- جلد بیست و چهار 1
- سخن ناشر 2
- [پیشگفتارها] 2
- اعداد و نشانههای اختصاری 3
- تعهدی عبادی و غیر عبادی 4
- مقدمه [ی مترجم احمد اسماعیلتبار] 4
- آشنایی با منابع جلد 24 5
- ورزش و فقه 5
- ادله اثبات دعوی و جرم 5
- قرن چهارم 6
- قرن اول 6
- قرن دوم 6
- قرن سوم 6
- قرن ششم 7
- قرن پنجم 7
- قرن دهم 8
- قرن دوازدهم 8
- قرن چهاردهم 8
- قرن نهم 8
- قرن هفتم 8
- آشنایی با مولفان منابع جامع احادیث شیعه جلد 24 9
- قرن سوم 9
- 2- ابراهیم بن محمد ثقفی (؟- 283 ق) 10
- 3- عبدالله اشعری قمی (؟- متوفی در عصر غیبت صغری) 10
- قرن چهارم 11
- 5- علی بن ابراهیم قمی (؟- 329 ق) 12
- 6- شیخ کلینی (؟- 329 ق) 13
- 7- کشیّ (؟- حدود 340 ق) 14
- 8- علی بن حسین مسعودی (؟- 346 ق) 15
- 10- شیخ صدوق (306 یا 307- 381 ق) 16
- 9- نعمان بن محمد تمیمی (259- 363 ق) 16
- 11- محمد بن محمد اشعث (؟-؟) 17
- 12- عبداللّٰه بن جعفر حمیری (؟-؟) 18
- 13- ابن شعبه (؟-؟) 19
- 14- فرات بن ابراهیم کوفی (؟-؟) 19
- قرن پنجم 20
- 16- شیخ مفید (336- 413 ق) 21
- 17- سید مرتضی (355- 436 ق) 22
- 18- شیخ طوسی (385- 460 ق) 23
- قرن ششم 24
- 20- حسن بن فضل طبرسی (؟- 548 ق) 25
- 21- عبدالواحد بن محمد تمیمی آمُدی (510- 550 ق) 25
- 22- سید فضل الله راوندی (؟- 570 ق) 26
- 23- ابن شهر آشوب (489- 588 ق) 26
- 24- محمد بن ادریس (543- 598 ق) 27
- 26- احمد بن علی طبرسی (؟-؟) 28
- 25- تاجالدین شعیری (؟-؟) 28
- قرن هفتم 29
- 28- ورام بن ابی فراس (؟- 605 ق) 30
- 29- علی بن عیسی اربلی (؟- 693 ق) 30
- قرن نهم 31
- 30- عمادالدین طبری (؟- زنده در 698 ق) 31
- قرن دهم 32
- قرن دوازدهم 34
- 34- مجلسی ثانی (1037- 1111 ق) 35
- قرن چهاردهم 36
- 36- حاج سید حسین بروجردی (1292- 1380 ق) 38
- تشکر و اعتذار 41
- منابع و مآخذ تحقیق 42
- باب 1 استحباب عاریه و امانی بودن آن و حکم عاریه گرفتن از کافر 44
- فصل پانزدهم: ابواب عاریه 44
- باب 3 حکم رهن گذاشتن عاریه بدون اجازه مالکش 50
- باب 2 حکم عاریه گرفتن بدون اجازه مالک 50
- باب 4 مالکیت عاریه 51
- باب 5 حکم پس گرفتن عاریه توسط مالک 51
- باب 1 موضوع عقد اجاره 52
- فصل شانزدهم: ابواب اجاره 52
- باب 2 کراهت اجیر شدن انسان 53
- باب 3 کراهت به کار گرفتن اجیر بدون تعیین اجرت و جلوگیری از حضور وی در نماز جمعه 56
- باب 4 استحباب پرداخت مزد کارگر پیش از خشک شدن عرقش و شرط کردن در اجاره و گرفتن اجرت پیش از انجام کار 57
- باب 5 جواز مزد گرفتن برای جمعآوری بیتالمال 58
- باب 6 حرمت نپرداختن مزد کارگر 58
- باب 7 ضمانت مستأجر اجرت اجیر را 62
- باب 8 تعهد مستأجر به موجود در اجاره حیوان 63
- باب 9 لزوم عقد اجاره 63
- باب 11 حکم پرداخت هزینه اجیر توسط شخص دیگر و هزینه لباس و حمام اجیر 64
- باب 10 جواز تجارت کردن اجیر برای غیر مستأجر با اجازه او 64
- باب 12 حکم در راه ماندن مرکب کرایهای و عدم انجام کار در مدت اجاره توسط اجیر 65
- باب 13 شرط برده اجیر و ضمانت اتلاف برده 67
- باب 14 حکم اجاره کردن محافظ برای کاروان 67
- باب 15 حکم اجاره دادن فرزند برای مدت معین در برابر اجرت معین 68
- باب 16 حکم پذیرفتن کار و واگذار کردن آن به دیگران و محکمکاری در کارها 68
- باب 17 حکم اجاره دادن آسیاب، خانه، زمین، کشتی اجارهای و کارگر به بیشتر از مبلغ اجاره شده 70
- باب 19 اختلاف اجرت بر اساس اختلاف زمان 75
- باب 18 حکم ناتوان شدن اجیر از حفر چاه به مقدار قرارداد 75
- باب 20 حکم اجاره حیوان به شرط سوار نشدن دیگری 76
- باب 21 حکم استفاده از مرکب در غیر مسیر اجاره و اختلاف مالک و مستأجر 76
- باب 22 لزوم پرداخت اجاره زمین کشاورزی در صورت کشت و عدم کشت و حکم کشاورزی و درختکاری و ساختمانسازی در زمین اجارهای بدون اجازه مالک 79
- باب 24 حکم فروش مال اجاره داده شده توسط مالک 80
- باب 23 جواز اجاره دادن مال اجارهای به موجر 80
- باب 25 اجاره و مرگ مستأجر یا موجر 81
- باب 26 حکم اجاره زمین برای زراعت به طلا و نقره و به بخشی از محصول و به گندم و جو 82
- باب 28 ضمانت حمامی 83
- باب 27 جواز ضمانت بار کشتی از سوی ناخدا 83
- باب 29 ثبوت ضمانت ملوان و شتردار و کرایهدهنده و باربر و ... در فرض تفریط آنها 84
- باب 30 ضمانت کسانی که برای اصلاح چیزی مزد میگیرند ولی آن را فاسد میکنند و حکم امروز و فردا کردن آنان 88
- باب 31 امانی بودن عقد اجاره و شرط ضمن آن 93
- باب 32 حکم اجاره اتاقی از منزل یک زن تنها که در اتاقی دیگر زندگی میکند 94
- باب 33 حکم کرایه خانه با کالا و سکونت در خانهای در مقابل سکونت خانه دیگر 95
- باب 35 حکم فروریختن بخشی از خانه کرایهای یا ویران شدن آن 95
- باب 34 جواز کرایه خانه به صورت ماهانه 95
- باب 36 کیفیت استفاده از مغازه و خانه کرایهای 96
- باب 37 حکم اختلاف میان مستأجر و موجر 96
- باب 39- حکم اشغال بخشی از خانه کرایهای توسط صاحبخانه 97
- باب 38 وجوب خیار در کرایه 97
- باب 41 حکم کرایه حیوان برای یک روز و نگه داشتن آن به مدت چند روز 98
- باب 40 حکم حمل چیزهای حرام با کشتی یا حیوان کرایهای 98
- باب 42 حکم تحویل گندم به آسیابان به شرط پرداخت آرد به پیمانه بیشتر 98
- باب 43 حکم اجاره دادن برده غصبی 99
- فصل هفدهم: ابواب جعاله 100
- باب 2 حکم اجرت گرفتن برای یافتن گمشده و برده فراری 101
- باب 3 حکم جعاله عرب بیابانگرد 102
- فصل هجدهم: ابواب وکالت 103
- باب 1- جواز وکالت در ازدواج، طلاق، معاملات و بقای وکالت تا آگاهی وکیل از برکنار شدن 103
- باب 2 حکم انکار وکالت در ازدواج از سوی مرد 105
- باب 4 حکم به ازدواج درآوردن وکیل زن، او را برای خودش 106
- باب 5 حکم گرفتن مهریه زن توسط پدرش 106
- باب 3 پس گرفتن مهریه از ولی زن معیوب که با فریبکاری او را شوهر دهد 106
- باب 7 حکم ارزان و گران فروختن وکیل و وکالت دو نفر در یک مورد 107
- باب 6 تحریم خیانت وکیل 107
- باب 8 حکم پرداخت وکیل مال موکل را به فرستاده او 108
- باب 1 حرمت غصب و وجوب تحویل مال به صاحبش 109
- فصل نوزدهم: ابواب غصب 109
- باب 2 حکم زراعت و درخت کاری در زمین دیگری 112
- باب 3 حکم ساختمانسازی در زمین غصبی 114
- باب 4 حکم فرزنددار شدن از کنیز غصبی 115
- باب 5 حکم گرفتن مال توسط مالک آن 115
- باب 7 تحریم تصرف در مال غصبی و خریدن آن 116
- باب 6 حکم غصب حیوان 116
- باب 9 تأثیر ظلم و ستم بر رویش گیاهان 117
- باب 8 حکم افزودن بر مال غصبی یا کاستن از آن 117
- باب 10 حکم کشتن دام و قطع درخت و نابود کردن کشت و ویران کردن خانه و پر کردن چاه یا نهر 118
- فصل بیستم: ابواب شُفعه 119
- باب 1 مستحق شُفعه و مورد آن 119
- باب 2 عدم ثبوت شُفعه در خانه آنگاه که با برده و کالا و جواهر خریده شود و حکم مهریه قرار دادن خانه 126
- باب 3 فرصت شریک برای فراهم کردن پول 127
- باب 4 حکم تلف شدن بخشی از مال پیش از اخذ به شُفعه 127
- باب 5 حکم ساقط کردن حق شُفعه پیش از معامله 128
- باب 6 حق شُفعه در معامله مشاع همراه مال تقسیمشده و زیان و زیانرسانی در شُفعه 128
- باب 7 حکم دریافت بیشتر از قیمت واقعی توسط مشتری 128
- باب 9 حکم رجوع شریک از اخذ به شُفعه 129
- باب 10 حکم معاملات پیدرپی در مدت شُفعه 129
- باب 11 اختلاف مشتری و شریک در بهای خانه 129
- باب 8 حکم تخفیف فروشنده به مشتری 129
- باب 13 حق شُفعه نسبت به ساختمان زمین موقوفه 130
- باب 12 ثبوت شُفعه به مجرد وقوع معامله و سقوط آن به وسیله آنچه بر پذیرش معامله دلالت کند 130
- باب 14 حکم به ارث رسیدن حق شُفعه 131
- باب 15 حقّ همسایه خانه و زمین 131
- باب 1 استحباب وقف و صدقات و بیان صدقات پیامبر صلی الله علیه و آله و فاطمه علیها السلام و امامان علیهم السلام و اصحاب 132
- فصل بیست و یکم: ابواب وقف و صدقات 132
- باب 2 عدم جواز تصرف واقف در وقف و قرار دادن واقف خودش را سزاوارتر از دیگران در صورت نیاز به مال موقوفه 147
- باب 3 حکم رجوع در وقف و صدقه و تملک آنها 149
- باب 4 اشتراط تعیین موقوف علیهم و استمرار در وقف 154
- باب 5 جواز وقف مِلک مشاع و صدقه پیش از تقسیم و تحویل 155
- باب 6 وجوب عمل به وقف و حرمت تغییر آن و حکم وقف بر مسجد 157
- باب 8 حکم فروش وقف 158
- باب 7 حکم وقف زمین بر گروهی که در سرزمینهای مختلف پراکندهاند 158
- باب 9 حکم آمیزش با کنیزی که صدقه داده پیش از تحویل دادن آن 162
- باب 10 حکم شریک کردن دیگران در صدقه به فرزند 162
- باب 11 حکم صدقه دادن نابالغ 164
- باب 12 حکم صدقه دادن و بخشش زن بدون اجازه شوهر 165
- باب 13 جواز صدقه دادن به سادات 166
- باب 1 استحباب سکونت دادن به مؤمن 167
- فصل بیست و دوم: ابواب سُکنیٰ و حبس 167
- باب 2 وابسته بودن سکنی به شرایط آن 168
- باب 3 حکم کسی که حق سکنی برای او در دوران حیاتش قرار داده شود و مالک هم فوت کند 170
- باب 4 بطلان سکنی و حبسِ بدونِ مدت با مرگ مالک 171
- باب 5 حکم فرار بردهای که برای خدمت به کسی وقف شده است 172
- فصل بیست و سوم: ابواب هبه 173
- باب 1 جواز هبه در غیر حرام، استحباب آن برای مؤمنان و به ویژه بستگان 173
- باب 2 حق رجوع در هبۀ دین 174
- باب 4 جواز فرق گذاشتن میان همسران و فرزندان 175
- باب 3 حکم بخشیدن طلب به فرزند و سپس به بدهکار 175
- باب 5 جواز هبۀ مال مشاع 176
- باب 6 حکم رجوع در هبه و هبۀ زن بدون اجازه شوهرش 176
- باب 7 حکم رجوع در هبه و نحله 178
- باب 8 حکم رجوع در هبه در صورت وجود مال موهوبه 182
- باب 10 حکم ارث بردن واهب، هبهاش را پس از مرگ موهوب له 183
- باب 9 عدم جواز رجوع در هبه معوّض 183
- باب 11 عدم بازگشت خداوند از بخشش خود 184
- فصل بیست و چهارم: ابواب سبق و رمایه (مسابقه و تیراندازی) 185
- باب 1 استحباب مسابقه اسبسواری و تربیت آن 185
- باب 2 استحباب تیراندازی، مسابقه تیراندازی و شنا 187
- باب 3 جواز مسابقه و شرطبندی 189
- باب 4 جواز پرداخت جایزه به نفرات برتر مسابقه 191
- باب 5 کشتی گرفتن امام حسن علیه السلام و امام حسین علیه السلام و پیامبر صلی الله علیه و آله با عرب بیابانگرد 192
- باب 6 بازی مداحی «1» و پرندهبازی 193
- باب 1 احکام وصیت، کمیت و کیفیت انجام آن 194
- فصل بیست و پنجم: ابواب وصیت 194
- باب 2 وصیت، کاملکننده کاستیهای زکات 206
- باب 3 حکم به حساب آمدن یکسوم دیه مقتول از وصیت به ثلث 207
- باب 5 حکم وصیت به بیش از ثلث 208
- باب 4 حکم وصیت به تامین هزینه دیگری از ثلث 208
- باب 6 حکم اجازه وارثان درباره وصیت زمان حیات موصی 215
- باب 7 جواز وصیتِ انسانِ بدون وارث 216
- باب 11 «1» حکم تصرفات منجز در بیماری منجر به فوت 218
- باب 12 حکم تغییر وصیت 220
- باب 13 جواز وصیت برای وارث 223
- باب 14 ادلّه اثبات وصیت 225
- باب 15 حکم شک ولیّ میّت نسبت به دو شاهد ذمّی 229
- باب 16 اثبات وصیت با شهادت یک نفر مسلمان راستگو 231
- باب 17 حکم شهادت زن در وصیت 232
- باب 18 حکم ادعای دو برده در مورد آزادی خود و باردار بودن کنیز از صاحبش 233
- باب 19 جواز وصیت با اشاره و نوشتن 234
- باب 20 حکم وصی قرار دادن بالغ و نابالغ 237
- باب 21 دو وصی و انجام وصیت 238
- باب 23 حکم وصی قرار دادن زن و شرابخوار 240
- باب 22 وجوب پذیرش وصیت پدر از سوی فرزند 240
- باب 24 حکم وصی قرار دادن حاضر و غایب 242
- باب 25 حکم وصیت خودکشی کننده 243
- باب 26 حکم مقدم بودن بدهی بر وصیت و وصیت بر میراث 244
- باب 27 اخراج وصیت به زکات از اصل مال 247
- باب 28 وجوب اخراج حجة الاسلام از اصل مال و حج مستحب از ثلث در صورت وصیت و حکم وصیت به حج 248
- باب 35 حکم وصیت به یک جزء از مال 249
- باب 34 «1» استحباب عمل به وصیت خود در صورت بهبودی از بیماری 249
- باب 36 حکم وصیت به یک سهم از مال و وصیت به آزاد کردن بردههای قدیمی 254
- باب 38 حکم غلاف و زیور آلات شمشیر در وصیت به آن 257
- باب 37 حکم وصیت به چیزی از مال و وصیت برای همسایگان 257
- باب 39 حکم وصیت به صندوق و مال داخل آن و وصیت به کشتی و گندم آن 258
- باب 40 حکم وصیت به مبلغی که وصی دوست دارد و وصیت به مجمل و قلیل 259
- باب 43 حکم وصیت برای بستگان و وصیت برای شخصی بدون تعیین مورد مصرف 260
- باب 41 حکم وصیت برای نوه به اندازه سهم فرزند واقرار برای فرزند 260
- باب 42 حکم وصیت برای عمو و دایی 260
- باب 44 استحباب وصیت برای بستگان هرچند قاطع رحم باشد 261
- باب 51 حکم وصیت برای غیر وارث 264
- باب 50 «1» حکم وصیت برای آل محمد صلی الله علیه و آله و فرزندان فاطمه علیها السلام 264
- باب 52 حکم محروم کردن فرزند از میراث 265
- باب 53 حکم پرداخت مال وصیت شده برای کعبه به زائران آن 266
- باب 54 حکم کافی نبودن مال وصیت شده برای عتق، حج و صدقه 266
- باب 55 حکم وصیت در راه خدا 268
- باب 56 حکم وصیت مجوسی به صرف مال در میان نیازمندان 271
- باب 57 جواز وصیت مسلمان و ذمی برای ذمی 272
- باب 58 جواز واگذار شدن مصرف وصیت به وصی 273
- باب 59 حکم وصیت به فرزند بودن بردهای و آزاد کردن بردهای بدون تعیین 274
- باب 60 مرگ موصّیٰله پیش از موصّیٖ یا پیش از تحویل گرفتن 275
- باب 61 حکم تغییر وصیت 277
- باب 62 حکم ضمانت وصی برای طلبکاران 281
- باب 63 حکم تجارت وصی با مال یتیم 282
- باب 64 عدم جواز پرداخت مال یتیم پیش از رسیدن به مرحله بلوغ و رشد و لزوم پرداخت آن هنگام رشد 282
- باب 65 حکم فراموش شدن وصیت توسط وصی 285
- باب 66 جواز خرید مال میت به وسیله مزایده توسط وصی 286
- باب 67 اجازه مضاربه با مال یتیم از سوی موصی به وصی 286
- باب 68 حکم ادّعای طلب از موصی توسط وصی 287
- باب 70 عدم کفایت مالِ میت برای انجام وصایای او 288
- باب 69 حکم وصیِ وصی و اجرت گرفتن وی 288
- باب 72 حکم مازاد نفقه همسر پس از مرگ 289
- باب 71 استحباب وصی بودن انسان برای خودش 289
- باب 73 حکم وصیت نابالغ، سفیه و دیوانه 290
- باب 75 حکم تقسیم اموال شخصِ بدون وصیت و حکم سلب صلاحیت وصی و حکم فاقد وصی 292
- باب 74 حکم وصیت برده 292
- باب 76 حکم تعیین وکیل از جانب قاضی برای ورثۀ غایب به منظور تقسیم اموال میّت 293
- باب 77 حکم وصیت به آزاد کردن دو برده با مبلغ معینی 293
- باب 1 صحت اقرار از بالغِ عاقل و عدم تأثیر انکار پس از اقرار 294
- فصل بیست و ششم: ابواب اقرار «1» 294
- باب 2 حکم اقرار به بدهی قبل از فوت 295
- باب 3 حکم اقرار به مالی برای یکی از دو نفر پیش از مرگ 299
- باب 4 حکم اقرار برخی از وارثان به عتق یا بدهی 300
- باب 5 عدم تأثیر اقرار هنگام حبس، تهدید، ترساندن و برهنه کردن 302
- باب 1 حکم تکلیفی سوگند راست و دروغ 304
- فصل بیست و هفتم: ابواب ایْمان (سوگند) 304
- باب 2 استحباب ترجیح غرامت بر سوگند توسط ذیحق و استحباب سوگند ندادن از سوی مدعی به خاطر بزرگداشت خدا 316
- باب 3 تصدیق سوگند به خدا 317
- باب 4 اقسام سوگندها 318
- باب 5 حرمت بیزاری جستن از دین پیامبر صلی الله علیه و آله و سوگند به بیزاری از خدا و پیامبر و امامان علیهم السلام 320
- باب 6 حکم گفتن سخنِ «خدا میداند» در حالی که به دروغ میگوید 321
- باب 7 عدم انعقاد سوگند به غیر اللّٰه و نامهای ویژهاش 322
- باب 9 حکم سوگند دادن کافران به غیر خدا از اعتقاداتشان 328
- باب 8 حکم سوگند به پروردگار، قرآن و سورهای از قرآن 328
- باب 10 عدم تحقق سوگند به ستارگان، ماههای حرام، مکه، کعبه، حَرَم، نیاکان و طاغوتها 331
- باب 11 حکم اینکه کسی بگوید: «اگر چنان نکند، یهودی یا نصرانی است» یا بگوید: «اگر چنان نکند، محرم به یک حج است» 332
- باب 12 عدم تحقق سوگند به طلاق، عتق و صدقه 333
- باب 13 جواز سوگند دادن ستمگر به بیزاری از قدرت خدا 337
- باب 14 حکم سوگند فرزند، زن و برده بدون اجازه پدر، شوهر و مولی 341
- باب 15 عدم انعقاد سوگند در نافرمانی خدا 342
- باب 16 عدم انعقاد سوگند به ترک خرید از بازار برای خانواده 348
- باب 17 عدم انعقاد سوگند در حال خشم، اجبار، اکراه، بدون قصد و اراده 349
- باب 18 حکم مخالفت با سوگند در صورت بهتر بودن آن 351
- باب 19 حکم سوگند بر ترک چیزهای پاکیزه 353
- باب 20 حکم سوگند بر نخوردن شیر و گوشت یک بز 355
- باب 21 حکم سوگند بر زدن برده 356
- باب 22 حکم حرام کردن همسر و کنیز بر خود 357
- باب 23 حکم وقوع سوگند بر اساس قصد مظلوم نه ظالم 358
- باب 25 سوگند و سوگند دادن تنها بر اساس آگاهی 359
- باب 24 حکم مطابقت سوگند با نیت واقعی 359
- باب 26 حکم سوگند بر انجام واجب و ترک حرام 360
- باب 27 انعقاد سوگند و کفاره آن 361
- باب 28 عدم انعقاد سوگند بر بیرون نرفتن از شهر در صورت زیان 364
- باب 29 حکم قسم دادن دیگران برای انجام کاری 365
- باب 31 جواز سوگند غیر واقع برای رسیدن به حق یا برطرف کردن ظلم 366
- باب 30 حکم درخواست کمک از مردم به وجه خدا و سوگند دادنشان به خدا 366
- باب 32 حکم سوگند به کشتن فرزند 367
- باب 33 حکم سوگند به ترک اصلاح میان مردم 367
- باب 34 حکم سوگند زن به ازدواج نکردن پس از شوهر و نزد وی نرفتن 368
- باب 36 حکم فراموش کردن محتوای سوگند 369
- باب 35 حکم سوگند بر ترک آمیزش با کنیز عمه و به ارث رسیدن کنیز به وی 369
- باب 37 حکم انشاءالله گفتن در سوگند و نوشته و موارد دیگر 370
- باب 38 جواز سوگند آشکارا و استثنای مشیت خدا به طور پنهان برای حیله در جنگ 374
- باب 39 حکم سوگند بر وزن کردن فیل 375
- باب 40 جواز برداشتن حق خود از مال منکر و سوگند به بدهکار نبودن 376
- باب 41 حکم تقاص مال پیش از سوگند دادن و پس از آن 377
- باب 42 نخستین سوگند دروغ 378
- باب 43 سوگند اسامه بر نکشتن شخص مسلمان و بهانه وی برای عدم حضور در جنگهای علی علیه السلام 379
- باب 1 شرایط صحت نذر 380
- فصل بیست و هشتم: ابواب نذر و عهد 380
- باب 2 حکم نذر کردن بدون تعیین منذور 384
- باب 3 عدم انعقاد نذر در معصیت و مرجوح و حکم نذر سپاس و بازداشت 385
- باب 4 عدم قدرت در نذر قربانی و نذر هدیه برای کعبه از غیر دام 388
- باب 6 حکم نذر قربانی کردن فرزند 389
- باب 5 حکم نذر عدم خرید نسیه برای خانواده 389
- باب 7 حکم نذر هدیه دادن غذا و گوشت برای کعبه 392
- باب 8 حکم نذر قربانی برای حج 392
- باب 9 حکم نذر حج پیش از ازدواج و نذر عتق بردهای از فرزندان اسماعیل و نذر روزه روز معین یا نذر روزه در صورت ناتوانی 393
- باب 10 حکم نذر انجام حج یا به حج فرستادن فرزند در صورت فرزنددار شدن و مرگ نذرکننده 394
- باب 11 حکم نذر صدقه به مال فراوان 395
- باب 12 حکم پرداخت طلا به جای نذر نقره و مخالفت از محل نذر 397
- باب 13 تعهد با خدا دربارۀ صدقه دادن همه اموال 398
- باب 14 حکم نذر عتق برده غیر شیعه 399
- باب 15 حکم نذر عتق کنیز در صورت آمیزش با آن و خروج آن از ملکش 399
- باب 16 حکم نذر عتق کنیز در صورت آمیزش با وی برای طلب فرزند 400
- باب 17 حکم نذر عتق نخستین بردهای که به ملکیت انسان درآمده و مالک شدن تعدادی برده با هم 400
- باب 18 حکم خریدن انسان خودش را از خدا 401
- باب 19 حکم تحقق شرطِ نذر پیش از نذر 401
- باب 20 کراهت نذر و سوگند همیشگی 402
- باب 21 حکم نذر انجام واجب و ترک حرام 403
- باب 22 حکم نذر زن بدون اجازه شوهر و برده بدون اجازه صاحبش و فرزند بدون اجازه پدر 404
- باب 23 وجوب وفا به پیمان با خدا و کفّاره مخالفت با آن 404
- مآخذ و منابع جامع احادیث شیعه 407
- فهرست موضوعات 416
باب 4 حکم اقرار برخی از وارثان به عتق یا بدهی
802- (1) ابو البختری- وهب بن وهب- از امام صادق علیه السلام از پدرش علیه السلام روایت میکند که فرمود: «در زمان امیرمؤمنان علیه السلام شخصی درگذشت و وارثانی از خود باقی گذاشت. آنگاه یکی از آنان به بدهکار بودن پدرش اقرار کرد. علی علیه السلام در این باره حکم کرد که به اندازه سهم میراثش از آن بدهی بر عهدۀ اوست و همه آن در مال او نیست و اگر دو نفر از وارثان اقرار کنند و عادل باشند علیه وارثان مؤثر است و اگر عادل نباشند در سهمشان به مقدار میراثشان بر عهدۀ آنها ست و همچنین اگر برخی از وارثان به یک برادر یا خواهر اقرار کنند در سهم وی ثابت است.
و علی علیه السلام فرمود: هرکس به برادریِ شخصی اقرار کند، در مال با وی شریک خواهد بود ولی نسب وی ثابت نمیشود، پس اگر دو نفر اقرار کنند به همین صورت است مگر آنکه آنها عادل باشند که به نَسَب او میپیوندد و همراه آنان از میراث سهم میبرد.»
803- (2) اسحاق بن عمار از امام صادق علیه السلام روایت میکند که دربارۀ وارث میّتی که برای شخصی اقرار به بدهی میکند، فرمود: «سهم وی بر عهدهاش است.»
و در روایت دیگری آمده است: «هرگاه دو نفر از وارثان گواهی دهند و عادل باشند، این، علیه همه وارثان مؤثر است و اگر عادل نباشند، سهمشان بر عهدهشان ثابت است.»
مرحوم شیخ طوسی قدس سره در استبصار میفرماید: «این خبر بر این حمل میشود که بدهی به نسبت میراث وی بر او لازم است نه اینکه همه بدهی در سهم او ثابت میشود.»