منابع فقه شیعه جلد 25-30 صفحه 135

217- 45463- (26) ابو عبید قاسم بن سلام با سندهای متصل به پیامبر صلی الله علیه و آله در روایات جداگانه روایت کرده است که: «پیامبر صلی الله علیه و آله از فروش گندم در خوشه و فروش خرما بر خوشه، نهی فرمود. (تا آن که گوید): و دو نفر نزد پیامبر صلی الله علیه و آله در ارث و چیزهایی که کهنه شده بود، نزاع کردند. پس از آن پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: شاید بعضی از شما بهتر از دیگری استدلالش را بیان کند. پس هر کس که من به چیزی از حقّ برادرش برای او حکم کردم، همانا قطعه‌ای از آتش برای او جدا کرده‌ام. پس از آن، هر کدام از دو نفر به پیامبر صلی الله علیه و آله گفتند: ای رسول خدا، این حقّم برای رفیقم باشد. حضرت فرمود: ولی هر دو بروید و در پی حقّ باشید و قرعه بکشید. سپس هر کدام از شما رفیقش را حلال سازد.

بنابراین فرمودۀ حضرت، شاید برخی از شما از برخی ألْحَنْ به استدلال خویش باشد؛ منظور این است که استدلال خویش را بهتر می‌فهمد و جدلی‌تر است و لحن (به فتح حاء) همان فهم و زیرکی است و لحن (با جزم حاء) همان خطاست.

و فرمودۀ حضرت که: استهما؛ یعنی قرعه بکشید و این روایت دلیل کسی است که قرعه را در احکام پذیرفته است و فرمودۀ حضرت که اذهبا و توخّیا، حضرت می‌فرماید: در پی حقّ باشید و گویا که پیامبر صلی الله علیه و آله آنان را به سازش دعوت کرده است.»

ارجاعات

گذشت

در روایت چهارده از باب دوّم از ابواب اذان، فرمودۀ امام معصوم علیه السلام که: «سه چیز است که اگر امّتم بدانند که چه چیزی برای آنان در آنهاست، برای آن قرعه می‌زنند: اذان و صبح روز جمعه و صف اوّل [جماعت].»

و در روایت پانزده، فرمودۀ پیامبر صلی الله علیه و آله که: «اگر مردم بدانند آنچه در اذان و صف اول است، سپس نیابند جز این که بر آن قرعه بکشند، چنین خواهند کرد.»

و در باب هفتم از ابواب استخاره، چیزی که ممکن است مناسب با این باب باشد.

و در روایت بیست و یکم از باب صد و سی و سه از ابواب عشرت، فرمودۀ خداوند متعال که: «ای موسی، یارانت را ده تا، ده تا از هم جدا ساز. پس از آن میان‌شان قرعه بکش؛ چرا که سهم به ده‌تایی می‌افتد که شخص نمّام [سخن‌چین] در میان آنهاست. سپس آنان را [در گروه‌های کمتر از ده تا] جدا ساز و میان‌شان قرعه‌بکش؛ چرا که سهم بر نمّام می‌افتد ...»