منابع فقه شیعه جلد 24 صفحه 370

باب 37 حکم انشاءالله گفتن در سوگند و نوشته و موارد دیگر

خداوند تعالی می‌فرماید:

و هرگز دربارۀ چیزی نگو، حتماً من آن را فردا انجام خواهم داد، مگر این‌که خدا بخواهد و هرگاه فراموش کردی، پروردگارت را یاد کن و بگو: امید است پروردگارم مرا به راه شایسته‌تری رهنمون کند «1».

1058- (1) سکونی از امام صادق علیه السلام روایت می‌کند که امیرمؤمنان علیه السلام فرمود: «هرکس در سوگندی «انشاءالله» بگوید نه سوگندشکنی بر اوست و نه کفّاره.»

1059- (2) در کتاب دعائم الاسلام از علی علیه السلام روایت می‌شود که فرمود: «هرکس سوگند یاد کند و سپس بگوید: «انشاءالله»، سوگندشکنی بر او نیست.»

1060- (3) علی بن جعفر گوید: «از برادرم امام موسی بن جعفر علیه السلام سؤال کردم: شخصی سوگند می‌خورد و «انشاءالله» می‌گوید. چه حکمی دارد؟

امام علیه السلام فرمود: او بر آن چیزی است که استثناء کرده است.» [یعنی بر خواست خداست.]

1061- (4) حمزة بن حمران گوید: «از امام صادق علیه السلام دربارۀ این سخن خداوند عز و جل سؤال کردم: «و هرگاه فراموش کردی، پروردگارت را یاد کن.»

امام علیه السلام فرمود: آن در سوگند است که هرگاه گفتی: به خدا سوگند چنین خواهم کرد. پس وقتی به یادآوردی که استثناء نکرده‌ای، بگو: «انشاءالله».

1062- (5) حمزه بن حمران گوید: «از امام صادق علیه السلام دربارۀ این سخن خداوند سؤال کردم: «و هرگاه فراموش کردی، پروردگارت را یاد کن.»

امام علیه السلام فرمود: اگر «انشاءالله» نگفتی و سپس به یاد آوردی، هنگام یادآوری بگو: «انشاءالله».

1063- (6) همو گوید: «از امام صادق علیه السلام دربارۀ این سخن خداوند سؤال کردم: «و هرگاه فراموش کردی، پروردگارت را یاد کن.»

امام علیه السلام فرمود: هرگاه با فراموشی سوگند یاد کردی سپس به یاد آوردی هنگام یادآوری «انشاءالله» بگو.»

1064- (7) محمد حلبی، زراره و محمد بن مسلم دربارۀ آیه: «و هرگاه فراموش کردی پروردگارت را یاد کن.» از امام باقر علیه السلام و امام صادق علیه السلام روایت می‌کنند که فرمودند: «هرگاه شخصی سوگند یاد کند

(1). کهف 18/ 23- 24.