی ملک خود و ملک دیگری را بفروشد، 53
- باب 4 احکام خرید از غیر مالک در صورت عدم اجازۀ مالک 55
- باب 5 خرید و فروش اموال یتیم توسط ولیّ 56
- باب 6 خرید و فروش اموال یتیمان توسط مؤمنان عادل 57
- باب 7 جواز حصار چراگاهها 58
- باب 8 جواز فروش آبی که ملک بایع است 60
- باب 9 حرمت تملک راه و خرید و فروش آن، 62
- باب 11 شرط بلوغ، عقل و رشد متعاقدین در عقد بیع 63
- باب 10 جواز خرید خاک طلای معدن 63
- باب 12 عدم جواز بیع مکیل، موزون و معدود بدون اندازه و شمارش 65
- باب 13 جواز خرید با پیمانۀ بایع آنگاه که مشتری آن را تأیید کند ... 66
- باب 14 حرمت کمفروشی با پیمانه و ترازو 68
- باب 15 پیمانه کردن گردو برای فروش 73
- باب 16 جواز فروش شیر در پستان با ضمیمۀ معلوم [بطلان بیع مجهول] 74
- باب 17 حکم قرارداد گاو و گوسفندداری 75
- باب 18 حکم فروش جنین و نطفۀ حیوانات 76
- باب 20 حکم بیع مجهولات و غیر مقدور و تسلیم 78
- باب 21 جواز خرید کاه 81
- باب 22 شرط طلق بودن مبیع 81
- باب 23 شروط معین بودن ثمن 82
- باب 25 ارزشگذاری بر ظرفهای روغن 83
- باب 24 کیفیت ایجاب و قبول بیع 83
- باب 26 جواز چشیدن مشتری کالای چشیدنی را 84
- باب 27 حکم فروش روغن گاومیش 85
- باب 29 جواز بیع نسیه 86
- باب 30 جواز خرید همان کالای فروخته شدۀ نقدی یا نسیهای 87
- باب 31 حکم فروش نقدی کالا به یک مبلغ و فروش نسیۀ آن به مبلغ بیشتر 88
- باب 32 حکم کسی که به دیگری دستور میدهد تا جنسی را نقداً بخرد و او از آن شخص بیشتر از آن مبلغ نسیهای همان جنس را میگیرد 90
- باب 33 جواز کوتاه کردن مدت دیْن و کاستن آن 90
- باب 34 جواز فروش کالایی که نزد بایع نیست 91
- باب 35 جواز بیع مساومه [/ چانهزنی برای بالا بردن قیمت] 92
- باب 36 جواز بیع مرابحه «2» 96
- باب 38 مدت زمان خرید مدتدار، برای مشتری در بیع مرابحهای 98
- باب 39 استحباب بیع مساومه 99
- باب 40 جواز فروش مشتری مبیع را قبل از پرداخت ثمن آن 100
- باب 41 حکم بیع مبیع قبل از قبض آن 101
- باب 42 جواز تعیین دیْن بدهکار و پرداخت آن 106
- باب 43 جواز فروش کالا به چند برابر قیمت 108
- باب 44 حکم خرید طعامی که قبل از قبض، قیمت آن تغییر کرد 110
- باب 45 نمایندگی در فروش کالای مالک 112
- باب 47 جواز اجرت سمسار و دلّال 113
- باب 46 امین بودن نماینده 113
- باب 48 عدم جواز فروش کالاهای متعدد توسط دلّال در یک بیع 115
- باب 49 عدم جواز بیع مرابحهای بخشی از کالای خریداری شده 116
- باب 50 فساد خرید کالا به دیناری که یک درهم از آن استثنا شود 117
- باب 51 لزوم بیان نوع درهم در بیع مرابحه 118
- باب 52 حکم زیاده بر پیمانه و وزن 119
- باب 53 حکم عَرَبون «1» [/ پیشپرداخت] در بیع 120
- باب 54 حکم بیع زمین و آنچه در آن است 121
- باب 55 حکم خرید سقف و کف منزل 121
- باب 57 حکم فروش باغ و استثناء چند درخت 122
- باب 56 مالکیت محصول خرما 122
- باب 58 حکم اختلاف بایع و مشتری در مقدار ثمن 123
- باب 60 حکم اقاله با کم کردن ثمن 124
- باب 59 حکم اختلاف بایع و مشتری در پرداخت ثمن 124
- باب 62 جواز خرید از مشتری برای کسی که از طرف مشتری پرداخت کردهاست 125
- باب 61 عدم جواز خرید نمایندۀ خرید، برای خودش 125
- باب 63 حکم شرط کردن مشتری به اینکه زیان متوجه او نباشد 125
- باب 65 جواز پرداخت رشوه به وکیل مشتری برای جلوگیری از ظلم 126
- باب 64 انصراف معامله به پول رایج مگر در صورت شرط 126
- باب 68 حکم بیع مرابحهای جنسی که به دینار خریداری شده و به درهم پرداخت شود و بالعکس 127
- باب 67 حکم خرید کالا توسط دو نفر 127
- باب 66 عدم جواز اشتباه در فروش 127
- باب 69 حکم بیع مال به عوض هیچ 128
- باب 70 حکم بیع مرکبی که شرط وسایل و زین آن نشده باشد 129
- بخش دوم: بابهای واجبات، مستحبات، محرمات و مکروهات تاجر در تجارت 130
- باب 2 امتنان الهی به نعمت نوشتن و قلم و حساب 135
- باب 3 استحباب نوشتن قرارداد وام 137
- باب 4 حق اولویت نسبت به محل کسب در بازار و ... 140
- باب 5 استحباب دعا هنگام ورود به بازار 141
- باب 6 استحباب تسبیح خدا و شهادتین در بازار 145
- باب 7 استحباب دعا هنگام خرید 146
- باب 8 استحباب دعا برای حفاظت از کالا 148
- باب 10 استحباب آسانگیری در خرید و فروش و پرداخت و دریافت 149
- باب 9 استحباب نیکی در معامله و گذشت از سود 149
- باب 11 استحباب افزون دادن و کم گرفتن 150
- باب 12 جواز درخواست افزوده از سوی مشتری 151
- باب 14 کراهت سود بردن از مؤمن مگر اینکه برای تجارت بخرد و ... 152
- باب 13 عدم جواز فریب دادن مؤمن در معامله 152
- باب 15 استحباب برخورد یکسان با همۀ مشتریان 153
- باب 17 استحباب فروش در ابتدای بازار و ... 154
- باب 16 تقدم صاحب کالا در نرخ گذاری و ... 154
- باب 18 استحباب نماز اول وقت برای تاجر و ... 155
- باب 20 راه گریز از تنگدستی 159
- باب 19 استحباب خرید و فروش جنس مرغوب 159
- باب 21 حکم خرید و فروش گندم، آرد و نان 160
- باب 23 استحباب چانه زدن و فریب نخوردن 161
- باب 22 استحباب تجارت پارچه و کراهت تجارت گندم 161
- باب 24 کراهت چانه زدن پس از معامله و پذیرفتن تخفیف 162
- باب 25 کراهت سوگند راست در خرید و فروش و حرمت سوگند دروغ 164
- باب 26 کراهت همپیمان شدن تاجران برای کاهش ندادن قیمتها 168
- باب 27 استحباب پذیرش اقالۀ فرد پشیمان 170
- باب 28 برتری تجارت در شهر محل سکونت 171
- باب 29 کراهت تجارت دریایی 172
- باب 30 کراهت تجارت در سرزمینی که در آن روی برف نماز بهجا آورده میشود 174
- باب 31 حکم مالی که در راه حلال و حرام هزینه میشود 175
- باب 32 کراهت معامله با انسان محروم و کمشانس 175
- باب 34 کراهت معامله با کردها و آمیختن با آنان 177
- باب 33 کراهت معامله با معلولان و دردمندان 177
- باب 35 حکم افزودن به قیمت در وقت ندا و وارد شدن در معامله برادر مسلمان 178
- باب 36 کراهت زودتر از دیگران به بازار رفتن و دیرتر بازگشتن 179
- باب 37 کراهت استقبال از کاروان تجارتی 180
- باب 38 حکم معامله با مضطر و سود گرفتن از او 182
- باب 39- کراهت شکایت از سود نبردن و از سرمایه خوردن 183
- باب 41 حکم خرید و فروش وکیل از مال خود برای موکّل 184
- باب 40 کراهت فروختن در سایه 184
- باب 42 حکم فروختن جنس دیگران بیشتر از قیمت معین شده از سوی آنان 185
- باب 43 حکم فروختن جنس توسط اهل شهر برای غریبهها 185
- باب 44 عدم جواز برای پیمانه کردن کسی که به خوبی پیمانه نمیکند 186
- باب 45 تحریم احتکار 187
- باب 46 حکم احتکار در صورت نبود فروشنده دیگر 191
- باب 47 حکم اجبار احتکارکننده بر فروش هنگام نیاز مردم 193
- باب 48 استحباب ذخیره مواد خوراکی برای یک سال 196
- باب 49 استحباب تجربه مشاغل و انتخاب سودمند آنها 198
- باب 50 کراهت ارزان خریدن مال دیگران 199
- باب 51 استحباب پردازش کالا هنگام فروش 200
- باب 53 استحباب مخفی کردن مال از دیگران برای معیشت 200
- باب 52 استحباب تجارت قبل از وارد شدن به مکه 200
- باب 56 کیفیت دوزندگی و زایدههای پارچه 201
- باب 55 حکم فروختن خانه 201
- باب 54 خیر نزد نیکورویان است 201
- بخش سوم: بابهای خیار 202
- باب 3 خیار حیوان 205
- باب 2 واگذاری خیار فسخ به طرف دیگر عقد توسط پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله 205
- باب 4 ضامن بودن فروشنده برده یا حیوان تا سه روز 207
- باب 5 حکم فواید حیوان در زمان خیار در صورت فسخ خریدار 209
- باب 6 خیار شرط 210
- باب 7 شرط برگرداندن ثمن توسط فروشنده در مدت معین و پس گرفتن کالا 214
- باب 8 خیار تا خیر ثمن 216
- باب 9 حکم تلف کالا پیش از تحویل 218
- باب 10 خیار رؤیت 218
- باب 11 خیار غبن 219
- باب 12 خیار عیب 220
- باب 13 حکم کم آمدن زمین از متراژ مورد معامله 222
- باب 14 حکم خرید اجناسی که تایک روز فاسد میشود 223
- باب 15 حکم فروش جنس توسط صاحب خیار 223
- باب 16 حکم بازگرداندن جنسی که به خریدار چیزی بخشیده شده است 224
- بخش چهارم: بابهای احکام عیوب 225
- باب 2 هر زیادی و کاستی در اصل آفرینش عیب است 227
- باب 7 «1» حکم وجود ناخالصی در روغن زیتون و روغن 228
- باب 8 حکم سلب مسئولیت فروشنده از عیب 230
- باب 9 جواز مخلوط کردن کالای مرغوب و نامرغوب و مرطوب کردن کالا 230
- باب 11 حکم خرید خانهای که بخشی از راه در آن است 232
- بخش پنجم: بابهای ربا 233
- باب 2 حکم ربا در کالاهای پیمانهای و وزنکردنی 244
- باب 4 حکم معامله پارچه با نخ 250
- باب 3 جواز قرض کردن نان کوچک و پرداخت نان بزرگ 250
- باب 5 عدم حرمت ربا در کالاهای شمردنی و متری 250
- باب 6 حکم معامله گندم با جو 252
- باب 7 حکم معامله گندم با آرد 254
- باب 8 جواز دریافت جو یا خرما به جای گندم 255
- باب 9 حکم معامله تمر با رطب، کشمش با انگور و آب انگور با درخت انگور 256
- باب 11 جواز بازپرداخت قرض به صورت افزوده 257
- باب 10 کراهت معاملۀ گوشت با حیوان و کره با روغن 257
- باب 12 جواز معاملۀ دو کالای متفاوت با یکدیگر 261
- باب 13 عدم جواز معامله گونههای مختلف از یک کالا 263
- باب 14 جواز هدیه دادن به انگیزه دریافت هدیه برتر 264
- باب 15 عدم حرمت ربای پدر و فرزند، زن و شوهر و کافر و مسلمان 265
- باب 16 راههای فرار از ربا 266
- باب 17 حکم رباخواری از روی ناآگاهی 268
- باب 19 معیار وزن و پیمانه 271
- باب 18 برداشته شدن ربای زمان جاهلیت 271
- بخش ششم: بابهای صرف 272
- باب 2 جواز معاملۀ خاک ساخت طلا و نقره با خود آنها 273
- باب 3 حکم معاملۀ کالاهای ساخته شده از طلا و نقره 274
- باب 5 لزوم تساوی انواع مختلف درهم و دینار در معامله با یکدیگر 277
- باب 4 جواز معامله سرب با نقره 277
- باب 6 کیفیت معاملۀ درهم ودینار در صورت عدم تساوی 278
- باب 7 حکم تبدیل دینار در ذمه به درهم و برعکس 280
- باب 8 حکم درخواست تبدیل طلب از سوی طلبکار 282
- باب 9 حکم معامله با درهمهای ناقص و ناخالص 283
- باب 10 جواز تبدیل درهم سره به درهم ناسره 285
- باب 11 حکم معاملۀ درهم با نقره خالص 285
- باب 12 حکم معامله درهم و دینار ناخالص که مقدار ناخالصی آن معلوم نیست 286
- باب 13 حکم پرداخت کسی که از وی درخواست درهم در ازای دادن دینار شده است و ... 287
- باب 14 جواز قرض دادن درهم به شرط بازپرداخت در سرزمین دیگر 288
- باب 15 حکم از رونق افتادن درهمهای قرض داده شده 289
- باب 16 شرط صحت تقابض در مجلس بیع صرف 290
- باب 17 حکم پرداخت بیشتر خریدار درهم به عوض دینار به بایع درهم 294
- باب 18 حکم تغییر قیمت دینار یا درهم قبل از تسویه با طلبکار 295
- باب 20 بازداشتن اهل ذمّه از صرافی 297
- باب 19 جواز اشتراط خیار در صرف 297
- بخش هفتم: بابهای بیع میوهها، درختان و زراعت 298
- باب 2 جواز فروش محصول باغ در صورت رسیدن بخشی از آن 305
- باب 3 جواز معاملۀ خرمای درخت با خرما و انگور با کشمش 306
- باب 4 حکم معاملۀ محاقله و مزابنه و عرایا و معاملۀ کشت با گندم و زمین با گندم آن 308
- باب 5 جواز خریدن یکی از شریکان محصول شریک دیگر را 311
- باب 7 حکم فروش میوه توسط مشتری قبل از قبض آن 313
- باب 6 جواز فروش محصول به استثنای مقداری از آن 313
- باب 8 جواز معاملۀ زراعت پیش از خوشه دادن 314
- باب 9 حکم فروش میوه پیش از تحویل و پرداخت بهای آن 316
- باب 11 استحباب فروختن نخلی که انسان در ملک دیگری دارد به صاحب ملک 317
- باب 10 حکم پرداخت ثمن برای خرید میوهای که هنوز آشکار نشده است 317
- بخش نهم: بابهای سلف 321
- باب 2 جواز تحویل گرفتن تدریجی کالا در پیشخرید 326
- باب 3 وجود شرط برای کالای پیشفروش شده هنگام تحویل 327
- باب 4 حکم فرض عدم قدرت فروشنده بر تحویل همه کالای پیشفروش شده 329
- باب 5 حکم پیشخرید کالا به وسیله کالا 330
- باب 6 حکم پیشخرید با ثمن قرار دادن طلب (دِیْن) 330
- باب 7 جواز دریافت جنس پیشخرید شده به صورت زیادتر یا کمتر و ... با تراضی طرفین 331
- باب 8 حکم نایاب شدن کالای پیشفروش شده هنگام تحویل 333
- باب 9 حکم فروختن کالا به فروشنده در مقابل طلب وی 337
- باب 11 حکم شرط کردن وام در پیشفروش 339
- باب 10 حکم پیش خرید محصول مزرعۀ معین 339
- فصل چهارم: بابهای دین و قرض 340
- باب 2 تحریم بازداشتن حقوق دیگران و کراهت قرض کردن از تازه به دوران رسیدهها 349
- باب 3 حکم قرض دادن به مؤمن و پاداش آن 350
- باب 4 جواز قرض گرفتن نانبزرگ و پرداخت نان کوچک و همینطور گردو و ... 356
- باب 5 حکم قرض ندادن خمیر، نان، وسایل خانه، نمک و آتش 357
- باب 6 گواه گرفتن بر وام و نوشتن آن 358
- باب 7 وجوب پرداخت بدهی در صورت توان 359
- باب 8 وجوب اراده بر پرداخت بدهی در فرض عدم قدرت 363
- باب 9 وجوب پرداخت بدهی با مطالبه و حرمت تأخیر در فرض توانگری و ردّ نیکو در فرض تنگدستی و حکم خودداری کننده از پرداخت بدهی 365
- باب 10 وجوب اراده بر پرداخت در صورت عدم دسترسی به طلبکار و تلاش برای یافتن وی 367
- باب 11 وجوب مهلت دادن به بدهکار تنگدست و وجوب تلاش برای پرداخت بدهی 369
- باب 12 وجوب پرداخت بدهی تنگدستان بر امام علیه السلام از سهم بدهکاران 374
- باب 13 استثناءهای پرداخت بدهی 379
- باب 14 کیفیت خوراک بدهکار 381
- باب 15 تقدم بهای کفن بر بدهی میّت 382
- باب 16 کراهت درخواست طلب از بدهکار 383
- باب 17 حکم خوردن و آشامیدن از مال بدهکار و برداشتن حق از مال بدهکار بدحساب 384
- باب 18 کراهت مطالبه در حرم و حکم از رونقافتادن درهمهای قرض داده شده 385
- باب 19 استحباب بخشیدن بدهی مرده و زنده 386
- باب 20 استحباب به عهده گرفتن بدهی میت و انسان در حال مرگ 388
- باب 21 وجوب پرداخت بدهی مقتول مفلس از دیهاش 390
- باب 22 حالّ شدن دیون و مطالبات میّت 391
- باب 23 جواز پذیرش هدیه و منافع دیگر از سوی طلبکار بدون اشتراط آن ضمن عقد قرض 392
- باب 25 جواز نقد کردن بدهی با کاهش آن و نقد کردن بخشی از آن با افزایش مدت بقیه 397
- باب 24 جواز پرداخت بدهی به مقدار بیشتر و مرغوبتر و پرداخت مواد خوراکی بهجای بدهی 397
- باب 26 استحباب دعاهای ادای دین و برطرف شدن گرفتاری 399
- باب 27 جواز پرداخت بدهی از بهای شراب و خوک 401
- باب 28 حکم تقسیم طلب مشترک 402
- باب 29 استحباب پرداخت بدهی پدر و مادر به ویژه بعد از فوت آنان 403
- باب 31 «1» عدم جواز معاملۀ دین با دین و حکم معاملۀ دین با کمتر از آن 405
- فصل پنجم: بابهای رهن 406
- باب 2 توقف رهن بر قبض و جواز رهن اجناس گوناگون و جواز کمتر بودن آن از بدهی 409
- باب 3 حکم استفاده کردن از کالای به رهن گذاشته شده 410
- باب 4 حکم مالکیت منافع رهن 411
- باب 6 حکم شیر حیوان رهن گذاشته شده و سوار شدن بر آن و هزینهاش 413
- باب 5 حکم بچهدار شدن کنیز یا حیوانِ به رهن گذاشته شده «1» 413
- باب 7 حکم فروش رهن 414
- باب 8 حکم تلف مال رهن 416
- باب 9 حکم تلف شدن رهن با کوتاهی رهن گیرنده 419
- باب 10- حکم تلف شدن رهن نزد راهن 421
- باب 11 جواز خرید مال به رهن گذاشته شده توسط مرتهن 421
- باب 12 حکم اختلاف در مالی که در برابرش به رهن گرفته شده است و اختلاف در رهن بودن یا ودیعه بودن چیزی 422
- باب 13 احکام رهن پس از فوت راهن 424
- باب 14 حکم به رهن گذاشتن مال دیگری بدون اذن وی 425
- فصل ششم: بابهای حجر 427
- باب 3 «1» حق تقدّم طلبکار نسبت به عین مال خویش در اموال مفلس 431
- باب 4 حکم مفلس شدن و تقسیم اموال مفلس بین طلبکاران 433
- باب 5 بازداشت بدهکار و حکم مفلس 434
- باب 6 حکم ازدواج مفلس 436
- باب 7 حکم دِیْن و مضاربه بعد از تفلیس مفلس پرداخت بهای آن 436
- باب 8 تصرفات مفلس 437
- فصل هفتم: بابهای ضمان و کفالت و حواله 438
- باب 2 کراهت کفیل شدن و به عهده گرفتن حقوق دیگران 438
- باب 3 حکم کفیل در صورت عدم احضار مکفول یا عدم پرداخت بدهی او 440
- باب 4 حکم تعهد کفیل به پرداخت بدهی یا احضار مکفول 441
- باب 6 حکم فراری دادن قاتل 442
- باب 5 عدم پذیرش کفالت در حدود 442
- باب 8 عدم لزوم پرداخت مضمون عنه بیش از آنچه که ضامن پرداخته است 443
- باب 7 حکم کفالت برخی از ورثه سهم برخی دیگر را از طلب میت 443
- باب 9 رجوع ضامن به مضمون عنه 444
- باب 10 حکم تعهد به پرداخت مالی بیشتر از بدهی 444
- باب 12 حکم عدم مراجعه حواله داده شده به حواله دهنده پس از حواله 445
- باب 11 حکم گرفتن درهم بهجای دینار توسط حواله داده شده 445
- باب 13 استحباب به عهده گرفتن کار دیگران 446
- باب 14 حکم کفالت دو نفر از یک نفر و از خودشان 447
- باب 15 حکم کفیل شدن عبد مأذون در تجارت 447
- فصل هشتم: بابهای صلح و حکم مشتبهات و مشترکات 448
- باب 2 فضیلت صلح و آشتی دادن میان مردم 449
- باب 3 حکم دروغ گفتن برای برقراری صلح و راست گفتن در تیره کردن روابط 452
- باب 4 عدم جواز مصالحه در صورت آگاهی یکی و جهل دیگری 453
- باب 5 جواز صلح دو شریک 454
- باب 6 حکم مصالحه با وارثان متوفی و طلبکاران موصی 455
- باب 7 جواز مصالحه بر آرد کردن گندم 455
- باب 8 حکم نزاع دو نفر بر سر دو درهم 456
- باب 9 حکم ادعای دو نفر بر سر چیزی و اقامه بیّنه از سوی هر دو 456
- باب 10 حکم اشتباه شدن جنس دو نفر با ارزشهای متفاوت 457
- باب 11 حکم مخلوط شدن دو دینار و یک دینار 457
- باب 12 حکم دیوار میان دو خانه 458
- باب 13 احکام مربوط به خیابان و کوچه 459
- باب 14 احکام مربوط به دیوار مشترک 460
- فصل نهم: بابهای شرکت 461
- باب 2 بخشی از احکام شرکاء 463
- باب 3 حکم شرط کردن تحویل گرفتن ودیعه از سوی ودیعهگذاران به صورت دسته جمعی 464
- باب 5 «1» حکم تقسیم دیْن مشترک قبل از قبض و تقسیم خانه غایب 466
- باب 7 استحباب شراکت با انسان خوش روزی 467
- باب 6 کراهت شراکت در ملک 467
- باب 8 کراهت شراکت با کافر ذمی 467
- باب 9 حکم مشارکت در سر و پوست شتر 468
- فصل دهم: بابهای مضاربه 470
- باب 2 جواز دادن بخشی از مال به عنوان قرض و بخش دیگر برای مضاربه 474
- باب 3 سود برای عامل بدون ضمان مگر در صورت کوتاهی و حکم ضمانت از عامل 475
- باب 4 حکم مضاربه با دین 476
- باب 5 هزینه عامل مضاربه 477
- باب 6 جواز افزایش سهمِ سودِ صاحب مال توسط عامل 477
- باب 8 «1» حکم اعطای سرمایه زنی به مرد مورد علاقهاش 478
- باب 9 حکم مضاربه با مال یتیم و وصیت به آن 479
- باب 11 «1» حکم مال مضاربه پس از مرگ عامل 480
- باب 12 حکم اعطای مال مضاربه به شخص دیگر توسط عامل 481
- باب 13 حکم اشتباه مال مضاربه و دیْن و ودیعه با یکدیگر در مال میّت 481
- فصل یازدهم: بابهای درختکاری و زراعت و مزارعه و مساقات 482
- باب 2 استحباب ریختن آب هنگام کاشتن درخت پیش از ریختن خاک 485
- باب 3 استحباب تلقیح نخل و کاشتن خرمای در حال رسیدن 485
- باب 4 حکم قطع درختان میوه و سدر 486
- باب 5 استحباب زراعت و شخم زدن زمین برای زراعت 487
- باب 6 ذکرها و دعاهای هنگام کشاورزی 491
- باب 7 شرایط و احکام مزارعه و مساقات 492
- باب 8 ذکر مدت در مزارعه 496
- باب 9 حکم کار از عامل مزارعه و هزینه از مالک زمین مگر با شرط 497
- باب 10 جواز تخمین محصول از سوی صاحب زمین و اختیار عامل در پذیرش آن 498
- باب 11 جواز انعقاد قرارداد مزارعه با دیگری از سوی مستأجر 500
- باب 12 مال الاجاره زمین و خراج آن 501
- باب 13 جواز شرط کردن خراج بر اجاره کننده و عامل 503
- باب 14 جواز پذیرفتن زمین و عدم جواز به عهده گرفتن جزیه انسانها 505
- باب 15 حکم اجاره زمینِ درختدار و حکم زکات عامل در مزارعه و مساقات و مستأجر 506
- باب 16 جواز شریک شدن در زراعت پس از کشت 507
- باب 17 جواز شراکت مسلمان و مشرک در مزارعه 508
- باب 18 حکم اجاره زمین و افزایش خراج از سوی حاکم 509
- باب 19 عدم جواز بیگاری کشیدن و استحباب مدارا با کشاورزان و ظلم نکردن به آنان 509
- باب 20 جواز سه روز مهمان اهل خراج شدن 511
- باب 22 نکوهش کشاورزان 512
- باب 21 حکم اختلاف صاحب زمین و کشاورز در مزارعه بودن زمین 512
- فصل دوازدهم بابهای زمین و احیای موات 513
- باب 2 حکم سه سال معطل گذاشتن زمین و ... 516
- باب 3 حکم آباد کردن زمین مخروبه متعلق به دیگران 517
- باب 4 مالکیت زمینهای فتح شده با غلبه نظامی 518
- باب 5 مالکیت آب و آتش و علفزاری که ملک شخصی نباشد و ... 518
- باب 6 حکم آبیاری با سیلاب 521
- باب 7 حکم تغییر مسیر آب چشمه و حفر قنات نزدیک قنات دیگری 522
- باب 8 حریم چاه و چشمه و نهر 524
- باب 9 حریم درخت خرما در ملک دیگران 526
- باب 10 عدم جواز زیان رساندن از سوی مالک نخل در ملک دیگران 526
- باب 11 حکم اجازه گرفتن برای ورود به خانه دیگران 529
- باب 12 حکم بیرون کردن بالکن و ناودان و فاضلاب در کوچه 529
- فصل سیزدهم بابهای لقطه (اموال پیدا شده) 532
- باب 2 حکم مال پیدا شده 536
- باب 3 حکم مال پیدا شده در منزل و صندوق انسان 544
- باب 4 حکم پیدا کردن مال دفن شده 544
- باب 6 «1» حکم مال پیدا شده در شکم حیوان 545
- باب 7 حکم گرفتن اموال کشتیهای غرق شده از دریا 549
- باب 8 جواز پیدا شدن چیزهایی که کسی به جستجویش نمیپردازد 550
- باب 9 حکم یافتن گوسفند، چهارپا، شتر و آنچه میدانیم صاحبش مباح کرده است 551
- باب 10 حکم یافتن سفره با غذا در راه 553
- باب 14 تصمیم گرفتن اجرت توسط یابنده مال 555
- باب 13 «1» حکم اراده یابنده مال برگرفتن اجرت 555
- باب 16 «1» حکم خرید و فروش جنس پیدا شده 556
- باب 17 ساختن طویلهای برای حیوانات گمشده توسط امیر مؤمنان علیه السلام 557
- باب 18 حکم ارث بردن بچه سر راهی 557
- فصل چهاردهم: بابهای ودیعه 558
- باب 3 حکم اعتراف به امانت پس از انکار آن و پرداخت آن با سودش و امانت گذاشتن مال به وسیله دزد 561
- باب 2 حکم قرض کردن از امانت 561
- باب 4 حکم اختلاف در ودیعه بودن و وام بودن مال پس از تلف 562
- باب 5 حکم امین قرار دادن خائن و تباهکننده مال و غیر معتمد 563
- باب 6 حکم امین قرار دادن شرابخوار و سفیه 564
- باب 7 وجوب ردّ امانت به نیکوکار و تبهکار و حرمت خیانت 568
- باب 9 حکم سپردن امانت نزد کودک و برده 586
- باب 8 حکم اختلاف در باز پس دادن امانت 586
- باب 10 حکم مهر زدن بر امانت با انگشتری عقیق 587
- مآخذ و منابع جامع احادیث شیعه 588
- فهرست موضوعات 597
بزرگوارش فخرالدین محمد، قطب‌الدین رازی، شارح شمسیه، سید احمد بن ابراهیم بن زهره و ... بودند.
سرانجام پس از عمری تلاش و کوشش در راه احیای شریعت، وی در یازدهم یا بیست و یکم محرم فوت کرد. آرامگاه او در نجف اشرف و در بارگاه ملکوتی امیرالمؤمنین علی علیه السلام قرار دارد.
از تألیفات وی:
1- مختلف الشیعه
2- تذکرة الفقهاء
3- منتهی المطلب
4- المدارک
5- تبصرة المتعلمین
6- شرح التجرید و ...
قرن نهم
28- ابن فهد حلّی (757- 841 ق)
جمال الدین ابوالعباس احمد بن محمد بن فهد اسدی حلّی، فقیه و عالم امامیه، جامع کمالات ظاهری و باطنی.
وی در شهر حلّه زاده شد. در علوم گوناگون از جمله تاریخ، کلام، علوم غریبه و ...
دست داشت و تألیفاتی دارد.
آنچه این عالم امامیه را از دیگر علما و فقها متمایز می‌کند، مشرب عرفانی، سیر و سلوک و زهد و تقوای اوست و در میان جمیع علما و فقها نیز بدین خاطر مشهور است.
صاحب روضات الجنات دربارۀ وی می‌نویسد: «عالم عارف پر از اسرار، کاشف اسرار فضائل ... بی‌نیاز از توصیف و تعریف می‌باشد. وی جامع معقول و منقول، فروع و اصول