منابع فقه شیعه جلد 24 صفحه 292

باب 74 حکم وصیت برده

777- (1) محمد بن قیس از امام باقر علیه السلام روایت می‌کند که فرمود: «انسان تا وقتی برده است خودش و مالش متعلق به صاحبش است، برای وی آزاد کردن برده و بخشش بسیار و وصیت جایز نیست مگر آنکه مولایش بخواهد.»

778- (2) عبدالرحمان بن حجاج از امام باقر علیه السلام یا امام صادق علیه السلام روایت می‌کند که فرمود: «برای برده وصیت نیست.»

مرحوم شیخ طوسی قدس سره این روایت را بر یکی از این دو وجه حمل کرده است: 1- برای برده بدون اجازه مولایش وصیت نیست. 2- برای برده وصیت جایز نیست چون مالک چیزی نیست.

در کتاب دعائم الاسلام از علی علیه السلام و امام باقر علیه السلام و امام صادق علیه السلام روایت می‌شود که فرمودند:

«برای برده، وصیت نیست.»

ارجاعات

گذشت: در روایات باب دوم از ابواب حجر مطالبی هست که بر این بحث دلالت می‌کند.

و در روایت ششم از باب نهم از ابواب وصایا فرموده امام علیه السلام که: «برای برده وصیتی نیست، زیرا مال وی متعلق به مولایش است.»

می‌آید:

در باب هجدهم از ابواب مکاتبه مطالبی خواهد آمد که بر این بحث دلالت می‌کند.

باب 75 حکم تقسیم اموال شخصِ بدون وصیت و حکم سلب صلاحیت وصی و حکم فاقد وصی

779- (1) سماعه گوید: «از امام صادق علیه السلام سؤال کردم: شخصی بدون وصیت درگذشت و دختران و پسران بزرگ و کوچکی وارث وی هستند و دارای بردگان و قرار دادهایی است. وارثان وی چگونه میراثش را تقسیم کنند؟

امام علیه السلام فرمود: اگر شخص مورد اعتمادی عهده‌دار تقسیم همه آنها شود، اشکال ندارد.»