منابع فقه شیعه جلد 25-30 صفحه 137

باب 32 اختلاف مدّعیٖ و مدّعیٰ علیه در تداخل دو دعویٰ

218- 45464- (1) محمّد بن عبداللّه حمیری به صاحب الزمان (عج) نامه‌ای نگاشت و در آن نامه از امام دربارۀ مسائلی پرسید. (تا آن که گوید): «و دربارۀ مردی که بر مردی ادّعای هزار درهم داشت و بیّنۀ عادل بر آن اقامه کرد و نیز بر او پانصد درهم در چک دیگری ادّعا داشت و باز بر این هم بیّنۀ عادل داشت و باز بر او ادّعای سیصد درهم در چک دیگر داشت و دویست درهم در چک دیگر و او برای همۀ اینها بیّنۀ عادل داشت ولی مدّعیٰ‌علیه می‌گفت: این چک‌ها همه داخل همان چک هزار درهم است و مدّعی انکار داشت که آن‌گونه باشد که مدّعیٰ‌علیه می‌گوید. پرسیدم که: آیا یک بار هزار درهم بر او ثابت است یا هر اندازه که بیّنه بر آن اقامه کرده است و در چک‌ها استثناء نیست و تنها آنها چک‌هایی است آن‌گونه که باید باشد؟ [یعنی هر چکی اعتبار خودش را دارد].

حضرت پاسخ داد که: از مدّعیٰ‌علیه یک بار هزار درهم می‌گیرند و این همان است که شکی در آن نیست و دربارۀ هزار باقی، سوگند به مدّعی برگردانده می‌شود پس اگر نکول کرد و سوگند نخورد، حقی ندارد.

باب 33 حکم مالی که از محکومٌ علیه به حکم قاضی، برای مدّعی جدا می‌شود

اشاره

219- 45465- (1) امام صادق علیه السلام بیان داشت: «رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: تنها من میان‌تان با بیّنه‌ها و سوگندها حکم می‌کنم و بعضی از شما از بعضی بهتر دلیل می‌آورد. پس هر مردی که من برای او از مال برادرش چیزی را جدا کنم، تنها برای او با آن، قطعه‌ای از آتش را جدا کرده‌ام.»