منابع فقه شیعه جلد 24 صفحه 356

باب 21 حکم سوگند بر زدن برده

خداوند تعالی می‌فرماید:

و اگر پیش از نزدیکی با همسران‌تان آنها را طلاق دادید، در حالی که برای‌شان مهریه مشخص کرده‌اید، پس نیمی از آن را بپردازید، مگر آن‌که آن زنان ببخشند یا کسی که پیوند ازدواج در اختیار اوست ببخشد و بخشش شما به تقوا نزدیک‌تر است و در میان خود بزرگواری را فراموش نکنید؛ زیرا خداوند به کارهای‌تان بیناست «1».

1013- (1) نجیّه عطار گوید: «همراه امام باقر علیه السلام به مکه مسافرت کردم. امام علیه السلام به غلامش دستوری داد، ولی او با آن مخالفت کرد. امام علیه السلام فرمود: ای غلام، به خدا سوگند! تو را خواهم زد و من ندیدم که امام علیه السلام غلامش را بزند، از این رو به وی گفتم: فدایت شوم! تو سوگند یاد کردی که غلامت را بزنی ولی من زدن تو را ندیدم.

امام علیه السلام فرمود: مگر خداوند نمی‌فرماید: «بخشش شما به تقوا نزدیک‌تر است.»

این روایت از محمد عطار نیز نقل شده است.

1014- (2) در کتاب نوادر احمد بن محمد روایت می‌شود که از امام جواد علیه السلام سؤال شد: «در صورتی که شخصی سوگند یاد کند که تعدادی ضربه به برده‌اش بزند، آیا برای وی جایز است تعدادی چوب را بر روی هم گذارد و با آن برده‌اش را بزند و هر ضربه را به تعداد آن چوب‌ها به شمار آورد؟

امام علیه السلام فرمود: آری، علی علیه السلام، ولید بن عقبه را به دلیل میگساری با تازیانه دو سر زد و هر ضربه را دو ضربه به حساب آورد.»

1015- (3) در کتاب الجعفریات از امام صادق علیه السلام از پدرش علیه السلام از جدش امام سجاد علیه السلام از پدرش علیه السلام روایت می‌شود که: «شخصی نزد امیرمؤمنان علیه السلام آمد و گفت: ای امیرمؤمنان علیه السلام من به طلاق و عتق سوگند یاد کرده‌ام که همسر و غلامم را صد ضربه بزنم.

امام علیه السلام فرمود: ای بیچاره! صد نی از هر نوع که خواستی بردار و تا می‌توانی آنها را پهن و عریض کن و اگر خواستی چوبی را به چوب دیگر ببند تا نی‌ها برایت منبسط شود، آن‌گاه دستت را بالا ببر تا پشت را- میان دو شانه به سمت چپ- بزنی، پس برایت کفایت خواهد کرد، همانگونه که برای ایوب علیه السلام کفایت کرد.»

(1). بقره 2/ 237.